Ekialdeko Berlin
| Ekialdeko Berlin Ost Berlin / Berlin (Ost) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1949 – 1990 | |||||||
| Aliatuek okupatutako Alemaniako eremua Ekialdeko Alemania Alemaniako Errepublika Demokratikoa | |||||||
| |||||||
 Berlingo okupatutako lau eremuak. Gorriz Ekialdeko Berlin adierazita dago. 1987an finkatuta zeuden barrutiak. | |||||||
| Geografia | |||||||
| Hiriburua | Berlin (de facto) | ||||||
| Biztanleria | 1.297.212 (1989) | ||||||
| Azalera | 409 km2 (1989) km² | ||||||
| Kultura | |||||||
| Hizkuntza(k) | Alemaniera eta errusiera | ||||||
| Historia | |||||||
| Aliatuen okupazioa | 1949 | ||||||
| Altxamendua | 1953 | ||||||
| Bateratzea | 1990eko urriaren 3a | ||||||
| |||||||
.svg)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ekialdeko Berlin (alemanez Ost-Berlin) Munduko Bigarren Gerraren amaieratik (1945) Sobietar Batasunaren menpean zegoen Berlingo zatia zen. Geroago, Alemaniako Errepublika Demokratikoko (AED) hiriburua izan zen. AEDko hiritarrek Berlin deitzen zuten.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1961tik 1989ra, Berlingo harresiak banatu zuen Mendebaldeko Berlinetik. 1990ean, harresiaren banaketa desegin eta Berlin osoa Alemaniako hiriburu izatera igaro zen, Alemaniako birbatu zenean. Sortaldeko Berlin Spree ibaiko uhartetik Pankow (Gobernuaren egoitza), Weissensee, Lichtenberger, Treptow, Köpenick eta Schönefeld (aireportua) aldirietara hedatzen zen. Bi hiribide nagusi zituen: Unter den Linden berritua eta Karl Marx Allee berria, garai hartako estilo estalinistaren moldeei jarraituz egin zena. Alexanderplatz ospetsua erabat berritu zen, irizpide modernisten arabera.
Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Bigarren Mundu Gerrako bonbardaketek hondatu ez zituzten eraikuntza gehienak Linden-Forum auzoan daude. San Hedwig katedrala (1747-1773), Santa Maria eliza eta Opera Nazionala aipagarrienak dira. Eraikin moderno ugari daude: telebista dorrea (250 m), Interhotel Stadt Berlin, Alexanderplatz, etab. Sortaldeko Berlin oso industriagune garrantzitsua da (siderurgia, metalurgia, mekanika eta elektrizitatea, kimika, elikagaiak eta egiten dira). Unibertsitate garrantzizkoa (Humboldt Unibertsitatea) du, opera, antzerkia (Bertold Brechtek sortu zuen Berliner Ensemble ospetsua bereziki) eta museo aberatsak Museoen uhartea izenekoan: Galeria Nazionala (XX. mendeko margolanak) eta Pergamo Museoa (antzinateko bilduma baliotsuak: Mesopotamiako, Antzinako Greziako, Antzinako Egiptoko eta abarreko artea).
Ekialdeko Berlingo barrutiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ekialdeko Berlin hamaika zati edo barrutitan banatuta zegoen:
- Friedrichshain
- Hellersdorf (1986tik 1990era)
- Hohenschönhausen (1985tik 1990ra)
- Köpenick
- Lichtenberg
- Marzahn (1979tik 1990ra)
- Mitte
- Pankow
- Prenzlauer Berg
- Treptow
- Weißensee (1985tik 1990ra)
Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
-
Marx-Engels plaza -
Arrosaz, Ekialdeko Berlin osatzen zuten barrutiak -
Herriaren Antzokia, Rosa-Luxemburg plaza -
Horma-irudia, Leipzigerstraße kalean
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q56037
Multimedia: East Berlin / Q56037