Braveheart

Braveheart
James Hornerren filma
Egilea(k)	James Horner
Argitaratze-data	1995
Izenburua	Braveheart
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	Film biografikoa, film dramatikoa, gerra-filma, ekintza-filma eta Erdi Aroari buruzko filma
Iraupena	177 minutu
Kolorea	koloretakoa
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	Mel Gibson
Gidoigilea(k)	Randall Wallace
Antzezlea(k)
	Mel Gibson (William Wallace); Sophie Marceau (Elisabet Frantziakoa); Brendan Gleeson ; Patrick McGoohan (Eduardo I.a Ingalaterrakoa); Angus Macfadyen (Roberto I.a Eskoziakoa); James Cosmo ; David O'Hara ; Ian Bannen (Robert de Brus, 6th Lord of Annandale (en) ); Tommy Flanagan ; Brian Cox ; Alun Armstrong ; Michael Byrne ; Peter Mullan ; Donal Gibson ; Catherine McCormack (Murron MacClannough (en) ); Gerard McSorley ; John Kavanagh ; Rupert Vansittart ; Sean Lawlor ; Peter Hanly (Eduardo II.a Ingalaterrakoa); Seán McGinley ; David Gant ; Stephen Billington (en) ; Malcolm Tierney (en) ; Bernard Horsfall (en) ; Richard Leaf ; Tam White (en) ; Jimmy Chisholm (en) ; James Robinson (en) (William Wallace); Mhairi Calvey (en) (Murron MacClannough (en) ); Jeanne Marine (en) ; Sandy Nelson (en) ; Ralph Riach ; Dean Lopata (en) ; Robert Paterson (en) ; Julie Austin (en) ; Alex Norton ; John Murtagh (en) ; Daniel Coll (en) ; Niall O'Brien (en) ; Liam Carney ; Bill Murdoch (en) ; Mal Whyte (en) ; Paul Tucker (en)
Ekoizpena
Ekoizlea	Mel Gibson; Alan Ladd; Bruce Davey; Stephen McEveety
Konpainia ekoizlea	The Ladd Company (en) ; Icon Productions (en)
Ekoizle eragilea	Mel Gibson
Edizioa	Steven Rosenblum
Bestelako lanak
Musikagilea	James Horner
Argazki-zuzendaria	John Toll
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Eskozia
	ikusi Eduardo II.a Ingalaterrakoa, Eduardo I.a Ingalaterrakoa, William Wallace, Roberto I.a Eskoziakoa, Elisabet Frantziakoa, Robert de Brus, 6th Lord of Annandale (en) eta Murron MacClannough (en) ;
Argumentu nagusia	First War of Scottish Independence (en) eta William Wallacea
Historia
Jasotako sariak	National Board of Review: Top Ten Films (en) ; Soinu edizio onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Makillaje onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Argazkigintza onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Zuzendari onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Film onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak
Nominazioak	Zuzendari onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Mel Gibson; Jantzi-diseinu onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Charles Knode; Film onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Mel Gibson, Alan Ladd, Bruce Davey; Makillaje onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Peter Frampton (en) , Paul Pattison (en) , Lois Burwell (en) ; Academy Award for Best Original Dramatic Score (en) ; 68. Oscar Sariak ; James Horner; Jatorrizko gidoi onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Randall Wallace; Soinu edizio onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Lon Bender (en) , Per Hallberg (en) ; Muntatze onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Steven Rosenblum; Argazkigintza onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; John Toll; Soinu onenaren Oscar Saria ; 68. Oscar Sariak ; Andy Nelson (en) , Scott Millan (en) , Anna Behlmer (en) , Brian Simmons
Bideoa	YouTube

Braveheart (euskaraz ‘’Bihotz Adoretsu’’) drama-akziozko film bat da, 1995ean estreinatutakoa. Bost Oscar sari irabazi zituen, horien artean film onenarena. William Wallacen bizitzan oinarrituriko film epikoa da, Eskoziako heroi nazioala bera. Mel Gibsonek zuzendu eta ekoitzi zuen.

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oharra: Atal honek istorio osoa edo amaiera argitzen du.

William Wallace (Mel Gibson), "Braveheart" ezizenez, errebelde eskoziarra da. Eduardo I.a Ingalaterrakoa (Patrick McGoohan), ezizenez Longshanks edo Hankaluze, ingeles errege ankerraren aurkako herriaren matxinada bat zuzentzen du; honek Eskoziako Erresumaren Koroa lortu eta herrialdea bereganatu nahi du, azken eskoziar erregeak seme-alabarik izan ez zuela aprobetxatuz.

Umea zela (1280 inguruan) Wallacek bere aita eta anaia galdu zituen ingelesen eskuetan, eta beste asko erail dituzte ordutik. William gaztea bere osaba Argyleren zaintzara igaro zen, eta honek atzerrira eraman zuen formazio on bat izan zezan. Handik urte batzuetara Eskoziara itzuli da bakean bizitzeko asmoz. Baina ezinezkoa da. Izan ere, Longshanksen zapalkuntza are handiagoa da ius primae noctis (Lehen gaueko eskubide) delako lege ankerra ezarri duenetik.

Murron McGlannough bere bikotea, zeinarekin ezkutuan ezkondu zen, Lanarkeko sheriffak erail du (Wallacek ez zuelako ingelesek bortxa zezaten utzi). Une horretatik aurrera, Eskozia ingelesen zapalkuntzatik askatzeko bere erabakiak ez du atzera bueltarik izango. Bere ausardia, karisma eta adimenari esker boluntario asko elkartuko zaizkio. Esate baterako, bere klaneko kideak, Hamish Campbell bere haurtzaroko adiskidea, edo Esteban Zoroa irlandar xelebrea. Eskoziarren aurka, ingelesek porrot iraingarria jasango dute Stirlingeko zubiko guduan.

Garaipenaren ondoren, nobleek "Eskoziako Zaindari" izendatu dute Wallace, baina honek badaki oportunismoagatik egin dutela eta ez daudela elkarturik. Longshanksek erosi egin ditu nobleak. Robert Bruce zalantzatiak (Angus Macfadyen), Eskoziako Koroarako oinordekoak, ez daki zer egin: bere aita legendunak (Ian Bannen) Ingalaterrako Erresumarekin konpontzeko esaten dio, baina bera Wallacen alde dago.

Etsaia itzuliko zenaren jakitun, Wallacek Ingalaterra inbaditu eta York hartu du. Baina ezusteko aliatu bat aurkituko du: Galesko printze emagizonaren emaztea, Elisabet Frantziakoa printzesa (Sophie Marceau). Tiranoak negoziatzen denbora galtzeko bidali zuen, baina emakumea Wallacen alde jartzen da eta biek maitasun-harreman sutsua izango dute.

Ingelesen erantzuna berehalakoa izan da. Wallacen armadak galdu egin du Falkirkeko guduan, nobleek eginiko traizioa dela eta. Wallacek ihes egitea lortu du zauritua egon arren. Robert Brucek gogo txarrez onartu zuen Longshanksen alde egitea, baina borrokaren ondoren gorpuz betetako gudu-zelaia zeharkatzen du eta, erabat damututa, berriz okerreko aldean ez dela egongo agintzen dio bere buruari.

Wallace eta bere gizonek erresistentzia antolatzen dute. Falkirken traditu zuten nobleak berak akabatzen ditu. Wallace jada mitoa bihurtu da, eta ingelesentzat sekula baino arriskutsuagoa da orain. Hala ere, berak badaki nobleziaren laguntzarik gabe ez dagoela zer eginik. Horregatik arriskatzen da beraiekin Edinburghen elkartzera, Brucek eskatuta (hau benetan bere alde dago). Baina gainerako nobleek beste asmo batzuk dituzte eta Wallace ingelesek harrapatzen dute. Bruce gazteak, etsipenak jota, hilzorian dagoen bere aitari egozten dio azpijokoa.

Wallace Londonera eramaten dute, traizioagatik kondenatu, eta gogor torturatu eta lepoa mozten diote “Askatasuna!” oihu egin ondoren. Baina bere sakrifizioa ez da alferrikakoa izan. Ingalaterrako Eduardo I.a hil egin da, eta Eduardo II.a ahul eta emagizonak ordezkatu du. Robert Bruce Eskoziako erregea da, baina mendekotasuna agindu behar dio errege ingelesari.

Horren ordez, Brucek borroka egitea erabakitzen du eta bere soldaduak animatzen ditu honela esanez: "Wallacekin eman duzue odola, orain eman ezazue nirekin!". Bannockburngo guduan (1314) irabazi egiten dio gizon gehiago zituen armada ingelesari.

Alba gu bràth! ("Eskozia Betirako!")... azkenean Eskozia aske da.

Aktoreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mel Gibson: William Wallace
Sophie Marceau: Elisabet Frantziakoa printzesa
Angus Macfadyen: Roberto Bruce I.a Eskoziakoa
Brendan Gleeson: Hamish Campbell
Patrick McGoohan: Eduardo I.a Ingalaterrakoa, Hankaluzea
James Cosmo: Campbell
Catherine McCormack: Murron
Brian Cox: Argyle Wallace
David O'Hara: Stephen, irlandar eroa
Peter Mullan: Beteranoa
Ian Bannen: Robert Brucen legenardun aita

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

William Wallace

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Ingelesez) Braveheart filmaren iragarkia ikusgai. Youtube.com
(Ingelesez) Braveheart Internet Movie Databasen

Datuak: Q162729
Multimedia: Braveheart / Q162729

i e a Mel Gibson
Zuzendaria	The Man Without a Face (1993) Braveheart (1995) The Passion of the Christ (2004) Apocalypto (2006) Hacksaw Ridge (2016)
Ekoizlea	Braveheart (1995) The Singing Detective (2003) The Passion of the Christ (2004) Paparazzi (2004) Apocalypto (2006) Get the Gringo (2012) Stonehearst Asylum (2014) The Professor and the Madman (2019)
Gidoigilea	The Passion of the Christ (2004) Apocalypto (2006) Get the Gringo (2012)
Aktorea	Summer City (1977) I Never Promised You a Rose Garden (1977) Mad Max (1979) Tim (1979) Mad Max 2 (1981) Gallipoli (1981) The Year of Living Dangerously (1982) Attack Force Z (1982) Mrs. Soffel (1984) The River (1984) The Bounty (1984) Mad Max Beyond Thunderdome (1985) Lethal Weapon (1987) Tequila Sunrise (1988) Lethal Weapon 2 (1989) Hamlet (1990) Air America (1990) Bird on a Wire (1990) Forever Young (1992) Lethal Weapon (1992) The Man Without a Face (1993) Maverick (1994) Pocahontas (1995) Braveheart (1995) Ransom (1996) FairyTale: A True Story (1997) Conspiracy Theory (1997) Lethal Weapon 4 (1998) Payback (1999) What Women Want (2000) The Patriot (2000) Chicken Run (2000) The Million Dollar Hotel (2000) Signs (2002) We Were Soldiers (2002) The Singing Detective (2003) Paparazzi (2004) Who Killed The Electric Car? (2006) Edge of Darkness (2009) The Beaver (2011) Get the Gringo (2012) Machete Kills (2013) The Expendables 3 (2014) Blood Father (2016) The Professor and the Madman (2019)

i e a Film onenaren Oscar Saria
1927/28–1950	Wings (1927/28) The Broadway Melody (1928/29) All Quiet on the Western Front (1929/30) Cimarron (1930/31) Grand Hotel (1931/32) Cavalcade (1932/33) It Happened One Night (1934) Mutiny on the Bounty (1935) The Great Ziegfeld (1936) The Life of Emile Zola (1937) You Can't Take It with You (1938) Gone with the Wind (1939) Rebecca (1940) How Green Was My Valley (1941) Mrs. Miniver (1942) Casablanca (1943) Going My Way (1944) The Lost Weekend (1945) The Best Years of Our Lives (1946) Gentleman's Agreement (1947) Hamlet (1948) All the King's Men (1949) All About Eve (1950)
1951–1975	An American in Paris (1951) The Greatest Show on Earth (1952) From Here to Eternity (1953) On the Waterfront (1954) Marty (1955) Around the World in Eighty Days (1956) The Bridge on the River Kwai (1957) Gigi (1958) Ben-Hur (1959) The Apartment (1960) West Side Story (1961) Lawrence of Arabia (1962) Tom Jones (1963) My Fair Lady (1964) The Sound of Music (1965) A Man for All Seasons (1966) In the Heat of the Night (1967) Oliver! (1968) Midnight Cowboy (1969) Patton (1970) The French Connection (1971) The Godfather (1972) The Sting (1973) The Godfather, Part II (1974) One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975)
1976–2000	Rocky (1976) Annie Hall (1977) The Deer Hunter (1978) Kramer vs. Kramer (1979) Ordinary People (1980) Chariots of Fire (1981) Gandhi (1982) Terms of Endearment (1983) Amadeus (1984) Out of Africa (1985) Platoon (1986) The Last Emperor (1987) Rain Man (1988) Driving Miss Daisy (1989) Dances with Wolves (1990) The Silence of the Lambs (1991) Unforgiven (1992) Schindler's List (1993) Forrest Gump (1994) Braveheart (1995) The English Patient (1996) Titanic (1997) Shakespeare in Love (1998) American Beauty (1999) Gladiator (2000)
2001–gaur	A Beautiful Mind (2001) Chicago (2002) The Lord of the Rings: The Return of the King (2003) Million Dollar Baby (2004) Crash (2005) The Departed (2006) No Country for Old Men (2007) Slumdog Millionaire (2008) The Hurt Locker (2009) The King's Speech (2010) The Artist (2011) Argo (2012) 12 Years a Slave (2013) Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance) (2014) Spotlight (2015) Moonlight (2016) The Shape of Water (2017) Green Book (2018) Parasite (2019) Nomadland (2020/21) CODA (2021) Everything Everywhere All at Once (2022) Oppenheimer (2023)