Eguzki-sistemaren ikerketaren kronologia
Eguzki-sistemaren ikerketaren kronologia artikuluko edukiak ontzi espazialen jaurtiketen arabera antolatuta daude. Honako alderdi hauek hartzen dira kontuan:
- Eguzki sistema ikertzeko asmoz lurraren orbita gainditu duten ontzi-espazial guztiak (edo xede honekin jaurti arren baina porrot egin zutenak), Ilargirako frogak barne.
- Lurra orbitatzen duten ontzi aurrekari kopuru urria.
Ez dira ageri:
- Satelite lur-orbital gehienak
- Eguzki-sistemaren ikerketarekin zerikusirik ez duten zunda-espazialen jaurtiketak (galaxiak behatzeko teleskopioak, izpi kosmikoak eta erradiazioa azterketzeko gailuak, etab.)
- Jaurtiketan porrot egin duten zundak
Ageri diren datek jaurtiketa-datei dagozkie, kontuan hartuz misioen helburuak ondorengo urteetan lor zitzaketela. Zenbait kasutan jaurtialditik misioa burutzerako epea biziki luzea izan da; 1977ko abuztuaren 20an jaurtitako eta 1989an Neptunora iristea lortu zuen Voyager 2 ontzia, esaterako.
Letra etzanez azaltzen diren misioak amaitzeke daude, beraz oraindik ezin daiteke ondorioztatu arrakasta ala porrotak direnik. Zenbait misiok indarrean jarraitzen dute misioa luzatze-fasean sartu direlako.
1950ko hamarkada[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1957
Sputnik 1 – 1957ko urriaren 4a – Lurra estrainekoz orbitatu zuen satelite gizatiarra- Sputnik 2 - 1957ko azaroaren 3a – Lurtar orbitan, Lehenengo animalia orbitan, Laika izeneko txakur sobietarra
1958
Explorer 1 - 1958ko otsailaren 1a – Lurtar orbitan; lehenengo satelite estatubatuarra, Van Allenen gerrikoak aurkitu zuen.- Vanguard 1 – 1958ko martxoaren 17a – Lurtar orbitan; Lurreko orbitan dirauen espazio-ontzirik zaharrena
1959
- Luna 1 – 1959ko urtarrilaren 2a – Ilargiaren gaineko lehenengo hegaldia
- Pioneer 4 - 1959ko martxoaren 3a – Ilargiaren gaineko hegaldia
- Luna 2 – 1959ko irailaren 12a – Ilargiarekiko lehenengo talka
- Luna 3 – 1959ko urriaren 4a – Ilargiaren gaineko hegaldia; Ilargiaren alde ezkutuko lehenengo argazkiak
1960ko hamarkada[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1960
- Pioneer 5 – 1960ko martxoaren 11a – Interplanetary space investigations
1961
- Sputnik 7 – 1961ko otsailaren 4a – Artizarra zuen helburu, huts egin zuen Lurrako orbitatik irtetzean
- Venera 1 – 1961ko otsailaren 12a – Artizarraren gaineko hegaldia (kontaktuaren galera)
- Vostok 1 – 1961ko apirilaren 12a – Lurtar orbitan tripulaturiko lehenengo hegaldia (Juri Gagarin)
- Mercury-Redstone 3 – 1961ko maiatzaren 5a – Lehenengo estatubatuarra espazioan (John Glenn)
- Ranger 1 – 1961ko abuztuaren 23a –Ilargiar hegaldi frogak
- Ranger 2 – 1961ko azaroaren 18a – Ilargiar hegaldi frogak
1962
- Ranger 3 – 1962ko urtarrilaren 26a – Ilargiaren aurka talka egiteko saiakera (galduta)
- Mercury-Atlas 6 – 1962ko otsailaren 20a – Lurraren orbitara heldu zen lehenengo estatubatuarra (Alan Shepard)
- Ranger 4 – 1962ko apirilaren 23a – Ilargiaren aurka talka egin zuen (Ilargiaren alde ezkutuan gertatu zen eta ez zuen daturik igorri)
- Sputnik 19 – 1962ko abuztuaren 25a – Artizarrean lurreratzeko saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Mariner 2 – 1962ko abuztuaren 27a – Artizarraren gaineko lehenengo hegaldi arrakastatsua
- Sputnik 20 – 1962ko irailaren 1a – Artizarrean lurreratzeko saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Sputnik 21 – 1962ko irailaren 12a – Artizarraren gainean hegan egiteko saiakera (esplotatu egin zuen)
- Ranger 5 – 1962ko urriaren 18a – Ilargiratze saiakera (porrot egin zuen)
- Sputnik 22 – 1962ko urriaren 24a – Martitzen gainean hegan egiteko saiakera (esplotatu egin zuen)
- Mars 1 – 1962ko azaroaren 1a – Maritzen gaineko egaldia (kontaktuaren galera))
- Sputnik 24 – 1962ko azaroaren 4a – Martitzen lurreratzeko saiakera (matxuratu egin zen)
1963
- Sputnik 25 – 1963ko urtarrilaren 4a – Ilargian lurreratzeko saiakera (Lurreko orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Luna 4 – 1963ko apirilaren 2a – Ilargian lurreratzeko saiakera (Ilargian galdu zen)
- Cosmos 21 – 1963ko azaroaren 11a – Hegaldi frogak Artizarrera
1964
- Ranger 6 – 1964ko urtarrilaren 30a – Ilargiaren aurka talka egin zuen (kamerek huts egin zuten)
- Cosmos 27 – 1964ko martxoaren 27a – Artizarraren gainean hegan egiteko saiakera (Lurreko orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Zond 1 – 1964ko apirilaren 2a – Artizarraren gainean hegaldia (kontaktuaren galera)
- Ranger 7 – 1964ko uztailaren 28a – Ilargiaren aurkako talka
- Mariner 3 – 1964ko azaroaren 5a – Martitzen gainean hegan egiteko saiakera (porrot egin zuen norabidean akatsak zirela eta)
- Mariner 4 – 1964ko azaroaren 28a– Martitzen gainean lehenengo hegaldia
- Zond 2 – 1964ko azaroaren 30a – Martitzen gaineako hegaldia (kontaktua galu zen)
1965
- Ranger 8 – 1965ko otsailaren 17a – Ilargiaren aurkako talka
- Cosmos 60 – 1965ko martxoaren 12a – Ilargian lurreratzeko saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Ranger 9 – 1965ko martxoaren 21a – Ilargiaren aurkako talka
- Luna 5 – 1965ko maiatzaren 9a – Ilargiaren aurkako talka (ilargiratze bigunarako saiakera)
- Luna 6 – 1965ko ekainaren 8a – Ilargian lurreratze saiakera (Ilargian galdu zen)
- Zond 3 – 1965ko uztailaren 18a – Ilargiaren gaineko hegaldia
- Luna 7 – 1965ko urriaren 4a – Ilargiaren aurkako talka egin zuen (ilargiratze bigunerako saiakera)
- Venera 2 – 1965ko azaroaren 12a – Artizarraren gaineko hegaldia (kontaktuaren galera)
- Venera 3 – 1965ko azaroaren 16a – Artizarrean lurreratzea (kontaktuaren galera) – Beste planeta bateko gainazalean pausatzen den lehenengo espazio-ontzia, Artizarraren aurkako lehenengo talka
- Cosmos 96 – 1965ko azaroaren 23a – Artizarrean lurreratzeko saiakera (jaurtiketan egondako arazoak medio, Lurraren orbitan gelditu zen)
- Luna 8 – 1965ko abenduaren 3a – Ilargiaren aurkako talka (ilargiratze bigunerako saiakera)
- Pioneer 6 – 1965ko abenduaren 16a – "Espazioaren eguraldia" behaketak
1966
- Luna 9 - 1966ko urtarrilaren 31a – Tripulazio gabeko lehenengo ilargiratze sobietarra
- Cosmos 111 – 1966ko martxoaren 1a – Ilargiaren orbitan jartzeko saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Luna 10 – 1966ko martxoaren 31a – Ilargia orbitatu zuen lehenengo ontzi sobietarra
- Surveyor 1 – 1966ko maiatzaren 30a – Ilargian lurreratzea
- Explorer 33 – 1966ko uztailaren 1a – Ilargiaren orbitan jartzeko saiakera (Ilargiaren orbita ez zuen heldu)
- Lunar Orbiter 1 – 1966ko abuztuaren 10a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Pioneer 7 – 1966ko abuztuaren 17a – "Espazioaren eguraldia" behaketak
- Luna 11 – 1966ko abuztuaren 24a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Surveyor 2 – 1966ko irailaren 20a – Ilagian lurreratze saiakera (Ilargiaren aurka talka egin zuen)
- Luna 12 – 1966ko urriaren 22a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Lunar Orbiter 2 – 1966ko azaroaren 6a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Luna 13 – 1966ko abenduaren 21a – Ilagian lurreratzea
1967
- Lunar Orbiter 3 – 1967ko otsailaren 4a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Surveyor 3 – 1967ko apirilaren 17a – Ilagian lurreratzea
- Lunar Orbiter 4 – 1967ko maiatzaren 8a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Venera 4 – 1967ko ekainaren 12a – Artizarreko atmosferaren inguruko lehenengo behaketak
- Mariner 5 – 1967ko ekainaren 14a – Artizarraren gaineko hegaldia
- Cosmos 167 – 1967ko ekainaren 17a – Artizarraren gaineko hegaldia (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Surveyor 4 – 1967ko uztailaren 14a – Ilagian lurreratze saiakera (Ilargiaren aurka talka egin zuen)
- Explorer 35 (IMP-E) – 1967ko uztailaren 19a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Lunar Orbiter 5 – 1967ko abuztuaren 1a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Surveyor 5 – 1967ko irailaren 8a – Ilagian lurreratzea
- Surveyor 6 – 1967ko azaroaren 7a – Ilagian lurreratzea
- Pioneer 8 – 1967ko abenduaren 13a – "Espazioko eguraldia" delakoaren behaketak
1968
- Surveyor 7 – 1968ko urtarrilaren 7a – Ilagian lurreratzea
- Zond 4 – 1968ko martxoaren 2a – Ilargirako programaren frogarako hegaldiak
- Luna 14 – 1968ko apirilaren 7a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Zond 5 – 1968ko irailaren 15a – Ilargian lurreratu eta Lurrera itzuli zen lehenengo espazio-ontzia
- Pioneer 9 – 1968ko azaroaren 8a – "Espazioko eguraldia" delakoaren behaketak
- Zond 6 – 1968ko azaroaren 10a – Ilargian lurreratu eta Lurrera itzulera
- Apollo 8 – 1968ko abenduaren 21a – Ilargiko orbitan lehenengo hegaldi tripulatua
1969
- Venera 5 – 1969ko urtarrilaren 5a – Artizarreko atmosferaren inguruko ikerketak
- Venera 6 – 1969ko urtarrilaren 10a – Artizarreko atmosferaren inguruko ikerketak
- Mariner 6 – 1969ko otsailaren 25a – Martitzen gaineko hegaldia
- Apollo 9 – 1969ko martxoaren 3a – Tripulaturiko ilargiratzerako (LEM) hegaldi froga
- Mariner 7 – 1969ko martxoaren 27a – Martitzen gaineko hegaldia
- Apollo 10 – 1969ko maiatzaren 18a – Tripulaturiko hegaldia Ilargiaren orbitan
- Luna 15 – 1969ko uztailaren 13a – Ilargiaren orbitara heltzea (attempted lunar lander?)
- Apollo 11 – 1969ko uztailaren 16a – Tripulaturiko lehenengo ilargiratzea
- Zond 7 – 1969ko abuztuaren 7a – Ilargian lurreratu eta Lurrera itzulera
- Cosmos 300 – 1969ko irailaren 23a – Ilargian lurreratu eta Lurrera itzulera saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Cosmos 305 – 1969ko urriaren 22a – Ilargian lurreratu eta Lurrera itzulera saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Apollo 12 – 1969ko azaroaren 14a – Tripulaturiko bigarren ilargiratzea
1970s[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1970
- Apollo 13 - 1970ko apirilaren 11a – Ilargiaren gaineko eta itzulerako hegaldi tripulatua (Hirugarren ilargiratzea bertan behera gelditu zen arazo teknikoen ondorioz)
- Venera 7 – 1970ko abuztuaren 17a – Lehenengo lurreratzea Artizarrean
- Cosmos 359 – 1970ko abuztuaren 22a – Artizarra biderako saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Luna 16 – 1970ko irailaren 12a – Ilargiratu eta itzuli zen lehenengo errobota
- Zond 8 – 1970ko urriaren 20a – Ilargiaren gaineko hegaldia eta itzulera
- Luna 17/Lunokhod 1 – 1970ko azaroaren 10a – Ilargiko lehenengo rover
1971
- Apollo 14 – 1971ko urtarrilaren 31a – Hirugarren ilargirtze tripulatua
- Salyut 1 – 1971ko apirilaren 19a – Lehenengo egoitza espaziala
- Cosmos 419 – 1971ko maiatzaren 10a – Martitz orbitatze saiakera (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Mars 2 – 1971ko maiatzaren 19a – Martitz orbitatu gainazalean pausatzen saiatu zen. Martitzeko lehen talka.
- Mars 3 – 1971ko maiatzaren 28a – Martitz orbitatu, Martizen lurreratze (14,5 segundura konexioa galduta) and Martitzeko lehen zunda atmosferikoa
- Mariner 9 – 1971ko maiatzaren 30a – Martitz orbitatu zuen lehenengo satelite estatubatuarra
- Apollo 15 – 1971ko uztailaren 26a – Manned lunar landing; First manned lunar rover
- Luna 18 – 1971ko irailaren 2a – Ilargiaren orbitatze eta itzulerako froga (Ilargiaren aurka talka egin zuen)
- Luna 19 – 1971ko irailaren 28a – Ilargiaren orbitara heltzea
1972
- Luna 20 – 1972ko otsailaren 14a – Ilargira robota bidaltzeko froga
- Pioneer 10 – 1972ko martxoaren 3a – Jupiter gaineko lehenengo hegaldia
- Venera 8 – 1972ko martxoaren 27a – Artizarraren lurreratzea
- Cosmos 482 – 1972ko martxoaren 31a – Attempted Venus probe (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)
- Apollo 16 – 1972ko apirilaren 16a – Bostgarren ilargiratze tripulatua
- Apollo 17 – 1972ko abenduaren 7a – Seigarren eta azken ilargiratze tripulatua
1973
- Luna 21/Lunokhod 2 – 1973ko urtarrilaren 8a – Ilargiko ibilgailua
- Pioneer 11 – 1973ko apirilaren 5a – Jupiter eta Saturno gaineko hegaldia
- Skylab – 1973ko maiatzaren 14a – Lehen estazio espazial estatubatuarra
- Explorer 49 (RAE-B) – 1973ko ekainaren 10a – Ilargiaren orbitara heltzea/radio astronomy
- Mars 4 – 1973ko uztailaren 21a – Martitz gaineko hegaldia (Martitz orbitatze saiakera)
- Mars 5 – 1973ko uztailaren 25a – Martitz orbitatu
- Mars 6 – 1973ko abuztuaren 5a – Martitz orbitatu eta lurreratze saiakera (Martitzen lurreratzean matxuraketa)
- Mars 7 – 1973ko abuztuaren 9a – Martitz gaineko hegaldia eta lurreratze saiakera (Martitzen galduta)
- Mariner 10 – 1973ko azaroaren 4a – Artizarraren gaineko hegaldia eta Merkurio gaineko lehenengo hegaldia
1974
- Luna 22 – 1974ko ekainaren 2a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Luna 23 – 1974ko urriaren 28a – Ilargiko laginak bildu eta lurrera eramateko saiakera (lur hartzean gertaturiko kalteen ondorioz huts egin zuen)
-
Helios-A – 1974ko abenduaren 10a – Eguzki behaketa
1975
- Venera 9 – 1975ko ekainaren 8a – Artizarraren orbitara heldu zen lehenengo satelite sobietarra heltzea eta lurreratzea; Artizarreko gainazalaren lehen irudiak
- Venera 10 – 1975ko ekainaren 14a – Artizarraren orbita heltzea eta lurreratzea
- Viking 1 – 1975ko abuztuaren 20a – Martitz orbitatu eta lurreratu; Lurreratu eta bilduriko lehen datuen igorpena and Martitzeko gainazaletik egindako lehen argazkiak
- Viking 2 – 1975ko irailaren 9a – Martitz orbitatu eta lurreratu
1976
- Helios-B – 1976ko ekainaren 15a – Solar observations, Eguzkitik hurbilen egondako zunda ¨(0.29 UA
- Luna 24 – 1976ko abuztuaren 9a – Ilargiratu eta itzuli zen zunda sobietarra
1977
- Voyager 2 – 1977ko abuztuaren 20a – Jupiter eta Saturnoren gaineko lehenengo hegaldiak
- Voyager 1 – 1977ko irailaren 5a – Jupiter eta Saturnoren gaineko hegaldia, Urrunago iritsi den objektu gizatiarra - gaur egun (2012an) gutxi gorabehera 120 UA
1978
- Pioneer Venus 1 – 1978ko maiatzaren 20a – Artizarra orbitatu
- Pioneer Venus 2 – 1978ko abuztuaren 8a – Artizarraren atmosferaren ikerketa
-
ISEE-3 – 1978ko abuztuaren 12a – Eguzki haizearen ikerketak; geroago International Cometary Explorer berdiseinatua eta Comet Giacobini-Zinner eta Comet Halley hegaldiak burutu – Lehenengo kometaren gaineko hegaldia - Venera 11 – 1978ko irailaren 9a – Artizarraren gaineko hegaldia eta lurreratzea
- Venera 12 – 1978ko irailaren 14a – Artizarraren gaineko hegaldia eta lurreratzea
1980s[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1981
- Venera 13 – 1981ko urriaren 30a – Artizarraren gaineko hegaldia eta lurreratzea
- Venera 14 – 1981ko azaroaren 4a – Artizarraren gaineko hegaldia eta lurreratzea
1983
- Venera 15 – 1983ko ekainaren 2a – Artizarraren orbita heltzea
- Venera 16 – 1983ko ekainaren 7a – Artizarraren orbita heltzea
1984
- Vega 1 – 1984ko abenduaren 15a – Artizarraren gaineko hegaldia, lander and balloon; continued on to Comet Halley flyby
- Vega 2 – 1984ko abenduaren 21a – Artizarraren gaineko hegaldia, lander and balloon; continued on to Comet Halley flyby
1985
Sakigake – 1985ko urtarrilaren 7a – Halley kometaren gaineko hegaldia- Giotto - 1985ko uztailaren 2a – Halley kometaren gaineko hegaldia
- Suisei (Planet-A) – 1985ko abuztuaren 18a – Halley kometaren gaineko hegaldia
1986
- Mir – 1986ko otsailaren 20a– Lehenengo espazio egoitza estatubatuarra (1996an osotua)
1988
- Phobos 1 – 1988ko uztailaren 7a – Martitz orbitatze eta Fobosen lurreratzeko saiakera eta Phobos landers (kontaktuaren galera)
- Phobos 2 – 1988ko uztailaren 12a – Martitz orbitatze eta Fobosen lurreratzeko saiakera eta Phobos landers (kontaktuaren galera)
1989
- Magellan – 1989ko maiatzaren 4a – Artizarraren orbita heltzea
- Galileo – 1989ko urriaren 18a – Artizarraren gaineko hegaldia, Lehenengo asteroidearen gaineko hegaldia, lehenengo Asteroidal planetaren aurkikuntza, Jupiterren lehenengo orbitatze eta ikerketa atmosferikoak
1990s[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1990
- Hiten (Muses-A) – 1990ko urtarrilaren 24a – Ilargiaren gaineko hegaldia eta orbitatzea
- Hubble espazio teleskopioa – Espazioko teleskopio orbitala
- Ulysses – 1990ko urriaren 6a – Solar polar orbiter
1991
-
Yohkoh (Solar-A) – 1991ko abuztuaren 30a – Eguzki-sistemaren behaketak
1992
- Mars Observer – 1992ko irailaren 25a – Martitz orbitatze saiakera (kontaktuaren galera)
1994
- Clementine – 1994ko urtarrilaren 25a – Ilargiaren orbitara heltzea/attempted asteroid flyby
- WIND – 1994ko azaroaren 1a – Solar wind observations
1995
- SOHO – 1995ko abenduaren 2a – Eguzki-sistemaren behatokia
1996
- NEAR Shoemaker - 1996ko otsailaren 17a – Eros orbitatzea, lehenengo Hurbileko asteroide-lurtarraren gaineko hegaldia, asteroide baten inguruko lehen orbitatzea and lehen lurreratzea asteroide batean
- Mars Global Surveyor - 1996ko azaroaren 7a – Martitz orbitatu
Mars 96 – 1996ko azaroaren 16a – Attempted Mars orbiter/landers (Lurraren orbitatik ihes egitean porrot egin zuen)- Mars Pathfinder – 1996ko abenduaren 4a– Mars lander and Lehen ibilgailua beste planeta batean
1997
- ACE – 1997ko abuztuaren 25a – Solar wind and "space weather" observations
- Cassini–Huygens – 1997ko urriaren 15a – First Saturn orbiter and first outer planet lander
AsiaSat 3/HGS-1 – 1997ko abenduaren 24a – Ilargiaren gaineko hegaldia
1998
- Lunar Prospector – 1998ko urtarrilaren 7a – Ilargiaren orbitara heltzea
- Nozomi (probe) (also known as Planet-B) – 1998ko uztailaren 3a – Martiz orbitatze saiakera (Martitzeneko orbitan sartzean arazoak)
- Deep Space 1 (DS1) – 1998ko urriaren 24a – Asteroide eta kometaren gaineko hegaldia
-
– 1998ko azaroaren 20a – Nazioarteko Egoitza Espaziala (aurrikuspena: 2013rako osotua) - Mars Climate Orbiter - 1998ko abenduaren 11a – Martitz orbitatu (matxuraketa)
1999
- Mars Polar Lander/Deep Space 2 (DS2) – 1999ko urtarrilaren 3a – Attempted Mars lander/penetrators (contact lost)
- Stardust – 1999ko otsailaren 7a – First comet coma sample return – 2006ko urtarrilaren 15ean itzulera
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- NASA Lunar & Planetary Science
- NASA Solar System Strategic Exploration Plans
- Soviet Lunar, Martian, Venusian and Terrestrial Space Image Catalog
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q2368937