Benjamin Netanyahu

Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Benyamin Netanyahu» orritik birbideratua)
Benjamin Netanyahu

9. Israelgo Lehen Ministroa

2022ko abenduaren 29a - baliorik ez
← Yair Lapid
Knesseteko kide

2022ko azaroaren 15a - baliorik ez
Hautetsia: 25th Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

2021eko apirilaren 6a - 2022ko azaroaren 15a
Hautetsia: 24th Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

2020ko martxoaren 16a - 2021eko apirilaren 6a
Hautetsia: 23rd Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

2019ko urriaren 3a - 2020ko martxoaren 16a
Hautetsia: 22nd Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

2019ko apirilaren 30a - 2019ko urriaren 3a
Hautetsia: 21st Knesset (en) Itzuli
Minister of Economy (en) Itzuli

2015eko azaroaren 3a - 2016ko abuztuaren 1a
Regional Development Minister of Israel (en) Itzuli

2015eko maiatzaren 14a - 2016ko abenduaren 26a
Knesseteko kide

2015eko martxoaren 31 - 2019ko apirilaren 30a
Hautetsia: 20th Knesset (en) Itzuli
Komunikazio ministro

2014ko azaroaren 5a - 2017ko otsailaren 21a
Knesseteko kide

2014ko uztailaren 9a - 2015eko martxoaren 31
Hautetsia: 19th Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

2013ko otsailaren 5a - 2014ko uztailaren 9a
Hautetsia: 19th Knesset (en) Itzuli
Kanpo Arazoetako ministro

2012ko abenduaren 18a - 2013ko azaroaren 11
Minister of Health (en) Itzuli

2009ko martxoaren 31 - 2013ko martxoaren 18a
9. Israelgo Lehen Ministroa

2009ko martxoaren 31 - 2021eko ekainaren 13a
← Ehud Olmert - Naftali Bennett (en) Itzuli →
Knesseteko kide

2009ko otsailaren 24a - 2013ko otsailaren 5a
Hautetsia: 18th Knesset (en) Itzuli
9. Leader of the Opposition (en) Itzuli

2006ko maiatzaren 4a - 2009ko martxoaren 31
← Amir Peretz (en) Itzuli - Tzipi Livni →
Knesseteko kide

2006ko apirilaren 17a - 2009ko otsailaren 24a
Hautetsia: list of members of the seventeenth Knesset (en) Itzuli
Finantza ministro

2003ko otsailaren 28a - 2005eko abuztuaren 9a
Knesseteko kide

2003ko otsailaren 17a - 2006ko apirilaren 17a
Hautetsia: list of members of the sixteenth Knesset (en) Itzuli
Kanpo Arazoetako ministro

2002ko azaroaren 6a - 2003ko otsailaren 28a
← Avigdor Lieberman (en) Itzuli - Avigdor Lieberman (en) Itzuli →
Knesseteko kide

1999ko ekainaren 7a - 1999ko uztailaren 6a - Yuval Steinitz (en) Itzuli →
Hautetsia: list of members of the fifteenth Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

1999ko martxoaren 4a - 1999ko ekainaren 7a
Hautetsia: list of members of the fourteenth Knesset (en) Itzuli
Finantza ministro

1998ko abenduaren 18a - 1999ko otsailaren 23a
Minister of Religious Services (en) Itzuli

1998ko urtarrilaren 20a - 1998ko otsailaren 25a
Minister of Religious Services (en) Itzuli

1997ko abuztuaren 12a - 1997ko abuztuaren 22a
Finantza ministro

1997ko ekainaren 20a - 1997ko uztailaren 9a
← Silvan Shalom (en) Itzuli - Ehud Olmert →
Minister of Religious Services (en) Itzuli

1996ko ekainaren 18a - 1996ko abuztuaren 7a
9. Israelgo Lehen Ministroa

1996ko ekainaren 18a - 1999ko uztailaren 6a
← Shimon Peres - Ehud Barak →
Knesseteko kide

1996ko ekainaren 17a - 1999ko martxoaren 4a
Hautetsia: list of members of the fourteenth Knesset (en) Itzuli
Knesseteko kide

1992ko uztailaren 13a - 1996ko ekainaren 17a
Hautetsia: list of members of the thirteenth Knesset (en) Itzuli
Deputy Minister of Foreign Affairs (en) Itzuli

1990eko ekainaren 25a - 1991ko azaroaren 11
Deputy Minister of Foreign Affairs (en) Itzuli

1988ko abenduaren 26a - 1990eko ekainaren 11
Knesseteko kide

1988ko azaroaren 21a - 1992ko uztailaren 13a
Hautetsia: 12th Knesset (en) Itzuli
Permanent Representative of Israel to the United Nations (en) Itzuli

1984 - 1988
← Yehuda Zvi Blum (en) Itzuli
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakבנימין נתניהו
JaiotzaTel Aviv, 1949ko urriaren 21a (74 urte)
Herrialdea Israel
BizilekuaBeit Aghion (en) Itzuli
Caesarea (en) Itzuli
Jerusalem
Lehen hizkuntzahebreera
Familia
AitaBenzion Netanyahu
AmaZila Netanyahu
Ezkontidea(k)Miki Haran  (1972 -  1978)
Fleur Cates  (1981 -  1989)
Sara Netanyahu  (1991 -
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
LeinuaNetanyahu family (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaCheltenham High School (en) Itzuli 1967)
MIT Sloan School of Management (en) Itzuli 1977) Zientzietako Masterra
Massachusetts Institute of Technology
(1972 - 1975) Zientziatan graduatua : Arkitektura ingeniaritza
Hezkuntza-mailaZientzietako Masterra
Zientziatan graduatua
Tesi zuzendariaEster Samuel-Cahn (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
frantsesa
hebreera
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, diplomazialaria, estatu-politikaria, militarra, politika-idazlea eta politologoa
Lateralitateaezkerra
Lantokia(k)Jerusalem
Enplegatzailea(k)baliorik ez
Boston Consulting Group (en) Itzuli  (1976 -  1978)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaLikud
Izengoitia(k)Ben Nitay
Zerbitzu militarra
Adar militarraIsraelgo Defentsa Indarrak
GraduaSeren (en) Itzuli
Parte hartutako gatazkakHigadura Gerra
Yom Kippurreko Gerra
1968 Israeli raid on Lebanon (en) Itzuli
Battle of Karameh (en) Itzuli
2023-2024ko Israel-Palestina gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioajudaismoa
Alderdi politikoa Likud
netanyahu.org.il
IMDB: nm1386592 Allocine: 35314 Rottentomatoes: celebrity/benjamin_netanyahu Allmovie: p368257 TV.com: people/benjamin-netanyahu
Facebook: Netanyahu Twitter: netanyahu Instagram: b.netanyahu Telegram: bnetanyahu Youtube: UCzuhZvXZVi7KQAPbOQfBIgw TikTok: bnetanyahu Edit the value on Wikidata

Benjamin "Bibi" Netanyahu (hebreeraz: בִּנְיָמִין נְתַנְיָהוּ‎, arabieraz: بنيامين نتنياهو‎, Binyyameen Netanyahu; Tel Aviv, 1949ko urriaren 21a) israeldar politikaria da. 2009ko martxoaren 31tik Israelgo lehen ministroa da. 1996 eta 1999 bitartean kargu bera izan zuen. Knésset-eko kide eta Likud alderdiaren buru ere bada. Israelgo estatua fundatu ondoren jaiotako aurreneko lehen ministroa da (eta orain arte, bakarra).

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haren familia Polonia eta Belarusen dauka jatorria, eta haien berezko abizena Mileikowsky zen, 1920ko hamarraldian Netanyahu hartu zuten arte.

Guraso judu sekularretatik[1][2] jaioa, Israelgo Estatua sortu ondoren jaio zen lehen ministro israeldarra izan zen. 1967an, Sei Eguneko gerran, Israelgo defentsa-indarrekin bat egin zuen, eta Sayeret Matkal indar berezietako unitate bateko buru bihurtu zen. Misio askotan parte hartu zuen, besteak beste, Infernua operazioan (1968), Opari operazioan (1968) eta Sabenako 571 hegaldiaren bahiketa erreskate-operazioan (1972). Operazio horretan, tiro bat jaso zuen sorbaldan. Higadura-gerran eta Yom Kippurreko gerran borrokatu zen 1973an, indar bereziek Suezko Kanalean egindako erasoetan parte hartuz, eta, gero, komando-eraso bat zuzenduz Siriako lurraldean[3][4].​​ Kapitain maila lortu zuen baja eman aurretik. Massachusetts Institute of Technology-n graduatu ondoren, BS. eta MS. graduekin, Boston Consulting Group-ek kontratatu zuen aholkulari ekonomiko gisa. Israelera itzuli zen 1978an, terrorismoaren aurkako Yonatan Netanyahu Institutua sortzeko, anaiaren izenarekin, Entebbe operazioaren buru zela hil zena. 1984tik 1988ra Israelgo enbaxadore izan zen Nazio Batuen aurrean.

1993an, Likud alderdiaren buru egin zen, eta 1996ko hauteskundeak irabazi zituen. Israelgo historiako lehen ministro gazteena izan zen. 1996ko ekainetik 1999ko uztailera bitartean bere lehen aldia izan zen lehen ministro gisa. 1999an, Ehud Barakek garaitu ondoren lehen ministroa aukeraketan, sektore pribatuengatik aldatu zuen politika. 2002an, politikara itzuli zen Kanpo Harremanetarako ministro (2002-2003) eta Finantza ministro (2003-2005) gisa Ariel Sharonen gobernuetan, baina gobernutik alde egin zuen Gazako zerrenda deskonektatzeko planari buruzko desadostasunengatik. 2005eko abenduan, berriz hartu zuen Likuden buruzagitza, Sharonek alderdia utzi eta Kadima alderdi berria osatu ondoren[5].​ 2006ko abenduan, oposizio-buru ofizial bihurtu zen Knésseten. 2009ko parlamentu-hauteskundearen ondoren, non Likud bigarren postuan gelditu eta eskuineko alderdiek gehiengoa lortu baitzuten[6], koalizio-gobernua osatu zuen[7][8]. Netanyahu hautatu zuten hirugarren aldiz 2013ko urtarrilean, eta, laugarren aldiz, 2015eko martxoan. 2019ko apirileko hauteskundeen ondoren, lehen ministro izaten jarraitu zuen, hautagai bakar batek ere ez baitzuen gobernua osatu, eta gauza bera gertatu zen urte bereko iraileko hauteskundeetan ere. Ondoz ondoko hirugarren hautaketa baten ondoren, Netanyahuk bosgarren agintaldia hartu zuen 2020ko maiatzean, Benny Gantz txandakako lehen ministro gisa, koalizioko gobernu batean, baina koalizioak erori[9], eta, berriro ere, hauteskundeak izan ziren 2021eko martxoan. 2021eko ekainean, lehen ministro kargua utzi, eta Naftalí Bennettek ordezkatu zuen. 2022ko abenduaz geroztik, berriz ere lehen ministroa da.

Netanyahuk, 1980ko hamarkadaz geroztik, lagun pertsonala duen Donald Trumpekin hurbiltasuna lortu du, eta Israelen 2016. urteaz geroztik duen erakargarritasun politikoaren elementu nagusi bihurtu du[10].​ Donald Trumpen lehendakaritzan, Estatu Batuek Jerusalem Israelgo hiriburutzat aitortu zuten, Golanen gaineko israeldar subiranotasuna onartu, eta Abraham Akordioak negoziatu zituen, Israelen eta zenbait estatu arabiarren arteko normalizazio-akordioak. Netanyahuk nazioarteko kritikak jasan ditu Israelgo kokalekuak Zisjordaniako lurralde okupatuetan zabaltzeko lehen ministro gisa izandako hamarkadetako politikarengatik, nazioarteko zuzenbidearen arabera legez kanpokotzat jotzen baita[11].

Netanyahu 16 urtez baino gehiagoz izan da lehen ministro, eta, hala, Israelen historian denbora gehien eman duena da, David Ben-Gurion[12] estatuaren sortzailea ere gaindituz. Gehien hautatutako lehen ministroa ere bada; sei bider izan da gobernuburu (1996, 2009, 2013, 2015, 2020, 2022), eta hiru aldiz jarraian eratu du gobernua (2009, 2013 eta 2015)[13].​ Karguan zegoela, Israelgo historiako lehen ministro bakarra ere bada ustelkeriagatik salatua[14].

2023ko urriaren 7an, Hamas buru zuten talde militante palestinarrek bultzatutako eraso handia jasan zuten Israelen, eta horrek gerra piztu zuen Israel eta Hamasen artean. Israelgo gobernuak ez zuenez erasoa aurreikusi, gogor kritikatu dute Netanyahu, azken 50 urteotan[15][16][17] Israelgo inteligentzia-porrotik handienaren buru baita, eta protesta jendetsuak egin dituzte kargua uzteko eskatuz[18][19].​​ Netanyahuren gobernuak genozidio eta gerra-krimenen[20][21][22] akusazioak ere jasan ditu, eta, azkenean, 2023ko abenduan Nazioarteko Justizia Auzitegian Hegoafrikak Israelen aurka aurkeztutako auzian amaitu du gaiak[23][24].

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bizitza eta ibilbide goiztiarrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Netanyahu 1949an jaio zen, Tel Aviven, Tzila Segalen (1912ko abuztuaren 28a -2000ko urtarrilaren 31a) eta Benzion Netanyahu irakaslearen (1910-2012) semea zen, hiru seme-alabatatik bigarrena. Hasieran, Jerusalemen hazi, eta hezi zuten, eta Henrietta Szold Lehen Hezkuntzako Eskolara joan zen. Ruth Rubenstein seigarren mailako irakaslearen ebaluazioaren kopia batek adierazten zuen Netanyahu adeitsu, ondo hezia eta lagunkoia zela, bere lana «arduratsua eta puntuala», eta atsegina, diziplinatua, alaia, ausarta, aktiboa eta esanekoa[25]. 1956tik 1958ra bitartean eta, berriro, 1963tik 1967ra bitartean[26], bere familia Estatu Batuetan bizi izan zen, Cheltenham Township-en (Pennsylvania), Filadelfiako auzo pobre batean. Han Cheltenham High Schoolera joan, eta graduatu zen, eta aktibo izan zen eztabaida-klub batean. Gaur egun, ingelesez erraz hitz egiten du, Filadelfiaren doinu nabarmenarekin[27].

1967an, bigarren hezkuntzaz graduatu ondoren, Israelera itzuli zen Israelgo Defentsa Indarretan sartzeko. Borroka-soldadu gisa trebatu zen, eta bost urtez aritu zen eliteko indar berezien unitate batean, FDIren Sayeret Matkal. Higadura-gerran (1967-1970), mugaz haraindiko erasoetan parte hartu zuen, eta taldeburu bihurtu zen unitatean. Askotan zauritu zuten borrokan[4].​ Beste hainbat misiotan hartu zuen parte, besteak beste, Infernua operazioan (1968) eta Sabenaren 571 hegaldi bahituaren erreskatean (1972ko maiatza), non sorbaldan tiro bat jasan zuen[28].

1972an, soldadutza amaitu ondoren, Netanyahu Estatu Batuetara itzuli zen urtearen amaieran, Massachusetts Institute of Technology-n arkitektura ikastera. 1973ko urrian itzuli zen Israelera, Yom Kipurreko gerran zerbitzatzeko, Sayeret Matkal komando-unitatean[3][29].​​ Han egon zen bitartean, indar berezietan borrokatu zen, Egiptoko indarren aurkako sarekadetan, Siriako lurralde barruko komando-eraso baten buru izan baino lehen. Misioa, gaur egun, sailkatuta dago[30].

Unitatearenganako, errespetu handia dut. Unitate horrek gure bizitzaren errealitatea aldatzen du, ekintzak sekretuak diren arren. Unitate txiki bat izan arren, indar armatuen adar guztietan du eragina. [...] Unitatean egindako nire zerbitzuak indartu egin zuen baimendutako eragiketen ondoriozko arriskuen eta borrokalariek beren gain hartzen dituzten arriskuen ulermena. Ukigarria da, ez teorikoa niretzat.

—Benjamín Netanyahu, Sayeret Matkalen, (Maariv 2007)[3]

Ondoren, Estatu Batuetara itzuli zen, eta BS[31] maila bat osatu zuen arkitekturan[32] 1975eko otsailean, eta MS[32] maila lortu zuen MIT Sloan School of Management eskolan 1977an. Aldi berean, zientzia politikoetako doktoretza baterako ikasten ari zen Harvard Unibertsitatean[33][34], ikasketak eten zituen arte Entebbe operazioan bere anaia hil zelako[29].

Une horretan, izenez aldatu, eta Benjamin Ben Nitai izena hartu zuen (Nitai, bai Nitai mendiari, bai izen bereko judutar jakintsuari, Nittai de Arbela, egindako aipamena, aitak artikuluetarako maiz erabiltzen zuen izengoitia)[27].​ Urte batzuk geroago, komunikabideekin egindako elkarrizketa batean, Netanyahuk argitu zuen hori erabaki zuela, estatubatuarrentzat errazagoa izan zedin bere izena esatea. Hori arerio politikoek erabili dute, zeharka, Israelen nortasun nazional eta leialtasun eza salatzeko[35].

1976an, Netanyahuk Yonatan Netanyahu anaia nagusia galdu zuen. Benjamin unitate zaharreko, Sayeret Matkal, komandantea zen Yonatan, eta terrorista-bahituak erreskatatze ekintzan hil zen, Entebbeko operazioan. Operazio horretan, terroristek bahitutako eta Ugandako Entebbeko aireportura eramandako Israelgo 100 pertsona baino gehiago erreskatatu zituen unitateak.

Urte horretan bertan, Netanyahu bere ikasgelako ikasle onenetakotzat graduatu zen MIT Sloan School of Management eskolan[36], eta Boston Consulting Group-eko (Massachusetts) ekonomia-aholkulari[37] izatera igaro zen, 1976 eta 1978 bitartean enpresan lan eginez. Boston Consulting Group-en, Mitt Romneyren laguna zen, eta harekin luzaroko adiskidetasuna osatu zuen. Romneyk garai hartako Netanyahu ekarri zuen gogora: «Nortasun indartsu bat, ikuspuntu desberdin batekin», eta honela dio: «(guk) ia takigrafian hitz egin dezakegu (...) (guk) esperientzia komunak partekatzen ditugu, eta antzeko ikuspegi eta iritziak ditugu»[36].​ Netanyahuk esan zuen bere «komunikazio erraza» «BCGn hartutako entrenamendu-eremu intelektual zorrotzaren» emaitza zela[36].

1978an, Netanyahu Bostongo telebista lokalean agertu zen «Ben Nitai» izenarekin, eta hauxe argudiatu zuen: «Gatazkaren benetako gunea da Israelgo egoera onartzeko arabiarren ezezko tamalgarria [...] 20 urtean, arabiarrek, bai Mendebaldeko Erribera, bai Gazako Zerrenda zituzten, eta, orain esaten duten gisa, gatazkaren muina autodeterminazioa bada, erraz ezar zezaketen Palestinako Estatu bat»[38].

1978an, Netanyahu Israelera itzuli zen. 1978tik 1980ra bitartean, Yonathan Netanyahu Terrorismoaren Aurkako Institutua[26] zuzendu zuen, terrorismoa aztertzen duen gobernuz kanpoko erakundea. Institutuak nazioarteko zenbait hitzaldi eman zituen, eta nazioarteko terrorismoari buruzko eztabaida izan zuen ardatz. 1980tik 1982ra, Industrias Rim enpresako marketin-zuzendaria izan zen Jerusalemen[39].​ Denboraldi horretan, Netanyahuk lehen harremanak egin zituen Israelgo zenbait politikarirekin, besteak beste, Moshe Arens ministroarekin. Moshe Arens ministroak Washingtoneko Israelgo Enbaxadako Misioko ondoko buru izendatu zuen, eta 1982tik 1984ra arte kargu hori bete zuen[40]. 1984tik 1988ra, Netanyahu izan zen Israelgo enbaxadorea Nazio Batuen aurrean[40]. Menájem M. Schneerson errabinoak eragina izan zuen Netanyahurengan, eta 1980ko hamarkadan harreman estua sortu zuen harekin. Schneerson «gure garaiko gizon eraginkorrena» zela esan zuen[41][42][43].


Aurrekoa
Yitzhak Shamir
Israelgo oposizioburu
1993-1996 		Ondorengoa
Shimon Peres


Aurrekoa
Yitzhak Shamir
Likudeko buru
1996–1999 		Ondorengoa
Ariel Sharon


Aurrekoa
Shimon Peres
Israelgo Lehen ministro
1996–1999 		Ondorengoa
Ehud Barak


Aurrekoa
Shimon Peres
Israelgo Atzerri ministro
2002–2003 		Ondorengoa
Silvan Shalom


Aurrekoa
Silvan Shalom
Israelgo Finantza ministro
2003–2005 		Ondorengoa
Ehud Olmert


Aurrekoa
Ariel Sharon
Likudeko buru
2005–gaur egun 		Ondorengoa
agintean


Aurrekoa
Amir Peretz
Israelgo oposizioburu
2006-2009 		Ondorengoa
Tzipi Livni


Aurrekoa
Ehud Olmert
Israelgo Lehen ministro
2009–2021 		Ondorengoa
Naftalí Bennett


Aurrekoa
Yair Lapid
Israelgo oposizioburu
2021-2022 		Ondorengoa
Yair Lapid


Aurrekoa
Yair Lapid
Israelgo Lehen ministro
2022-gaur egun 		Ondorengoa
Agintean

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ The Enduring Influence of Benjamin Netanyahu's Father Judy Dempsey, 3 de mayo de 2012, Carnegie Endowment for International Peace
  2. ↑ (Ingelesez) Remnick, David. (2013-01-22). «Bibi’s Blues» The New Yorker ISSN 0028-792X. (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  3. ↑ a b c Amir Buhbut, "Sauerer Matkal is 50 years old"
  4. ↑ a b Saving Sergeant Netanyahu por Mitch Ginsburg, 25 de octubre de 2012, Times of Israel.
  5. ↑ «Netanyahu elected as Likud party chairman». Xinhua News Agency. 20 de diciembre de 2005. Archivado desde el original el 27 de febrero de 2006. Consultado el 24 de mayo de 2005.
  6. ↑ (Ingelesez) «Arab League supports Abbas's decision to halt talks» The Jerusalem Post | JPost.com 2010-10-08 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  7. ↑ (Ingelesez) Service, Haaretz. (2009-03-31). «Netanyahu sworn in as Israel's prime minister» Haaretz (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  8. ↑ «Netanyahu sworn in as Israeli prime minister | Reuters» web.archive.org 2015-09-24 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  9. ↑ https://www.efe.com/efe/america/mundo/netanyahu-asume-acusado-de-corrupcion-su-quinto-mandato-como-primer-ministro/20000012-4248402
  10. ↑ «Biden’s Win Means a Demotion for Netanyahu and Less Focus on Israel - The New York Times» web.archive.org 2020-11-09 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  11. ↑ «Netanyahu and the Settlements - The New York Times» web.archive.org 2022-12-13 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  12. ↑ (Ingelesez) «Netanyahu makes history as Israel's longest-serving leader» AP News 2019-07-17 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  13. ↑ (Ingelesez) Tibon, Amir; Birnbaum, Ben. (2015-03-20). «“Is This Ship Sinking?” Inside the Collapse of the Campaign Against Netanyahu» The New Yorker ISSN 0028-792X. (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  14. ↑ (Ingelesez) Halbfinger, David M.. (2019-02-28). «The Cases Against Netanyahu and a Decision to Indict» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  15. ↑ «Israel-Gaza conflict: Unthinkable security lapse on Netanyahu’s watch» web.archive.org 2023-10-28 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  16. ↑ «Benjamin Netanyahu | Israelis question Prime Minister Benjamin Netanyahu on ‘colossal failure’ on security establishment - Telegraph India» web.archive.org 2023-10-28 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  17. ↑ «Israel Palestine conflict exposes a shocking failure of security on Netanyahu’s watch | The Australian» web.archive.org 2023-10-26 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  18. ↑ «Thousands Protest Across Israel Against Netanyahu's Government». Haaretz (en inglés). Archivado desde el original el 29 de enero de 2024. Consultado el 29 de enero de 2024.
  19. ↑ «Protesters call for change to Netanyahu government». Reuters. 20 de enero de 2024.
  20. ↑ «The “Harvard Law Review” Refused to Run This Piece About Genocide in Gaza | The Nation» web.archive.org 2023-12-06 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  21. ↑ «Gaza: UN experts call on international community to prevent genocide against the Palestinian people | OHCHR» web.archive.org 2023-12-24 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  22. ↑ «Is What's Happening in Gaza a Genocide? Experts Weigh In   | TIME» web.archive.org 2023-11-25 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  23. ↑ «South Africa to Take Israel to Top UN Court on Genocide Claim in Gaza» web.archive.org 2024-01-06 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  24. ↑ «Application instituting proceedings and request for the indication of provisional measures | INTERNATIONAL COURT OF JUSTICE» web.archive.org 2024-01-05 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  25. ↑ (Ingelesez) «Fake bombs turn up near site where 2-year-old was hurt by rock» The Jerusalem Post | JPost.com 2013-12-03 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  26. ↑ a b (Ingelesez) Ynetnews. (2012-02-10). «Prime Minister Benjamin Netanyahu» Ynetnews (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  27. ↑ a b Gresh, Alain, y Dominique Vidal (2004). The New A-Z of the Middle East (en inglés) (2.ª edición). I.B. Tauris. p. 217. ISBN 978-1-86064-326-2.
  28. ↑ (Ingelesez) Melman, Yossi. (2010-11-18). «More than six decades on, Israel memorializes late commander of British Army's Jewish Unit» Haaretz (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  29. ↑ a b (Ingelesez) «Professor recalls Netanyahu's intense studies in three fields» MIT News | Massachusetts Institute of Technology 1996-06-05 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  30. ↑ (Hebreeraz) «40 שנה לאחור: היכן היו אז, המנהיגים של היום? - וואלה חדשות» וואלה 2013-09-13 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  31. ↑ «Statistics & Reports | MIT Registrar» registrar.mit.edu (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  32. ↑ a b «The MIT 150: 150 Ideas, Inventions, and Innovators that Helped Shape Our World». The Boston Globe. 15 de mayo de 2011. Consultado el 24 de mayo de 2015.
  33. ↑ Survey of Arab-Israeli Relations, por Cathy Hartley, David Lea, Paul Cossali, Annamarie Rowe, (Taylor & Francis, 2004), p. 522
  34. ↑ (Ingelesez) Profile: Benjamin Netanyahu. 2009-02-20 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  35. ↑ Ariel, Mira (2008). Pragmatics and Grammar. Cambridge Textbooks in Linguistics. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-55018-5
  36. ↑ a b c (Ingelesez) Barbaro, Michael. (2012-04-08). «A Friendship Dating to 1976 Resonates in 2012» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  37. ↑ (Ingelesez) York, Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu refers to a photograph as he addresses the 69th United Nations General Assembly at UN headquarters in New; Sept. 29; McDermid, 2014-REUTERS/Brendan. (2014-09-30). «Netanyahu's rhetoric brings same old message - Al-Monitor: Independent, trusted coverage of the Middle East» www.al-monitor.com (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  38. ↑ (Ingelesez) «Who is Ben Nitay, and why does he look so much like Binyamin Netanyahu?» The Jerusalem Post | JPost.com 2009-03-29 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  39. ↑ The Clinton Years, (Infobase Publishing, 2009), por Shirley Anne Warshaw, p. 240
  40. ↑ a b «Benjamin Netanyahu». Netanyahu.org. Archivado desde el original el 16 de noviembre de 2012. Consultado el 24 de mayo de 2015.
  41. ↑ (Ingelesez) Singer, David. (1998). American Jewish Year Book 1998. VNR AG ISBN 978-0-87495-113-4. (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
  42. ↑ Netanyahu, Benjamin (24 de septiembre de 2009). «Truth vs. Darkness in the United Nations». Chabad.org. Consultado el 24 de mayo de 2015.
  43. ↑ Netanyahu, Benjamin (2011). The Light of Truth at the UN (Speech). New York: Chabad.org. Consultado el 24 de mayo de 2015.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Benjamin Netanyahu Aldatu lotura Wikidatan


Biografia
Israel
 Artikulu hau Israelgo biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.


"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Benjamin_Netanyahu&oldid=9799272"(e)tik eskuratuta