Apeiron

Anaximandroren irudia mosaiko klasiko batean.

Apeiron, antzinako greziar filosofian definitu ezin diren gauzei erreferentzia egiteko erabiltzen den hitz bat da.

«	Guztiaren hasiera Apeironetik dator	»
—Anaximandro

Etimologia

τὸ ἄπειρον (apeiron: mugarik gabea, definiziorik gabea) hitza kultismo bat da, hau da, definitugabea, zehaztugabea (grezierazko apeironetik, mugagabea). Anaximandro filosofo presokratikoak sortutako kontzeptu bat da, materia mugagabea, zehaztugabea, kualitate gabea eta beti mugitzen ari dena definitzeko. Gauza guztien amaigabeko aniztasuna, mundu guztiak, apeironetik eta kontraesan horien arteko borrokagatik abiatzen diren kontraesanen ondorioz sortu dira (beroa eta hotza, hezea eta lehorra). Apeiron kontzeptua antzinako materialismo greziarraren lorpen handi bat da materia eta substantzia zehatz baten (ura, airea) arteko nortasunari buruzko irudikapenekin alderatuz gero. Pitagorikoentzat, formarik gabeko printzipio bat da, mugarik gabea, eta bere aurkaria den "muga"rekin, existitzen den guztiaren oinarria da.

Erabilera

Anaximandrok berarentzat guztiaren hasiera zenari erreferentzia egiteko erabilitako hitz bat da: zerbait definitu gabea, ura, airea, sua edo lurra ez zena, funtsezkotzat hartzen zituen elementuak.

Apeirona hilezkorra eta suntsiezina da, sortu gabea eta amaigabea, baina bertatik gauza guztiak sortzen dira. Dena irteten da bertatik eta dena bertara itzultzen da beharrezko ziklo baten arabera. Beragandik banatzen dira elkarren artean kontrakoak diren substantziak, eta bat beste baten gainetik nagusitzen denean, oreka berrezartzen duen erreakzio bat gertatzen da, "beharraren arabera, elkarri zigorra eta ordaina ordaintzen diote euren bidegabekeriagatik dagoen denboraren arabera".

Ikus, gainera

• Anaximandro.
• Filosofo presokratikoak.

Kanpo estekak

• Datuak: Q194245