1993

1993. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1970(e)koa • 1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa
Urteak	1990  • 1991  • 1992 • 1993 • 1994 • 1995 • 1996
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1993 MCMXCIII
Ab urbe condita	2746
Armeniar egutegia	1442 ԹՎ ՌՆԽԲ
Bahá'í egutegia	149 – 150
Bengaliar egutegia	1400
Berber egutegia	2943
Egutegi budista	2537
Myanmarko egutegia	1355
Bizantziar egutegia	7501 – 7502
Koptoen egutegia	1709 – 1710
Etiopiar egutegia	1985 – 1986
Hebrear egutegia	5753 – 5754
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	2049 – 2050
Shaka Samvat	1915 – 1916
Kali Yuga	5094 – 5095
Iraniar egutegia	1371 – 1372
Islamiar egutegia	1413 – 1414
Korear egutegia	4326
Thailandiar eguzki egutegia	2536
Unix denbora	725846400 – 757382399
Holozeniar egutegia	11993

1993 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1993 MCMXCIII
Ab urbe condita	2746
Armeniar egutegia	1442 ԹՎ ՌՆԽԲ
Bahá'í egutegia	149 – 150
Bengaliar egutegia	1400
Berber egutegia	2943
Egutegi budista	2537
Myanmarko egutegia	1355
Bizantziar egutegia	7501 – 7502
Koptoen egutegia	1709 – 1710
Etiopiar egutegia	1985 – 1986
Hebrear egutegia	5753 – 5754
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2049 – 2050
- Shaka Samvat	1915 – 1916
- Kali Yuga	5094 – 5095
Holozeniar egutegia	11993
Iraniar egutegia	1371 – 1372
Islamiar egutegia	1413 – 1414
Japoniar egutegia
Korear egutegia	4326
Thailandiar eguzki egutegia	2536
Unix denbora	725846400 – 757382399

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Ekainaren 6a - Espainiako hauteskunde orokorretan eskuinak gorakada izugarria izan zuen, Espainiako Langileen Alderdi Sozialista mehatxatzen. PSOEk, gehiengo osotik urrun, beste alderdi txikien laguntza behar izan zuen hurrengo hiru urteetan.
• Irailaren 9a - Palestinaren Askapenerako Erakundeak ofizialki onartu zuen Israel estatu legitimoa dela.

Arte eta kultura

• "Betagarri" euskal musika talde ospetsua sortu zuten.
• Abenduaren 19a - 1993ko Bertsolari Txapelketa Nagusiaren finala Andoni Egañak irabazi zuen, bere lehen txapela lortuz.

Musika

• Ace of Base - The Sign
• Aerosmith - Get A Grip
• Alejandro Sanz- Si tú me miras
• A.N.I.M.A.L. - (A.N.I.M.A.L.)
• Anahí - Anahí
• Atheist - Elements
• Beck - Mellow Gold
• Bob Dylan - The 30th Anniversary Concert Celebration (tributo), World Gone Wrong
• Brujería - Matando Güeros
• Björk - Debut
• Bryan Adams - So Far So Good
• Carcass - Heartwork
• Carmen Electra - Carmen Electra
• Celia Cruz - Azúcar Negra
• Collective Soul - Hints, Allegations, and Things Left Unsaid
• Cyndi Lauper - Hat Full Of Stars
• Def Leppard - Retro Active
• Depeche Mode - Songs of Faith and Devotion (álbum)
• Dire Straits - On The Night (directo)
• Dream Theater - Images & Words
• Duran Duran - Duran Duran (The wedding album)
• El Último de la Fila - Astronomía razonable
• Eros Ramazzotti - Todo Historias
• Gloria Trevi - Me Siento tan Sola
• Guns N' Roses - The Spaghetti Incident?
• Jamiroquai - Emergency On Planet Earth
• L'arc en Ciel - Dune
• La Sonora de Tommy Rey - Déjate Querer
• Laura Pausini - Laura Pausini
• Lenny Kravitz - Are You Gonna Go My Way
• Los Piratas - Quiero Hacerte Gritar
• Los Tigres Del Norte - 16 Kilates Musicales
• Los Tigres Del Norte - La Garra
• Los Tigres Del Norte - Más Zarpasos
• Marc Anthony - Otra Nota
• Mariah Carey - Music Box
• Morbid Angel - Covenant
• Miguel Bosé - Bajo el signo de Caín
• Negu Gorriak - Borreroak Baditu Milaka Aurpegi
• Nirvana - In Utero
• Orquesta Salserín - La Orquesta Infantil del Mundo
• Paul McCartney - Off The Ground
• Paulina Rubio - 24 Kilates
• Pearl Jam - Vs
• Pet Shop Boys - Very
• Quicksand - Slip
• Radiohead - Pablo Honey
• Rush - Counterparts
• Sepultura - Chaos A. D.
• Shakira - Peligro
• Siniestro Total - Ojalá estuvieras aquí y Made in Japan
• Sofiya Rotaru - Lavanda
• Sofiya Rotaru - Название песен
• Soundgarden - Superunknown
• Sting - Ten Summoner´s Tales
• Tears for Fears - Elemental
• Timbiriche - Timbiriche XII
• The Cranberries - Everybody Else Is Doing It, So Why Can´t We?
• The Smashing Pumpkins - Siamese Dream
• Uncle Slam - Will Work for Food
• Underworld - Dubnobasswithmyheadman
• Van Halen - Live: Right Here, Right Now
• Whigfield - Whigfield
• X Japan - Art of Life
• Yngwie J. Malmsteen - Fire and Ice

Kirolak

• Abuztuaren 13a - Anoeta estadioa inauguratu zuten Donostian.

Jaiotzak

• Urtarrilaren 30a - Mikel Motos, donostiar saskibaloi jokalaria.
• Abuztuaren 26a - Keke Palmer, estatubatuar aktore eta abeslaria.
• Abuztuaren 31 - Rémi Fraisse, frantziar botanikaria (h. 2014).

Heriotzak

• Urtarrilaren 6a - Dizzy Gillespie, estatubatuar jazz musikaria, "bebop" eta jazz modernoaren bultzatzaile nagusietako bat (j. 1917).
• Urtarrilaren 10a - Luther Gulick, estatubatuar kudeaketa aditua (j. 1892).
• Urtarrilaren 12a - Joxemi Zumalabe, donostiar kazetari eta enpresaburu euskaltzalea, euskalgintzako eragile funtsezkoenetako bat (j. 1950).
• Urtarrilaren 13a - Mozart Camargo Guarnieri, brasildar musikagilea (j. 1907).
• Urtarrilaren 13a - René Pleven, Frantziako lehen ministroa (j. 1901).
• Urtarrilaren 28a - Helen Sawyer Hogg, estatubatuar-kanadar astronomoa (j. 1905).
• Otsailaren 2a - Alexander Schneider, lituaniar-estatubatuar biolin-jotzailea (j. 1908).
• Otsailaren 5a - Joseph L. Mankiewicz, estatubatuar zinema zuzendaria, gidoigilea eta ekoizlea (j. 1909).
• Otsailaren 8a - Eliot Janeway, Estatu Batuetako ekonomista politiko garrantzitsuenetako bat (j. 1913).
• Otsailaren 17a - Araceli Gilbert, ekuadortar margolaria (j. 1913).
• Otsailaren 20a - Ferruccio Lamborghini, italiar industria gizona, Lamborghini automobil-enpresaren sortzailea (j. 1916).
• Otsailaren 21a - Inge Lehmann, daniar sismologoa (j. 1888).
• Otsailaren 24a - Bobby Moore, ingeles futbolaria (j. 1941).
• Otsailaren 24a - Estibalitz Robles Arangiz, Estitxu, euskal abeslaria (j. 1944).
• Otsailaren 27a - Lillian Gish, estatubatuar aktorea (j. 1893).
• Martxoaren 2a - Jean Tortel, frantziar poeta (j. 1904).
• Martxoaren 3a - Albert Bruce Sabin, poloniar-estatubatuar sendagilea eta mikrobiologoa (j. 1906).
• Martxoaren 8a - Billy Eckstine, estatubatuar kantaria (j. 1914).
• Martxoaren 11 - Simón Berasaluze Aginagalde, gipuzkoar beira-egilea (j. 1912).
• Martxoaren 12a - Jacinto Argaia, euskal apezpikua, Donostiako elizbarrutiko apezpikua izandakoa (j. 1903).
• Martxoaren 14a - Sylvain Floirat, frantziar enpresaburua (j. 1899).
• Martxoaren 15a - Ricardo Arias, Panamako presidentea (j. 1912).
• Martxoaren 17a - Helen Hayes, estatubatuar antzezlea (j. 1900).
• Martxoaren 23a - Julian Ajuriagerra, frantzian aritutako bilbotar neuropsikiatra eta psikoanalista (j. 1911).
• Martxoaren 24a - John Hersey, estatubatuar idazlea (j. 1914).
• Martxoaren 24a - Txomin Jakakortajarena, euskal idazlea, itzultzailea, apaiza eta erlezaina (j. 1906).
• Martxoaren 31a - Nicanor Zabaleta, donostiar musikaria, harpa-jotzaile gisa mundu osoan famatua (j. 1907).
• Apirilaren 1a - Joan Borboikoa eta Battenbergekoa, Joan Karlos I.a Espainiako erregearen aita (j. 1913).
• Apirilaren 3a - Lazkao Txiki, lazkaotar bertsolaria (j. 1926).
• Apirilaren 8a - Marian Anderson, estatubatuar kontraltoa, XX. mendeko ahotsik onenetarikoa (j. 1897).
• Apirilaren 20a - Mario Moreno, Cantinflas, mexikar aktore eta umorista (j. 1911).
• Apirilaren 24a - Oliver Tambo, hegoafrikar politikaria eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (j. 1917).
• Apirilaren 28a - Enrique Txabarri, euskal belar hockey jokalaria (j. 1903).
• Apirilaren 30a - George Balanchine, errusiar musikagile, dantzari eta koreografoa (j. 1904).
• Maiatzaren 8a - Alwin Nikolais, estatubatuar koreografoa (j. 1912).
• Maiatzaren 12a - Manuel Laborde, gipuzkoar ingeniaria (j. 1899).
• Maiatzaren 30a - Sun Ra, estatubatuar musikagilea eta piano-jotzailea (j. 1914).
• Maiatzaren 31 - Eusebio Erkiaga, euskal idazle bizkaitarra eta euskaltzaina (j. 1912).
• Ekainaren 10a - Pilar Kareaga, Espainiako lehendabiziko emakume ingeniari titulatua eta Bilboko alkatea (j. 1908).
• Ekainaren 19a - Marcel Béalu, frantziar poeta (j. 1908).
• Ekainaren 19a - William Golding, ingeles idazle, saiolari eta poeta, 1983ko Literaturako Nobel Saria (j. 1911).
• Ekainaren 21a - André Frénaud, frantziar poeta (j. 1907).
• Ekainaren 29a - Beñat Dagorret, lapurtar idazle eta irakasle euskaltzalea (j. 1927).
• Uztailaren 10a - Masuji Ibuse, japoniar idazlea (j. 1898).
• Uztailaren 12a - Jesus Insausti, Uzturre, gipuzkoar politikari eta idazlea (j. 1912).
• Uztailaren 22a - Patricia Ryan Nixon, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1912).
• Uztailaren 26a - Matthew Ridgway, estatubatuar militarra (j. 1895).
• Abuztua - Luciano Montero Hernández, Ávilan jaiotako euskal txirrindularia (j. 1908).
• Abuztuaren 1a - Alfred Manessier, frantziar margolaria (j. 1911).
• Abuztuaren 16a - Stewart Granger, ingeles-estatubatuar aktorea (j. 1913).
• Abuztuaren 19a - Donald William Kerst, estatubatuar fisikaria (j. 1911).
• Abuztuaren 25a - Paul Guilsou, euskal idazle eta itzultzailea (j. 1920).
• Irailaren 2a - Eduardo García Máynez, mexikar filosofo eta legegizona (j. 1908).
• Irailaren 4a - Baltasar Lobo, espainiar margolari eta eskultorea (j. 1910).
• Irailaren 22a - Jon Beistegi, Axola, euskal idazlea (j. 1911).
• Irailaren 24a - Bruno Pontecorvo, italiar fisikaria (j. 1913).
• Irailaren 26a - Nina Berberova, errusiar-estatubatuar idazlea (j. 1901).
• Irailaren 29a - Andres Irujo, nafar politikari abertzalea (j. 1907).
• Urriaren 25a - Vincent Price, estatubatuar aktorea (j. 1911).
• Urriaren 29a - Lipman Bers, Rigan jaiotako estatubatuar matematikaria (j. 1914).
• Urriaren 31 - Ramon Campabadal, kataluniar futbolari eta esku huskako pilotaria (j. 1909).
• Urriaren 31 - Federico Fellini, italiar zinema zuzendaria, XX. mendeko ospe handienetakoa (h. 1993).
• Azaroaren 1a - Severo Ochoa, asturiar medikua, 1959ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1905).
• Azaroaren 3a - Lev Theremin, errusiar asmatzailea, lehen musika instrumentu elektronikoaren asmatzailea (j. 1896).
• Azaroaren 6a - Joseph Serchuk, judu partisanoen unitate bateko komandantea Holokaustoaren garaian (j. 1919).
• Azaroaren 7a - Adelaide Hall, estatubatuar kantaria (j. 1904).
• Azaroaren 16a - Tomàs Garcés, kataluniar olerkari eta kazetaria (j. 1901).
• Azaroaren 21a - Andoni Urrestarazu, Umandi, euskal idazlea (j. 1902).
• Azaroaren 22a - Anthony Burgess, ingeles idazle, poeta, dramatzaile, konpositore, hizkuntzalari, itzultzaile eta literatura kritikoa (j. 1917).
• Abenduaren 2a - Pablo Escobar, kolonbiar politikari eta narkotrafikatzailea (j. 1949).
• Abenduaren 5a - Alexandre Trauner, frantziar zinema-dekoratzailea (j. 1906).
• Abenduaren 7a - Félix Houphouët-Boigny, Boli Kostako lehendabiziko presidentea (j. 1908).
• Abenduaren 14a - Myrna Loy, estatubatuar aktorea (j. 1905).
• Abenduaren 14a - Silvina Ocampo, gaztelaniazko eta frantsesezko argentinar idazlea (j. 1903).
• Abenduaren 16a - Kakuei Tanaka, Japoniako lehen ministroa (j. 1918).
• Abenduaren 20a - William Edwards Deming, kalitatearen arloan lan egin zuen estatubatuar estatistikaria (j. 1900).
• Abenduaren 23a - Lauchlin Currie, kanadar-kolonbiar ekonomialaria, Roosevelt AEBetako presidentearen aholkularia (j. 1902).
• Federico Zabala, gipuzkoar historialaria eta politikaria (j. 1916).
• Francisco Gorritxo, bizkaitar politikari abertzalea (j. 1907).
• Jean-Baptiste Etxeberri, baxenafar apaiza eta euskal idazlea (j. 1903).
• José Ignacio Lasa Esnaola, gipuzkoar idazle eta ikerlaria (j. 1903).
• Maria Etxabe Aldai, gipuzkoar idazle, politikari eta kultur eragilea (j. 1903).
• Maritxu Güller, Uliako sorgina, ustez ahalmen paranormalak zituen Donostiako emakumea (j. 1908).
• Ismael Quiles, espainiar filosofoa (j. 1906).
• Kepa Ordoki, Eusko Gudarosteko gipuzkoar gudaria eta EAE alderdiko kidea (j. 1912).

Nobel saridunak:

• Fisika: Russell Alan Hulse eta Joseph Hooton Taylor Jr.
• Kimika: Kary Mullis eta Michael Smith
• Literatura: Toni Morrison
• Medikuntza: Richard J. Roberts eta Philip Allen Sharp
• Ekonomia: Robert Fogel eta Douglas North
• Bakea: Nelson Mandela eta Frederik de Klerk

---

Agintariak

[[File:Libia|10x10px|1993|link=|alt=Muammar al-Gaddafi]]

[[File:Egipto|10x10px|1993|link=|alt=Hosni Mubarak]]

[[File:Espainia|10x10px|1993|link=|alt=Felipe González]]

Munduko agintariak 1993. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1993