Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa

Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa
Deskribapena
Mota	sindrome buxatzailea; eritasuna
Espezialitatea	pneumologia
Arrazoia(k)	Erretze; Hauts
Sintoma(k)	Arnasestua, Eztula; wheeze (en)
Azterketa medikoa	Espirometria; arterial blood gas analysis (en)
Asoziazio genetikoa	Zerrenda CHRNA3 (en) , FAM13A (en) , RIN3 (en) , FAM19A2 (en) , SCLT1 (en) , TGFB2 (en) , SCGB1A1 (en) , ASRGL1 (en) , ATP2C2 (en) , ANXA11 (en) , HLA-C (en) , SFTPD (en) , PSORS1C1 (en) , JAKMIP3 (en) , P2RX7 (en) , EYA1 (en) , HYDIN (en) , RNF150 (en) , CDYL (en) , ANXA5 (en) , PLCE1 (en) , FTO (en) eta FAM13A (en) ;
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	Klenbuterol, indacaterol maleate (en) , fluticasone furoate (en) , Ambroxol, indacaterol (en) , glycopyrrolate (en) , Formoterol, erdosteine (en) , bambuterol (en) , L-carbocysteine (en) eta etofylline (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	J44.9
GNS-9-MK	496 eta 490-496.99
GNS-10	J44
GNS-9	490, 492, 494 eta 496
OMIM	606963
DiseasesDB	2672
MedlinePlus	000091
eMedicine	000091
MeSH	D029424
Disease Ontology ID	DOID:3083

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa (BGBK) arnas gaixotasun kronikorik ohikoena eta zabalduena da mundu mailan. Ondorioak lan eta osasun arloan eta ekonomikoak oso nabarmenak dira.

Definizioz, eragozpen iraunkorra eta motelki aurrera egiten duena da, arnas bideetako fluxuaren murrizketak eraginda. Eragilerik garrantzitsuena tabakismoa da.

Ingelesez "COPD", frantsesez "MPOC" edo "BPOC" eta gaztelaniaz "EPOC" edo "OCFA".

Klasikoki bi mota deskribatu dute, enfisema eta bronkitis kronikoa (B.K.), biak nahastuta ager daitezkeen arren.

Epidemiologia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Estatu espainiarrean 40 urtetik gorako pertsonen %9ak eta 65 urtetik gorakoen %20ak eritasun hau pairatzen dutela kalkulatzen da.

Halaber, Lehen Mailako medikuntzaren kontsulten %10-12a, Neumologiarenen %35-40a, lanerako ezintsaun iraunkorren %35a eta ospitaleko sartzeen %7a eragiten du estatu osoan.

Heriotzaren laugarren eragile nagusia da orotan (33 hildako/100.000 biztanle/urte).

Eragileen artean, tabakismoa da nagusia, esan bezala. Hala ere, haizearen kutsadura, hainbat sustantzia toxiko eta alfa-1-antitripsina izeneko entzimaren gabezia (enfiseman) kontuan hartu beharrekoak dira ere bai.

Sintomak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bronkitis kronikoa definitzen da klinikoki eztula eta espektorazioa daudenean urtean 3 hilabete baino gehiagotan, bi urtez edo gehiagoz jarraian, beste kausa batzuk baztertuta.

Enfisema jasaten duten gaixoek maizago kontatzen dute arnasestua eztula edo espektorazioa baino.

Zeinuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Miaketa fisikoan, klasikoki deskribatu dira B.K.-ren pazienteak "blue bloater" ingelesezko hitzekin, "urdin puztua" esan nahi duena, zianosi eta loditasunagatik. Paziente hauek normalean itxuraz baxuak eta lodiak dira.

Enfisemadunak aldiz "pink puffer" edo "putzegile arrosak" dira.

Auskultazioan, buxadurak eragindako hotsak entzuten dira normalean: Txistu-hotsak, korrokak eta isiltasuna.

Diagnostikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Proba osagarri nagusia espirometria da, non ikusten baita biriketako gaitasuna. Buxaduraren adierazlea FEV1 (Forced Expiratory Volume in 1 Second) da. Honen arabera larritasunaren hiru maila daude:

1. BGBK arina: FEV1 %60-80a.

2. BGBK ertaina: FEV1 %40-60a.

3. BGBK larria: FEV1 <%40a.

Erradiografietan ez da gauza berezirik ikusten normalean, enfisemadun batzuengan berezko patroiak ikusten diren arren.

Proba analitikoetan, azkenik, oxigenoaren murrizketa eta azido karbonikoaren igoera ikus ditzakegu kasu larriengan, batez ere B.K. dutenen artean.