Urolaldeko gipuzkeragipuzkeraren azpieuskalki bat da, Gipuzkoako erdialdean eta mendebaldeko kostaldean mintzatzen dena. Luis Luziano Bonaparteren sailkapenari jarraitu diotenen artean, oro har, Beterriko gipuzkeratzat ageri da (hemen Beterriko gipuzkeratzat izendatu dugun Tolosaldeko eta Donostialdeko hizkerarekin batera); Pedro Irizarrek (gipuzkeraren) Azpeitiko aldaeratzat sailkatu zuen; eta Koldo Zuazok erdialdeko euskalkiaren sartaldeko azpieuskalkitzat sailkatu du (hemen Goierriko gipuzkeratzat izendatu dugunarekin batera).
Mendebaleko euskararen (bizkaiera) eta erdialdekoaren (gipuzkera) arteko muga, historian[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ezkerrean, ilunago, gaur egun mendebaleko euskararekiko tarteko hizkera duten Urolaldeko gipuzkerako hiru herriak.
Azken mendeotan badirudi Gipuzkoa hegoaldean nahiko egonkorra izan dela muga hori, baina iparraldean aldatuz joan dela, hau da, aldatuz joan dela bizkaieraren sortaldeko azpieuskalkiaren eta Urolaldeko gipuzkeraren arteko muga. Kontuan hartu behar da, dena dela, hizkera biziek izaten dituzten aldaketez gainera, ondorengo euskalari hauetako bakoitzak bere sailkapen irizpideak erabili zituela, eta irizpide horiek gero eta zehatzago eta zientifikoagoak direla oro har.
En Elgoibar y más en Eibar empieza el dialecto de Vizcaya en mucha parte: eman eustan, egin eben, buruagaz, etc., y corre por Placencia, más o menos por Vergara, Mondragón, Arechavaleta, Escoriaza, Salinas, Oñate y todas aquellas aldeas. En la marina de Motrico hasta Fuenterrabía apenas hay distinción del dialecto común de Guipúzcoa.
»
Manuel Larramendi (1754): Corografía de Guipúzcoa, 1969, 301. orrialdea
Getariko Maritxu Ezenarro[1] (Ahotsak[2] proiekturako)Pedro Irizarrek, 1970. urteko datuekin, Bonaparteren sailkapenari aldaketa bakarra egin zion, Elgoibarreko euskara gipuzkeratzat sailkatuta (Príncipe = Luis Luziano Bonaparte, variedad de Azpeitia = Urolaldeko gipuzkera):
«
Respecto a los límites [del dialecto vizcaíno] establecidos por el Príncipe para el dialecto, hemos modificado el oriental, con la exclusión de la población de Elgóibar, que del dialecto vizcaíno (variedad de Vergara) pasa a formar parte del guipuzcoano (variedad de Azpeitia).
»
Pedro Irizar: Morfología del verbo auxiliar vasco, Euskaltzaindia, 2008. 5. orrialdea
Koldo Zuazoren2008ko mapan, Deba, Mutriku, Mendaro eta Elgoibar bi azpieuskalkion arteko lotura eremutzat ageri dira —Deba, ez osorik: udalerriaren iparraldea, kostaldeko zerrenda (hirigunea barne), gipuzkeratzat markatzen du; eta gainerakoa, lotura eremutzat—,[3]1999an Deba ibarreko euskararen gaineko azterketan esandakoa berretsiz.[4] 2015eko mapan, aldiz, Deban jadanik bete-betean Urolaldeko euskara egiten dela ageri da.[5]