Arabako Bertsolari Txapelketa

Arabako Bertsolari Txapelketa
	Peru Abarrategi txapeldunaren agurra, 2022an
Antolatzailea	Euskal Herriko Bertsozale Elkartea
Lehen ekitaldia	1984
Txapel gehien	Asier Otamendi (9 txapel)
Azken txapelduna	Aroa Arrizubieta (2024)

Arabako Bertsolari Txapelketa bertsolaritzaren arloan herrialde honetan antolatutako ekimen garrantzitsuena da. Asier Otamendi da txapel gehien jantzi izan duen bertsolaria^[1].

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arabako bertsolari txapelketen ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arabako Bertsozale Elkartea 1993an sortu bazen ere lehenagokoak dira arabarren arteko bertsolari txapelketak, Gasteizko eta Aiarako bertso-eskolak (Arabako zaharrenak) sortu zirenekoak hain zuzen ere. Horien eskutik probintzia mailako lehen Txapelketa Nagusia antolatu zuten 1984an.

Geroago, 1987tik 2000ra "Araba-Bizkaiko txapelketa" burutu zuten, bertsolari bizkaitarrekin elkarlanean. 1990etik 2001era paraleloki "Prudentzio Deuna-Estibalizko Ama" bertso sariketa antolatu zen, tarte hartan Araba mailako sari nagusia izan dena. Araba-Bizkaia txapelketan irabazle guztiak bizkaitarrak izan ziren^[2] eta ondorioz Prudentzio Deuna Txapelketaren irabazleak kontsideratzen dira urte haietako Arabako txapeldun^[3].

Araba-Bizkaiko txapelketak ematen zuen Bertsolari Txapelketa Nagusian aritzeko txartela, eta arabarrek txapelketa nagusian haien presentzia segurtatzeko 2002tik aurrera urtero Arabako Bertsolari Txapelketa bera abiatu zuten. Negu partean jokatzen da eta finala Gasteizen izaten da beti, Principal antzokian normalean, martxoaren amaieran edo apirilaren hasieran. 2009tik aurrera bi urtean behin jokatzen da.

Bestelakoak: kuadrilla artekoak eta binakakoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2010etik aurrera bi urtean behin "Arabako Bertso Kuadrila Arteko Txapelketa" jokatzen da. Txapelketaren urterokotasunak sortua zuen errutinari aurre egin eta bertsolari, gai jartzaile eta epaile harrobia handitzeko helburuaz. Lehenengo bi ekitaldiak arrakastatsuak izan ziren. 2014an eta 2016an lehiakortasuna ekidin nahian ez zen txapelketa gisa antolatu eta beraz urte horietako irabazlerik ez dago. 2018an berriz ekin zioten lehiaketa formatuari eta ordutik aurrera hiru talderen arteko finalak jokatu dira^[4].

2021eko bakarkako txapelketarako sailkapen fasea burutu ondoren COVID-19 pandemiak eragindako murrizketek txapelketaren martxa egokia oztopatuko zutelakoan formato berri bat inprobisatu zen, binakako txapelketa^[5]. 2022ko negurako planteatu zen bakarkako txapelketa berria eta hau ere udaberrira atzeratu behar izan zen.

Txapelketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1984ko Arabako Txapelketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edizioa	Urtea	Txapelduna	Txapeldun ordea
I	1984	Juan Isasi "Txinotxu"	Txerren Ormaetxea

Araba-Bizkaiko Bertsolari Txapelketa (1987-1998)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edizioa	Urtea	Txapelduna	Txapeldun ordea
I	1987	Jon Lopategi	Xabier Amuriza
II	1990	Jon Enbeita	Unai Iturriaga
III	1992	Jon Enbeita	Unai Iturriaga
IV	1994	Unai Iturriaga	Aritz Lopategi
V	1996	Unai Iturriaga	Aritz Lopategi
VI	1998	Igor Elortza	Unai Iturriaga

1996an Asier Otamendi finalean sartu zen eta seigarren egin zuen.

Prudentzio Deuna Bertso Saria (1990-2001)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edizioa	Urtea	Txapelduna	Txapeldun ordea
I	1990	Abel Enbeita	Juanjo Respaldiza
II	1991	Pedro Bizkarguenaga	Jesus Angel Santa Kruz
III	1992	Rikardo Gonzalez de Durana	Serapio Lopez
IV	1993	Zigor Enbeita	Daniel Castaño
V	1994	Zigor Enbeita	Oihane Perea
VI	1995	Rikardo Gonzalez de Durana	Asier Otamendi
VII	1996	Asier Iriondo	Asier Otamendi
VIII	1997	Asier Otamendi	Asier Iriondo
IX	1998	Asier Otamendi	Oihane Perea
X	1999	Asier Otamendi	Oihane Perea
XI	2000	Asier Otamendi	Oihane Perea
XII	2001	Asier Otamendi	Ruben Santxez

Arabako Bertsolari Txapelketa (2002-egun)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Edizioa	Urtea	Txapelduna	Txapeldun ordea
II	2002	Asier Otamendi	Manex Agirre
III	2003	Zigor Enbeita	Oihane Perea
IV	2004	Asier Otamendi	Oihane Perea
V	2005	Asier Otamendi	Oihane Perea
VI	2006	Zigor Enbeita	Oihane Perea
VII	2007	Oihane Perea	Iñaki Viñaspre
VIII	2008	Asier Otamendi	Manex Agirre
IX	2009	Oihane Perea	Asier Otamendi
	2010¹	Aramaio	Gasteiz (Kakiturri-Ehari)
X	2011	Manex Agirre	Asier Otamendi
	2012¹	Agurain (Sorginetxe)	Aiaraldea (Altubekeoak)
XI	2013	Oihane Perea	Manex Agirre
	2014¹	Irabazlerik gabe.
XII	2015	Manex Agirre	Iñaki Viñaspre
	2016¹	Irabazlerik gabe.
XIII	2017	Oihane Perea	Asier Otamendi
	2018¹	Aramaio (Ibabeko Bertaren bilobak)	Erreralekor Birizik! Txandrio
XIV	2019	Iñaki Viñaspre	Manex Agirre
	2020¹	Aramaio (Izenbakuek)	Sumendiola bete poto Konde basoko iluek
	2021²	Manex Agirre eta Martin Abarrategi
XV	2022	Peru Abarrategi	Manex Agirre
	2023¹	Gasteiz (Katuko muinoak)	Errexala Izena pentsau bida
XVI	2024	Aroa Arrizubieta	Manex Agirre

¹ Arabako Koadrila arteko txapelketak. 2014 eta 2016ko ekitaldiak ez ziren lehiaketa erara planteatu, horregatik ez dago irabazlerik. 2018tik aurrera hiruko finalak izan ziren.
² Arabako Binakako Txapelketa.

Txapelak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Txapelketa guztiak kontutan hartuta (Arabako txapelketa + Prudentzio Deuna sariketa) honako hau da garaipenen taula:

Bertsolaria	Txapelak	Urteak
Asier Otamendi	9	1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005, 2008
Zigor Enbeita	4	1993, 1994, 2003, 2006
Oihane Perea	4	2007, 2009, 2013, 2017
Rikardo Gonzalez de Durana	2	1992, 1995
Manex Agirre	2	2011, 2015
Juan Isasi "Txinotxu"	1	1984
Abel Enbeita	1	1990
Pedro Bizkarguenaga	1	1991
Asier Iriondo	1	1996
Iñaki Viñaspre	1	2019
Peru Abarrategi	1	2022
Aroa Arrizubieta	1	2024

Finaleko parte hartzeak (2002- )[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Arabako Txapelketaren aro berriko (2002-tik aurrera) finalistak. Manex Agirrek 2024 arteko final guztiak jokatu ditu eta Oihane Pereak oholtzetatik erretiratu arteko guztiak.

Bertsolaria	Txapelak	Urteak
Manex Agirre	15	2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019, 2022, 2024
Oihane Perea	14	2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019, 2022
Iñaki Viñaspre	13	2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019, 2022, 2024
Asier Otamendi	12	2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011, 2013, 2017, 2024
Juan Mari Juaristi	7	2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2009
Zigor Enbeita	7	2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2011, 2015
Ruben Santxez	5	2002, 2003, 2004, 2013, 2015
Xabi Igoa	4	2015, 2017, 2019, 2022
Peru Abarrategi	3	2019, 2022, 2024
Rikardo Gonzalez de Durana	2	2002, 2009
Aroa Arrizubieta	2	2019, 2024
Paula Amilburu	2	2022, 2024
Andere Arriolabengoa	1	2008
Ander Solozabal	1	2011
Jagoba Apaolaza	1	2013
Serapio Lopez	1	2017

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ «Arabako Bertsolari Txapelketa» Bertsozale Elkartea (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).
↑ «Puntu arteko 50 urte» bizkaie.biz (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).
↑ «Orain arteko txapeldunak» bertsoa.eus (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).
↑ «Maeztun abiatu da Arabako bertso kuadrilla arteko txapelketa» Argia (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).
↑ «2021eko Arabako Binakako Bertsolari Txapelketa aurkeztu dute» KULTUR SHAREA 2021-03-29 (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurkezpena Bertsozale Elkartearen webgunean

Datuak: Q12253768
Multimedia: Bertsolaritza Championship of Araba / Q12253768

[1] «Arabako Bertsolari Txapelketa» Bertsozale Elkartea (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

[2] «Puntu arteko 50 urte» bizkaie.biz (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

[3] «Orain arteko txapeldunak» bertsoa.eus (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

[4] «Maeztun abiatu da Arabako bertso kuadrilla arteko txapelketa» Argia (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

[5] «2021eko Arabako Binakako Bertsolari Txapelketa aurkeztu dute» KULTUR SHAREA 2021-03-29 (Noiz kontsultatua: 2023-12-05).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

i e a Bertsolari txapelketak
Euskal Herrikoa	Bertsolari Txapelketa Nagusia
---------------
Herrialdetakoak	Araba • Bizkaia • Gipuzkoa • Nafarroa • Xilaba
---------------
Eskolartekoak	Euskal Herrikoa Araba • Bizkaia • Gipuzkoa • Iparraldea • Nafarroa
---------------
Sariketak	Abra • Berritxu • Bertxhori • Bertxoko • B-lañon • Erniarraitz • Hernandorena • Lizardi • Mikel Laboa • Orixe • Osinalde • Señora • Xenpelar • Zarauzko kopla Loiolako Herri Irratia (†)