Etiketa (metadatua)

Wikipedia, Entziklopedia askea
Artikulu hau metadatuari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Etiketa».
Arraina, horia
Anfibioa, urdina
Intsektua, gorria
Arraina, urdina
Ugaztuna, urdina
Intsektua, horia
Irudi etiketadunen adibidea

Etiketetako ohiko ikonoa ◄ Etiketetako ohiko ikonoa

Etiketa (tag, ingelesez) datu bati (irudi digital edo fitxategi bat) atxikitako gako-hitz hierarkikoa da. Metadatu mota honek datua deskribatzen du eta informazioa berreskuratzea ahalbidetzen du, Interneten nabigatuz edo informazioa bilatuz.

Bada ezberdintasun bat etiketak ohiko gako-hitzengandik bereizten dituena: egileak edo erabiltzaileak era informalean eta pertsonalean hautatzen dituela, hau da, thesaurusik gabe. Haien datuak etiketatzea ahalbidetzen dituzten webguneetan, etiketen bilduma folksonomia deitzen da.

Fitxategiak etiketatzeko ekintza web 2.0 guneei lotzen zaie maiz, horretan aitzindariak izan zirelako. Horrela, webguneetako datu-baseak era deszentralizatuan hedatu ahal dira.

Adibidea

Goiko adibidea jarraituz, irudien datu-base bat duen webgune batek, etiketatze-sistemaren bat duenak, bere edukia hainbat deskribapen-etiketarekin markatua eduki dezake: "arraina, anfibioa, urdina, gorria ...". Giza-irakurle batek, seguru asko, orrialdearen xedea ulertu ahal izango luke etiketen zerrenda interpretatzean. Webguneek etiketak zerrenda batean erakutsi ohi dituzte orri bakoitzean, eta etiketa bakoitzak berarekin markatuta dauden datu guztiak zerrendatzen dituen indize-orri batera darama (irudiak, kasu honetan). Horrenbestez, bisitari batek arrainen irudi guztiak arin aurkitu ahal izango lituzke. Gainera, guneak etiketen bilaketa-tresna bat edukitzekotan bisitariak etiketen konbinazio bat duten orrialde guztiak ("gorria" eta "arraina" kasu) aurkitu ahal izango lituzke.

Datu bat birklasifikatzeko haren etiketak aldatzea baino ez da behar. Zerbitzariaren softwareak orrien arteko konexio guztiak automatikoki jarraitu eta eguneratzen ditu; ez da beharrezkoa orrialdea ohiko kategorien hierarkia konplexu batean lekualdatzea.

Hala ere, erraztasun eta malgutasun abantailek akatsak ere badituzte. Etiketek ez dute esanahi semantikorik; adibidez, "arrosa" etiketa, koloreaz gain, lorea ere izan daiteke. Bereizketa semantikoaren gabezia horrek konexio desegokiak sor ditzake erlaziorik gabeko datuen artean, etiketa homonimoak direla eta. Gainera, etiketaren terminoaren aukera guztiz pertsonala denez, bilaketa anitzak egiteko beharra sor daiteke, etiketa sinonimoak erabiliz gero (adibidez, "zomorroa" eta "intsektua" etiketak). "Etiketatzaileek" erabaki beharko dute, konexioen eta esanahi alternatiboen kopuruaren arabera, datuen arteko zer konexio posible diren baliozkoak berentzat.

Etiketadun sailkapenak eta etiketen bidez konektatutako sistemen kontzeptuak Interneten folksonomien agerpena dakarte, baita markatzaile sozialen kontzeptuarena eta beste motatako software sozialena ere. Oso zabalak diren folksonomiek etiketatze-arazoak pairatzen dituzte. Hala ere, erabiltzaile azkarrenek, etiketatu baino lehen, sistema horien barruan etiketaren terminoaren gaur egungo erabilera bilatuko dute. Horrela, existitzen diren etiketak erabiltzeko joera izaten dute, erlazionatutako artikuluetara doazen konexioak erraz sortzeko. Honela, folksonomia baten garapena etiketatze-konbentzioen sistema bat definitzen joango litzateke, taldearen aldi baterako adostasunarekin, thesaurus estandar formalizatu baten bidez baino gehiago.

Etiketatzea kategorien antolakuntza hierarkikoaren alternatiba gisa definitzen den arren, lineako baliabide batzuek sistema hibridoa dute: datuak kategoria zabaletan antolatzen dira, eta bereizketa zehatzagoak etiketekin zehazten dira.

Etiketen laino bat. Etiketaren bat asko erabili bada etiketako hitza handi agertuko da.
Bitakora bateko etiketa lainoa

Ikus, gainera