Aveiro

Koordenatuak: 40°38′20″N 8°39′19″W / 40.6389°N 8.6553°W / 40.6389; -8.6553
Wikipedia, Entziklopedia askea
Aveiro
Aveiro
Portugalgo hiria
Administrazioa
Estatu burujabe Portugal
Portugalgo barrutiaAveiro
Izen ofizialaAveiro
Jatorrizko izenaAveiro
Posta kodea3800
Geografia
Koordenatuak40°38′20″N 8°39′19″W / 40.6389°N 8.6553°W / 40.6389; -8.6553
Map
Azalera200 km²
Altuera25 m
MugakideakAgueda (Portugal), Murtosa, Vagos, Oliveira do Bairro, Ilhavo eta Albergaria-a-Velha
Demografia
Biztanleria78.450 (2011)
4.891 (2006)
Dentsitatea392,25 bizt/km²
Informazio gehigarria
Telefono aurrizkia234
Ordu eremuaUTC±00:00 eta UTC+01:00
Hiri senidetuakForlì, Ōita, Belém (Pará), Santo António (en) Itzuli, Viseu, Bourges, Viana do Castelo, Trois-Rivières (Quebec), Arcachon, Farim (en) Itzuli, Ciudad Rodrigo, São Filipe (en) Itzuli, Mahdia, Santa Cruz (en) Itzuli, Cholargos (en) Itzuli, Pemba, Caracas, Venezia, Panyu Barrutia, Newark, Wallingford (Connecticut), Inhambane, Bonn eta São Bernardo do Campo
cm-aveiro.pt

Aveiro (portugesez aˈvejɾu edo ɐˈvɐjɾu ahoskatua) Portugalgo hiria da, herrialdearen ipar-mendebaldean dagoena eta Aveiroko Barrutiaren hiriburua dena. 2011ean ia 78.450 biztanle zituen. "Portugalgo Venezia" ezizena du hiriak dituen kanal ugariengatik.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aveiroko itsasadarrean kokatuta dago, Ozeano Atlantikoaren ondoan. Itsasadarra kostaldearen paralelo doa, 47 kilometrotako luzera eta 11 kilometrotako zabalera dauka eta kostaldeko aintzira ederra osatzen du. Vouga, Antuã eta Boco ibaiek isurtzen dituzte beren urak bertara.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

    Datu klimatikoak (Aveiro)    
 Hila   Urt   Ots   Mar   Api   Mai   Eka   Uzt   Abu   Ira   Urr   Aza   Abe   Urtekoa 
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) 21.5 25.0 28.9 32.5 39.0 37.6 39.3 38.1 35.1 33.5 26.0 24.0 39.3
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) 14.4 15.4 17.5 18.2 20.2 22.8 24.0 24.4 23.7 21.1 17.4 15.2 19.5
Batez besteko tenperatura (ºC) 10.4 11.4 13.3 14.3 16.3 18.9 20.1 20.4 19.5 17.1 13.6 11.5 15.5
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) 6.3 7.3 9.1 10.3 12.5 15.0 16.1 16.2 15.2 13.0 9.8 7.8 11.5
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) -3.0 -2.5 0.0 1.5 5.5 8.5 11.4 10.0 8.5 3.5 1.0 -3.0 -3.0
Pilatutako prezipitazioa (mm) 119.8 87.5 67.2 91.2 74.9 29.3 13.5 19.7 49.3 128.8 128.3 134.5 944.0
Iturria: Instituto de Meteorologia (1981-2010)[1]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mumadona Dias izan zen Aveiroko lehenengo kondesa. Hiria bera X mendean sortu zen Alavarium et Salinas izenarekin, "hegaztien babesleku eta gatzaga handia", izan ere aintzinatik izan baitzen bertan gatzaren ustiaketa. Berehala mairuek eskuratu zuten baina XI mendean portugaldarrek konkistatu zuten. Berehala bihurut zen errege familiarentzako toki atsegina.

Joanes I.aren semea zen Dom Pedro infanteak harresiz inguratu zuen hiria eta urteroko feria ezarri zuen, martxoan ospatuko zena. 1575ean izan zen ekaitz handi batek itsasadarra itxi zuen eta metal eta lauzen merkataritzaren gainbehera iritsi zen. 12.000 biztanle izatetik XVIII mendearen bukaeran 3.500 besterik ez edukitzera pasa zen. 1806an Oudinot arkitektu frantsesak kanal artifiziala ireki zuen eta berriz ere kaiaren jarduera ekonomikoa sustatu zen. Kanala eraikitzeko harresiaren harriak erabili ziren.

Banaketa administratiboa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fregesiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bilakaera demografikoa (1801 – 2011)[2]
1801 1849 1900 1930 1960 1981 1991 2001 2011
14.144 10.780 24.919 31.644 46.055 60.284 66.444 73.335 78.450

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Portugalgo bigarren arrantza-kaia da, Matosinhosen atzetik, bai eta herrialdeko hirugarren industrialde handiena ere, Lisboa eta Portoren atzetik.

Itsasadarraren inguruko hezegunetan mariskadoreak ikusten dira eta algak ere jasotzen dituzte. Itsasaldiei esker nekazaritzarako lur oso emankorrak daude inguruan. Azkenik gatzagak ustiatzen jarraitzen dute herritarrek.

Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Aveiroko katedrala.
  • Jesusen monasterioa.
  • Arrantzale auzoa eta kanalak.
  • Aveiroko itsasadarra.
  • San Jazinto Dunen Natura Erreserba.
  • Barrako hondartza.

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pertsonaia ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]