Tunguska Beherea

Tunguska Beherea
Ни́жняя Тунгу́ска
Tunguska Beherea; Ни́жняя Тунгу́ска
Datu orokorrak
Mota	ibai
Luzera	2.989 km
Geografia
Koordenatuak	58°02′42″N 105°40′39″E / 58.0451°N 105.6775°E
Estatu burujabe	Errusia
Errusiako kraiak	Krasnoiarsk kraia
Hidrografia
Ibaiadarrak	ikusi Nepa; Bolxaia Jerioma; Ilimpeia; Nidym; Taimura; Utxami; Jeika; Kotxetxum; Vivi ibaia; Tutontxana; Severnaia; Jambukan; Eratchimo (en) ;
Arroaren azalera	473.000 km²
Arro hidrografikoa	Yenisey basin (en)
Ur-emaria	3.680 m³/s
Iturburua	Erdialdeko Siberiako goi-ordokia
Bokalea; ()	Jenisei

Tunguska Beherea^[1] (errusieraz: Ни́жняя Тунгу́ска, translit.: Nizhnyaya Tunguska, ˈnʲiʐnʲəjə tʊnˈguskə ahoskatua) erdialdeko Siberiako ibaia da, Jeniseiren eskuinaldeko ibaiadarra, Errusiako Irkutsk oblasta eta Krasnoiarsk kraia zeharkatzen dituena. 2.989 km luze da eta 471.300 km²ko arroa drainatzen du^[2].

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erdialdeko Siberiako goi-ordokian sortzen da, Irkutsk oblastan, Jenisei eta Lena ibai-arroen banalerrotik gertu. Goi-ordokia zeharkatzen du, lehenik iparralderanzko norabidean, eta mendebalderanzkoan aurrerago. Goi ibilguko harana zabala da, hondarpe askorekin^[2]; behe ibilguan, berriz, harana estuagoa da eta ibai-laster ugari dago. Turukhansketik hurbil (Krasnoiarsk kraia) Jeniseira isurtzen da.

Tunguska Behereak zeharkatzen dituen eskualdeak oso gutxi jendeztaturik daude. Tura, Jukti eta Simenga dira ibai ertzeko herri nagusiak.

Hidrometria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tunguska Beherearen emaria 1938-1999 bitartean neurtua izan da Boltxoi Porogen (ahoa baino 125 km lehenago)^[3]. Gune horretan, drainatutako eremuak 447.000 km² ditu, arro osoaren % 94,8. Urteko batez besteko emaria 3.490 m³/s da; emari handiena ekainean du (19.701 m³/s), elurra urtzen delarik, eta txikiena martxoan (206 m³/s). Urritik maiatzera izozturik egoten da.

Tunguska Beherearen batez besteko emariak (m³/s), Boltxoi Porogen neurtuak
Datuak: 1938 eta 1999 artean