Asel Luzarraga
| Asel Luzarraga | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Asel Luzarraga Zarrabeitia |
| Jaiotza | Bilbo, 1971ko urriaren 20a (52 urte) |
| Herrialdea |  Bizkaia, Euskal Herria |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea |
 | |
Asel Luzarraga Zarrabeitia (Bilbo, Bizkaia, 1971ko urriaren 20a) euskal idazlea da. Enpresa-ikasketetan diplomatua eta euskal filologian lizentziatua da. Horrez gain, Punkamine musika taldeko kide izan zen, eta gaur egun Euskal PEN klubeko kide da. 2012 eta 2017 bitartean Argentinako Trio Ternura punk taldeko kide ere izan zen. Buenos Airesen bizi izan zen bost urtez, eta bertan telebistan ere aritu zen, Antena Negra TV kanal komunitarioan, Letras al Margen Buenos Airesko literatura undergroundari buruzko programaren ekoizle.
Atxiloketa Txilen[aldatu | aldatu iturburu kodea]
2009ko martxoan Txilera bizitzera joan zen, eta horri esker besteak beste maputxeen egoera bertatik bertara ezagutu zuen, baita horri buruz idatzi ere.[1] 2009ko abenduaren 31n atxilo hartu zuten Temucon (Wallmapun), Txilen izandako atentatu saiakera batekin zerikusia zuela leporatuta.[2] Nahiz eta anarkista ideologia eduki ETA eta FARC erakundeekin harremanetan zegoela ziurtatu zuten zenbait egunkarik.[3][4]
Lau bonba eraso leporatu nahi izan zizkioten, baina berehala frogatu zen lau eraso haietako hirutan Asel ez zegoela Txilen. Hori ikusita aipaturiko karguak alde batera utzi eta "lehergailuen jabetza" leporatu zioten. Aselek irmo ukatu zuen salaketa eta muntaia hutsa zela esan du.[1]
Babesa[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bere askatasunaren alde sortutako "Asel Askatu" plataformak bere erruduntasuna aldarrikatu zuen. Plataforma honek ekitaldi asko antolatu zituen, besteak beste Bermeoko Kafe Antzokian Ruper Ordorika, Mikel Urdangarin, Joseba Tapia, Gatibu, The Uski's, Asier Serrano, Ken Zazpi, Rafa Rueda, Petti eta Kerobiak parte hartu zuten bertan.[5] Euskal Herrian ohiartzuna handia izan zen eta besteak beste Aralar alderdiak atxiloketa irmoki salatu zuen.[6]
Bai Euskal Herrian bai Euskal Herritik kanpo bere aldeko sinadurak bildu ziren eta gende eta erakunde asko bere alde jarri zen besteak beste Adolfo Pérez Esquivel Bakearen aldeko Nobel sariduna, Ariel Dorfman dramaturgo txiletarra, Rodolfo Walsh agentzia edo Unai Elorriaga idazlea. PEN Club Internazionalak eta Txileko Hiritarren Behatokiak ere atxiloketa salatu zuten.[7]
Zigorra[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hasieran 10 urteko kartzela zigorra eskatzen zuten beretzat, gero fiskaltzak 5 urteko kartzela zigorra eskatu zuen. 2010eko irailaren hasieran Txilek 220 eguneko espetxe zigorra jarri zion euskal idazleari, baina urriaren 1ean Mundakan zegoen.[8] Hala ere, ez zuten kendu Interpoleko zerrendatik.[9]
Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Hamaika ispilu ganbil (2003, Labayru)
- Karonte (2005, Elkar). Igartza Sariaren irabazlea.
- Mozorroaren xarma (2007, Erein)
- Abaraska (2008, Txalaparta)
- Utopiaren itzalak (2010, Txalaparta)
- Gezurra odoletan (2011, Txalaparta)
- Bioklik (2018, Elkar)
- Inoren munduan (2019, Elkar)
- Bahiketa (2020, Txalaparta)
- Malthusen ezinegona (2021, Elkar)
- Uzta garaia (2021, Elkar)
- Katuak jandakoa (2022, Elkar)
- Esan gabe doa (2022, Txalaparta)
- Lurrean haziak (2023, Elkar)
Poesia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Denboran zatika (2021, Booktegi)
- Bazter hautsiak (Euskal Herriko turismo-gida deseraikia) (2023, DDT Banaketak)
Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Los buenos no usan paraguas, desmontando un montaje, desnudando al Estado (gazteleraz) (2013, Quimantú; 2014, DDT-Sorginkale-Hagina; 2016, Cúlmine)
Didaktika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Eleberria lantzeko gida (2005, EIE)
Itzulpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Las sombras de la utopía (2015, Tren en Movimiento). Utopiaren itzalak eleberriaren berak egindako itzulpena.
- La mentira en la sangre (2016, Tren en Movimiento; 2017, LOM). Gezurra odoletan eleberriaren berak egindako itzulpena.
- El panal (2019, Tren en Movimiento). Abaraska eleberriaren berak egindako itzulpena.
Diskografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Punkamine[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Punkamine (2005, MusikHerria)
Trio Ternura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Trio Ternura (2015, autoekoizpena, Marea Records)
- Todos terroristas (2017, autoekoizpena, Marea Records)
GorriBaltz[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Zuen gainean (2019, autoekoizpena)
Telebista saioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Letras al Margen (2016, Antena Negra TV)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b Txantiloi:Local autoria. «Asel Luzarraga, un escritor vasco en la lista de Interpol» www.elsaltodiario.com (Noiz kontsultatua: 2021-07-31).
- ↑ Asel Luzarragaren atxiloketa (eitb)[Betiko hautsitako esteka]
- ↑ http://www.rebelion.org/noticia.php?id=102757
- ↑ http://www.surysur.net/asel-luzarraga-escritor-periodista-profesor-vasco-y-anarquista-tenia-que-ir-preso/
- ↑ https://web.archive.org/web/20220331094517/https://www.bizibaratzea.eus/jakingaia/asel-luzarragaren-aldeko-jaialdia-egingo-dute-martxoaren-27an
- ↑ https://www.elmundo.es/elmundo/2010/09/03/paisvasco/1283514562.html
- ↑ Txantiloi:Cita web
- ↑ Berria. «Etxean da Asel Luzarraga» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-03-22).
- ↑ (Gaztelaniaz) lahaine.org. «Asel Luzarraga, un escritor vasco en la lista de Interpol» La Haine MM SS Estado Español (Noiz kontsultatua: 2020-03-22).
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q3572157
Multimedia: Asel Luzarraga / Q3572157