Barizentro (geometria)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Triangelu baten barizentroa

Geometrian, triangeluaren barizentroa hiru erdibidekoek elkar ebakitzen duten puntua da.

Orokorrean, irudi geometriko baten barizentroa puntu bat da, irudi geometrikoa momentu bereko bi zatitan erdibitzen duten zuzenen ebaki-puntua dena. Modu informalean esanda, irudi geometrikoaren puntu guztien batezbesteko aritmetiko sinplea da barizentroa. Orokorrean, n dimentsioko espazioko edozein X objekturako heda daiteke definizio hori: X objektua momentu bereko bi zatitan erdibitzen duten hiperplanoen ebaki-puntua da barizentroa.

Propietateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Objektu ganbil baten barizentroa objektuaren barnean dago kokatuta beti; objektu ahurretan, berriz, kanpoan egon daiteke. Adibidez, eraztunaren edo katiluaren barizentroa erdiko hutsunean dago.

Hainbat irudi geometrikoren barizentroa simetria-ardatzek edo simetria-planoek (2 edo 3 dimentsioko espazioaren arabera) elkar ebakitzen duten puntua da:

Bi dimentsiokoak (gainazalekoak)
poligono erregularrak, laukizuzenak, erronboak, zirkuluak, elipseak, superelipseak...
Hiru dimentsiokoak (bolumetrikoak)
poliedro erregularrak, zilindroak, esferak, elipsoideak, superelipsoideak...

Paralelogramo baten barizentroa bi diagonalen ebaki-puntua da. Hori ez da egia gainerako laukien kasuan.

Barizentroa kalkulatzen[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Berun-hariaren metodoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beheko irudikoa (a) bezalako bi dimentsioko xafla baten barizentroa berun-haria erabiliz zehaztu daiteke, esperimentalki. Markatu erpin batetik berun-hariak adierazten duen marra zuzena (b); eta gero, errepikatu prozedura beste erpin batetik. Bi marrek elkar ebakitzen duten puntua irudiaren barizentroa da (c).

(a) (b) (c)

Metodo hau irudi ahurretara heda daiteke —barizentroa iruditik kanpo daukatenak—; eta solidoetara ere bai.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]