Abauntz

Abauntz
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Ultzama
Koordenatuak	43°0′48″N 1°38′30″W
Ezaugarriak
Garaiera	700
Bisitagarria	ez
Margoak	bai
Aztarnak	bai

Abauntz historiaurreko aztarnategia da, Ultzamako Arraitz herrian dagoena, Nafarroa Garaian. Pirinioen hegoaldean dagoen solutrear aztarnategi bakarra den arren, magdaleniar eta aziliar aztarnak ere topatu zituzten bertan^[1].

Leizean, hainbat indusketa arkeologiko burutu ditu Zaragozako unibertsitateko irakaslea den Pilar Utrillak. Haietan, 1993an eta 1994an, grabatuak zituzten hainbat harri topatu zituzten. Erradiokarbonoz datatu eta kalibratu ondoan ondorioztatu zuten markek 13.660 urte zituztela^[2].

Marka horiek mapa bat osa zezaketen (Europako zaharrena izanen litzatekeena, hortaz), aurrean dagoen San Gregorio mendiarena hain zuzen. Izan ere, ibaia, ibaiadarrak, lautada eta abar izan daitezkeen irudiak agertzen baitira. Hala argitaratu zuen Utrillak behintzat Journal of Human Evolution aldizkarian.^[3]

Euskal mitologiaren arabera, kobazuloa bizileku bezala erabiltzen zuten lamiek, eta ahozko tradizioak honako kondaira transkribatzen du^[4]:

«

Dirudienez Arraizko artzain batek egunero eramaten zien ardi-esnea kobazuloan bizi ziren lamiei, baina egun batean esnea ardien gorotzarekin nahasi zuen, eta lamien haserrea eta sumindura eragin zuen. Hauek, artzainaren iraina ikusita, gau horretan bertan jarraitu zuten harrapatzeko asmoz, baina zorionez, gauerdiko hamabietako kanpai-hotsak jo zituzten Arraizko elizan, eta lamiak haien kobazulora itzuli ziren harrapatzea lortu gabe, artzaina horrela zigor latz batez libratuz. Halere denbora izan zuten madarikatzeko eta zin egiteko zorigaitzak bere etxean ez zirela inoiz faltako.

»