Erwin Piscator

Erwin Piscator
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Greifenstein, 1893ko abenduaren 17a
Herrialdea	Alemania ; Weimarko Errepublika ; Alemaniar Inperioa ; Mendebaldeko Alemania
Heriotza	Starnberg, 1966ko martxoaren 30a (72 urte)
Hobiratze lekua	Waldfriedhof Zehlendorf (en)
Familia
Ezkontidea(k)	Maria Ley-Piscator (en) (1937ko apirilaren 15a -
Hezkuntza
Heziketa	Gymnasium Philippinum Marburg (en)
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Arthur Kutscher (en)
Ikaslea(k)	ikusi Bert van der Linden; Tennessee Williams;
Jarduerak
Jarduerak	antzerki zuzendaria, film-zuzendaria, errealizadorea eta theatrologist (en)
Lantokia(k)	Paris eta New York
Jasotako sariak	ikusi Commander's Cross of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany ; Goethe-Plakette des Landes Hessen (1953) ;
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Lehen Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alemaniako Alderdi Komunista
	erwin-piscator.de

Erwin Piscator (Greifenstein, 1893ko abenduaren 17a - Starnberg, Bavaria, 1966ko martxoaren 30a) alemaniar antzerki-zuzendaria izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Unibertsitatean Arte Dramatikoko ikasketak egin ondoren, antzezle eta zuzendari gisa lan egin zuen. 1919an KÖningsberren zuzendaritza hartu zuenean, aktore eta zuzendari bezala lan egin zuen kanpainako antzokietan. Volksbühne antzokiko zuzendaria izan zen 1924. urteaz geroztik Berlinen. 1929ko krak ekonomikoan porrot egin zuen, eta urte horretatik munduko bigarren gerra hasi zen arte, Sobietar Batasunera bidaiatu eta ikusmolde artistiko berriak ikasi eta praktikatu zituen. Estatu Batuetara erbesteratu zen nazismoaren garaian, eta New Yorkeko Gizarte Ikerketarako Institutu Berriko antzerki-saileko lantegiaren zuzendaria izan zen (1939-1951). Bertan, eduki sozialeko lanen antzezpenean lan egin zuen, markartismoaren indarrak, histeria antikomunistak eta, ondorioz, sorgin ehizak, 50eko hamarkadatik aurrera, Estatu Batuetako dramaturgiaren 'hamarkada isila' gauzatu zuen arte. 1951n itzuli zen Berlinera, eta Volksbühne antzokiaren zuzendaria izan zen berriro ere.

Lanak eta eragina[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekintza politikotzat ulertzen zuen antzerkia. Berehala egin zen ezagun, M. Gorki sobietarraren eta Jaroslav Hasek txekiarraren obrak antzeztokirako egokitu zituenean, batez ere. Filmez eta ikus-entzunezkoez baliatzen zen antzerkietan. Eszena, funtsean, arte espazial gisa, Bauhausen ikusmoldeetatik abiatzen zen ideia zen eta Piscatorrek aprobetxatu zuen bere antzerki-esperientzietan.^[1].

Mugimendu dadaistak eragin zion. Vsévolod Meyerholden eszenako biomekanikaren teoriak praktikara eraman zituen. Bertold Brechten aurrekari zuzena izan zen, garaikidea izateaz gain. Gaur egungo 'antzerki-dokumentuaren' aitatzat jotzen da.

Aipagarria da Peter Weiss herrikidearen obrarako antolatu zuen muntaia: Die Ermittlung (Azterketa). Eleberrien egokitzapen ausartak egin zituen.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Erwin Piscator

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Gaztelaniaz) Maida Royero, liburu honen hitzaurrean: Teatro político / Erwin Piscator; argitaletxea: Instituto cubano del libro, La Habana, 1973.

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q60978
Multimedia: Erwin Piscator / Q60978

[1] (Gaztelaniaz) Maida Royero, liburu honen hitzaurrean: Teatro político / Erwin Piscator; argitaletxea: Instituto cubano del libro, La Habana, 1973.

[1]