Amélie Nothomb

Amélie Nothomb
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Fabienne Claire Nothomb
Jaiotza	Etterbeek, 1966ko uztailaren 9a (57 urte)
Herrialdea	Belgika
Lehen hizkuntza	frantsesa
Familia
Aita	Patrick Nothomb
Anai-arrebak	ikusi Juliette Nothomb (en) ; André Nothomb (en) ;
Familia	ikusi Charles-Ferdinand Nothomb (en) (osaba zahar); Jean-Baptiste Nothomb (Q124615872 ); Paul Nothomb (osaba zahar);
Leinua	Nothomb family (en)
Hezkuntza
Heziketa	Bruselako Unibertsitate Askea
Hizkuntzak	frantsesa; japoniera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea eta gidoilaria
Lan nabarmenak	ikusi Hygiene and the Assassin (en) ; The Character of Rain (en) ; Tokyo Fiancée (en) ; The Book of Proper Names (en) ; Loving Sabotage (en) ; Durduzaz eta dardaraz; The Life of Hunger (en) ; Antichrista (en) ; Attentat (en) ; Life Form (en) ; Sulphuric Acid (en) ; Péplum (en) ; The Stranger Next Door (en) ; The Enemy's Cosmetique (en) ; Human Rites (en) ; Soif (en) ; Q108273219 ;
Jasotako sariak	ikusi Commander of the Order of the Crown (2008) ; Prix René-Fallet (1993) : Hygiene and the Assassin (en) ; Prix Alain-Fournier (1993) : Hygiene and the Assassin (en) ; Prix littéraire de la vocation (1993) : Loving Sabotage (en) ; Prix Jacques-Chardonne (1993) : Loving Sabotage (en) ; Prix de Flore (2007) : Tokyo Fiancée (en) ; Grand prix Jean-Giono (2008) ; Grand Prix du roman de l'Académie française (1999) : Durduzaz eta dardaraz; Jean Giono Jury award (1995) : The Stranger Next Door (en) ; Roland de Jouvenel Prize (1996) ; Renaudot saria (2021) ;
Kidetza	Academie Royale de Langue et de littérature Françaises (en)
Mugimendua	postmodern literature (en)
Izengoitia(k)	Amélie Nothomb
Genero artistikoa	eleberria; kontakizun laburra
	amelie-nothomb.com

Amélie Nothomb (Etterbeek, Brusela (Belgika), 1966ko uztailaren 9a - idazle belgikarra da. Bere liburuak frantsesez idazten ditu.

Japonieraz hitz egiten du eta itzultzaile izan da Tokion. Japonia garrantzitsua izango da idazlearen lanean. 1992az geroztik, urtero argitaratu du eleberri bat.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fabienne Claire Nothomb Bruselako auzoetako bat den Ettebeeken jaio zen, 1966ko uztailaren 9an, belgikar familia noble batean^[1]. Aita Patrick Nothomb baroia izan zuen, belgikar diplomatikoa. Fabienne jaio eta gutxira, 1968 eta 1972 artean, Osakan (Japonia) izan zen kontsul eta, gero, Pekin, New York, Bangladesh eta Birmanian ere bai. 1980an, Belgikan izan zen Kanpo Harremanetako Asiako Ministeritzako zuzendari eta, 1985 eta 2001 artean, berriz, embaxadore, Japonian batez ere, 1988 eta 1997 bitartean.

Aitaren lana medio, Fabiennek leku askotan bizitzeko aukera izan zuen: Japonia, Txina, AEB, Laos, Birmania eta Bangladesh. Gerra eta pobrezia gertutik ikusi ditu eta haurtzaroan bilatzen du babesa, ahizpa zaharragoaren ondoan.

17 urte zituen Europa deskubritu zuenean, Brusela, atzerritar sentiarazten dion hiria. Filologia Klasikoa ikasi zuen Bruselako Unibertsitate Librean, baina abizenak kalte egiten dio; goi burgesia katolikoko familia seinalatzen du, eskuin muturreko birraitona, eta honek ez dio joera liberal-sozilistako unibertsitatean integratzen laguntzen (Antichrista eleberrian horretaz hitz egiten du).

Lizentziatu ondoren, Tokiora itzuli zen eta japoniar enpresa batean hasi zen lanean. Durduzaz eta Dardaraz (Stupeur et tremblements) eleberrian kontatzen du han bizitako esperienia penagarria.

Belgikara itzuli zen eta, 1992an, Hygiène de l'assassin argitaratu zuen, mozkor batek anaia hil zion unea abiapuntu. Arrakasta itzela etorriko zen gero eta, handik aurrera, idazleak literaturatik bizitzeko aukera izango du. 4 bat ordu ematen ditu idazten egunero, goizeko 04:00etatik, 08:00etara, eta 3 bat eleberri idazten dituela dio, bakarra argitaratzen badu ere. 65 idatzi baditu 17 bat daude argitaratuta. Litro bat te edan eta, eguzkia ateratzerako, lanak eginak ditu. Mundu guztiaren lana hasten denean, Amélie Nothomb bukatzen ari da^[2].

Nerabezaroan, janariarekin arazoak izan zituen. Ahizpak eta biak erabaki zuten jateari uztea. Bangladeshen bizi ziren garai hartan. Urte pare batean edo gehixeago egon zenhorrela, hiltzear egon zelarik.

«

Edo atera edo betirako erori; ez zegoen beste biderik. Eta ni atera egin nintzen erabat. Orain plazera sentitzen dut jatean. Nire ahizpari gehiago kostatu zitzaion; ez zen hain traumatikoa izan eta anorexia arin bat bizitza osoan eraman dezakezu, apur bat janez...^[3]

»

Janaria infernuko zuloa zen. Tortura bat. Errudun sentitzen zen eta jatea erabateko gaizkia zen. literaturak salbatu zuen eta Japoniara joateak. 5 urterekin handik joana zen eta, iristean, zoriontsu sentitu zen.

«

Gaixotasunak asko irakatsi zidan. Ez dakit hura jasan gabe, gaur idazle izango nintzatekeen. Baina, horrela izanda ere, bestelako idazle eta pertsona izango nintzateke. Gauza asko ikasi nituen anorexiarekin^[3]

»

Estilo dotore eta pedantea duela esan da, baina, era berean, komiko eta karakter handikoa, bere burua zaindu beharra izan duen emakume indartsu batena; istorio biziak, hiztegi zehatzak, gai originalak eta bukatzen ez den garraztasuna.

«

Urte asko pasa ondoren, azkenean, belgikarra naizela uste dut. Zer den belgikarra izatea? Inongoa ez izatea, identitate garbi eta definitu bat ez izatea. Behintzat, argi geratu zait ez naizela japoniarra...^[3]

»

Eskuz idatzi ohi du, esaten du, lorik ezin egin edo metroan dabilenean burura etorritako ideiak. Albin Michel argitaletxeko bulegoa du lantoki, Montparnasseko hilerriaren ondoan. Bulego estua, txikia, kaxa, karta eta koaderno txuriz lepo. Irakurleek bidaltzen dizkiote hauek, gehiago idatz dezan. Baina ez du horren beharrik^[3].

Bere gustuko autoreak Mishima, Diderot, Tanizaki, Montherlant eta Proust dira. Eta, baita Éric-Emmanuel Schmitt, Simon Leys, Jacqueline Harpman, Nathalie Gassel, Yōko Ogawa eta Kazuo Ishiguro ere. Louis-Ferdinand Céline ere ez du ahazten.

2006an, Leteo Saria jaso zuen.

Eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hygiène de l'assassin, 1992
Le Sabotage amoureux, 1993
Légende un peu chinoise 1993
Les Combustibles, 1994
Katilinarenak (Les Catilinaires), 1995
Péplum, 1996
Attentat, 1997
Mercure, 1998
Durduzaz eta Dardaraz (Stupeur et tremblements), 1999
Le Mystère par excellence, 1999
Métaphysique des tubes, 2000
Brillant comme un casserolle, 2000
Cosmétique de l'ennemi, 2001
Aspirine, 2001
Sans Nom, 2001
Robert des noms propres, 2002
Antéchrista, 2003
L'Entrée du Christ à Bruxelles, 2004
Biographie de la faim*, 2004
Acide Sulfurique, 2005
Journal d’Hirondelle, 2006
Ni d'Ève, ni d'Adam , 2007
Le Fait du Prince, 2008
Le Voyage d'hiver, Albin Michel, 2009, ISBN 978-2-226-19393-3
Une forme de vie, Albin Michel, 2010 ISBN 978-2-226-21517-8^[4]
Tuer le père]], Albin Michel, 2011 ISBN 978-2-226-22975-5
Barbe bleue, Albin Michel, 2012 ISBN 978-2-226-24296-9^[5]^,^[6]
La Nostalgie heureuse, Albin Michel, 2013 ISBN 978-2-226-24968-5^[7]
Pétronille]], Albin Michel, 2014 ISBN 978-2-226-25831-1^[8]^,^[9]
Le Crime du comte Neville, Albin Michel, 2015 ISBN 978-2-226-31809-1^[10]
Riquet à la houppe, Albin Michel, 2016 ISBN 978-2-226-32877-9
Frappe-toi le cœur, Albin Michel, 2017 ISBN 978-2-226-39916-8^[11].
Les Prénoms épicènes, Albin Michel, 2018 ISBN 978-2-226-43734-1^[12].

Euskaratuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hodien metafisika itzul.Garazi Arrula Ruiz (Igela, 2017)
Tutuen metafisika itzul.: Garazi Arrula (Elearazi, 2014)
Katilinarenak itzul.:Joxan Elosegi (Igela, 2006 Literatura Saila 34)
Durduzaz eta dardaraz tzul.: Joxan Elosegi (Igela, 2003)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Frantsesez) Official site at Éditions Albin Michel
(Frantsesez) Amélie Nothomb Biblioweb
(Frantsesez) Fan site

Datuak: Q168040
Multimedia: Amélie Nothomb / Q168040

[1] Modern Languages institute

[2] ttp://elpais.com/diario/2009/03/01/eps/1235892412_850215.html

[#1-3] (Gaztelaniaz)http://elpais.com/diario/2009/03/01/eps/1235892412_850215.html

[4] L’express Marianne Payot, publié le 25/08/2010, entretien avec Amélie Nothomb "Je suis allergique au mépris" à propos du roman Une Forme de vie.

[5] Paris Match, Valérie Trierweiller, “Amélie Nothomb. La Stupéfiante”, 12/08/2012 .

[6] Elle- Livres , Amélie Nothomb «Un secret me dévore», 31 août 2012.

[7] Le Figaro - culture: Astrid De Larminat, “Amélie Nothomb fait sa crise” , 22/08/2013.

[8] Mohammed Aissaoui, “Amélie Nothomb : Pétronille, le champagne de l'amitié”, 04/09/2014.

[9] Salon Littéraire, Loïc Di Stefano, “ Amélie Nothomb, "Pétronille", l'âme sœur et le champagne.

[10] Le Point- Livres, Jérôme Béglé, “Amélie Nothomb : le crime était presque parfait”, 17/08/2015.

[11] Albin Michel

[12] Albin Michel

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]