1682ko Moskuko matxinada

1682ko Moskuko matxinada, 1682ko Streltsien matxinada bezala ere ezaguna (errusieraz Стрелецкий бунт), Moskuko streltsien erregimenduen matxinada bat izan zen, boterea, Sofia Alekseievna Romanovnari itzultzea ondorio bezala izan zuena. Matxinadaren ondoren, Alejo I.a Errusiakoa tsarraren bi emazteen artean lehia egon zen Moskoviako politikan eragin nagusia izateko.

Matxinada, urte horretako apirilak 27an prestatu zen Teodoro III.a Errusiakoa hiltzeko. Natalia Naryshkina tsarinaren anaiek, erregeartea bermatu zuten, eta Aitalehena, Nataliaren hamar urteko semea zen Petri I.a Errusiakoa Handia Errusiako tsar berri bezala aldarrikatzeko konbentzitu zuten. Bere aldetik, Miloslavsky alderdiak, azken tsarina izan zen Maria Miloslavskayaren senideak ulertu zituena, Mariaren semea eta Petriren anaia nagusia zen Ivan, Naryshkindarrek Moskuko Kremlinean ito zutela zioen zurrumurrua hedatu zuten.

Miloslavskytar konspiratzaileek, hiriburuko kaleetan istiluak sortu zituzten. Eurek, Moskuko erregimenduek euren ofizial nagusiekiko zuten atsekabea erabili zuten, eta, 1682ko maiatzak 11n, streltsi mordo batek Kremlina hartu eta ustelkeriagatik susmagarri ziren boiardo buruzagiak eta komandante militarrak lintxatu zituzten, Artamon Matveev, Mikhail Dolgorukov eta Grigory Romodanovsky, alegia.

Egun batzuk beranduagoa, maiatzak 17an, matxinatuek errege egoitza eraso zuten, eta Naryshkindarren aldeko jende ugari hil zuen, horien artean, Naryshkindar anai-arrebetako bi (Kirill eta Ivan), tsar gaztea zen Petriren aurrean, euren iloba. Streltsiak, jende txiroaren bidez elkartuak izan ziren, eta Moskuko kaleak arpilatu zituzten zenbait egunez. Maiatzeko matxinadak, Petriren anaiorde nagusia zen Ivan V.a Errusiakoa "lehen" tsar bezala izendatzera eraman zuen, Petri bera, bigarren postura atzeratuz, Sofia, bien erregeorde lanetan geratuz.

1682 amaieran, Ivan Andreyevich Khovansky (Taratui)k, Sofiaren gertuko kidea eta streltsi matxinatuen buruzagietako bat, Sofiaren tokia hartu zuen. Fededun Zaharren laguntzarekin, Khovansky, nor, ustez, bere burua erregeorde berri bezala jartzeagatik bilatu zena, Nikonen erreformen erabateko aldaketa eskatu zuen. Sofia eta bere gorteak, Moskuko Kremlinetik ihes egin zuten eta Troitse-Sergiyeva Lavran bilatu zuten babesa. Azkenean, Sofiak, Khovanshchina (Khovansky kontua) ezabatzeko lan egin zuen, Fyodor Shaklovityk lagunduta, nor Khovanskyren oinordekoa izan zen Moskuko armadaren buruzagi karguan.

Ikus, gainera

• 1698ko Streltsien Matxinada
• Kobrearen Matxinada
• Khovanschina, Modest Musorgskik matxinada honetan oinarrituz idatzitako opera

Kanpo estekak

• Datuak: Q1633167
• Multimedia: Moscow Uprising of 1682 / Q1633167