Fawlty Towers

Fawlty Towers
Jatorria
Sortzailea(k)	John Cleese
Izenburua	Fawlty Towers
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Erresuma Batua
Sasoi kopurua	2
Atalak	12
Banatze bidea	eskatu ahalako bideo
Ezaugarriak
Genero artistikoa	Sitcoma
Hizkuntza	Ingeles britainiarra
Iraupena	30 minutu
Kolorea	koloretakoa
Grabazio lekua(k)	Wooburn (en)
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	John Howard Davies (en) ; Bob Spiers (en)
Gidoigilea(k)	John Cleese
Antzezlea(k)
	John Cleese (Basil Fawlty (en) ); Prunella Scales (Sybil Fawlty (en) ); Andrew Sachs (en) (Manuel (en) ); Connie Booth (Polly Sherman (en) ); Brian Hall (en) ; Ballard Berkeley (en) ; Gilly Flower (en) ; Renee Roberts (en)
Ekoizpena
Ekoizlea	John Howard Davies (en) ; Douglas Argent (en)
Konpainia ekoizlea	BBC
Bestelako lanak
Musikagilea	Dennis Wilson (en)
Emanaldia
Jatorrizko igorlea	BBC Two
Hasiera-data	1975eko irailaren 19a
Amaiera-data	1979ko urriaren 25a
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Torquay eta Devon
	ikusi Manuel (en) , Basil Fawlty (en) , Polly Sherman (en) eta Sybil Fawlty (en) ;
Fikzio-unibertsoa	Fawlty Towers universe (en)
Argumentu nagusia	hotela
	fawltysite.net

Fawlty Towers BBC britainiar telebista kateak ekoiztutako egoera komedia generoko (ingelesez sitcom) telesaila arrakastatsua da. Lehenbizi BBCko bigarren katea den BBC2an emititu zen. Nahiz eta soilik 12 atal grabatu izan, Fawlty Towers telesailak ondorengo telesaila komikoetan sekulako eragin iraunkorra izan du.

Telesaila honetako ekintza Ingalaterra hego-mendebaldeko Devon konderriko Torquay hirian dagoen fikziozko Fawlty Towers hotelean jazotzen da, hots, Riviera ingelesa izengoitia duen kostaldean. Gidoia John Cleese aktoreak eta Connie Booth aktoreak idatzi zuten, biek ere pertsonaia nagusietako bi antzezten dituztelarik: Cleese (Basil, hoteleko nagusia) eta Booth (Polly, neskame zerbitzaria). Bi denboraldietan zehar emititu zen, aurrenekoa (1975) John Howard Daviesek zuzendu zuen eta bigarrena berriz (1979) Bob Spiersek zuzendu zuen, bi denboraldiak Douglas Argentek ekoiztu zituelarik.

Fawlty Towers telesailak Britainiar Zinemako Institutuaren 100 telebistako saio onenen zerrendako lehenbiziko postuan dago, zerrenda honetan industria honetako profesionalek bozkatzen dutelarik^[1]^[2].

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Fawlty Towers telesaila Monty Python taldeak 1970ko maiatzean kostaldeko Torquay hiriko hotel batean izandako egonaldi batean oinarritu zen, honen kanpoaldean Monty Python's Flying Circus saioaren hainbat esketx grabatu zirelarik. Cleese eta Booth aktoreak errodajea amaitu ostean hotel horretan ostatu hartu ohi zuten.

Egonaldian zehar, Donald Sinclair etxeko nagusi xelebrearen jokabideak sarritan purrustada eta pasadizo ugariz beteak egon omen ziren: aldi batean, autobus baten iritsiera ordua eskatu zion bezero bati gogo txarrez autobus ordutegia muturrera jaurtiki zion, beste batean, Eric Idle aktorearen maleta kanpoaldean laga zuen, bonba bat ote zuenaren susmoz. Nahiz eta John Cleesek hau behin eta berriz ukatu, hoteleko jabeak era bortitzean maleta hura hartu eta lorategian zegoen horma baten gainetik harata bota zuen. Egiazki, maletak bere barnean zuena alarmazko erloju arrunt bat zen. Etxeko nagusi berberak Terry Gilliam estatubatuar aktorearen jokamoldea ere gogor kritika zuen, nonbait hauek estatubatuarregiak omen ziren: aktoreak jaten zuen bitartean sardexka "okerreko eskuan" omen zuen. Ziurrenik telesailako Waldorf Salad atala sortzeko azken gertakari honetan oinarritu ziren.

Telesaila Euskal Herrian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskal Herria osoan 80-90. hamarkadetan zehar ETB1 eta ETB2 kateetan euskaraz nahiz gaztelaniaz emititu zen. Ipar Euskal Herrian gainera 1980-2008 urteen artean Frantziako Canal+, Arte, FR3, France 4 eta Canal Jimmy kateek frantsesez emititu izan ohi dute. Aldiz, Hego Euskal Herrian Espainiako TVE kateak 1981an emititu zuen.

Pertsonaiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Basil Fawlty, John Cleese aktoreak antzeztua, hoteleko nagusia eta telesaileko pertsonaia nagusia da.
Sybil Fawlty, Prunella Scales aktoreak antzeztua, Basilen emaztea eta etxekoandrea da.
Polly Sherman, Connie Booth aktoreak antzeztua. Hasiera batean zerbitzari gisa kontratatua da, halere denborarekin hoteleko beste zereginetan ere dihardu, honela diru estra bat lortuaz.
Manuel, Andrew Sachs aktoreak antzeztua. Hotelean zerbitzari eta maleta eramaile gisa lan egiten duen espainiar immigrantea da. Inuzente eta siniskor xamarra da, horretaz gain ingeles hizkuntzan mintzatzeko dituen zailtasunek egundoko gaizki ulertu eta nahasteak sortuko ditu, hauek telesaila honetako saltsa nagusienetakoak izango direlarik. Manuel gizajoak Basil bere nagusiaren hitzezko nahiz fisikozko gehiegikeriak jasan beharko ditu. Telesaila honetako esaldi mitikoetako bat Basil nagusiak hoteleko bezeroei Manuel zerbitzariaren jokabide burugabe eta bitxia barkatu edo azalarazteko erabiltzen duena da: He is from Barcelona ("Bartzelonako da"). Aldiz, Manuel zerbitzariak norbaitek zeozer ingelesez eskatzean behin eta berriz errepikatzen duen esaldi honekin erantzuten die bere sasi-ingelez: I know nothing I come from Barcelona (Nik ezer ez dakit, Bartzelonakoa naiz). Bere garaian antzezlan hau arrazista eta xenofobotzat jo izan zen. Egiaz, pertsonaia honek anglosaxoiek espainiarrak eta orokorrean immigranteei buruzko aurreiritziak islatzen zituen. Aipatzekoa da Manuel pertsonaia antzezten zuen aktorea jatorri alemaniarra zuena, bere pertsonaiak zeozer ez ulertzean sarritan gaztelaniazko "Que?" ("Zer?") edo "sí" ("bai") hitzak erabili ohi ditu.

Bitxikeriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telesaila hau Euskal Herrian ETBko bi kateetan emititzean Manuel pertsonaia ingelesezko jatorrizko bertsioaren antzera espainiarra da, Manuel izena du eta Bartzelona hirian jaiotakoa da. Aldiz, Espainiako bertsioan pertsonaia honek Paolo izena hartu eta italiarra izatera igaro zen, honela bere benetako espainiartasuna ukatuz edo zentsuratuz. Kataluniako bertsioan bere Manuel bere jatorrizko izena gorde zuen, halere hau mexikarra zen, alegia, Bartzelonakoa eta kataluniarra zela ukatu edo zentsuratuz.

Atalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Telesaila 6 atal banatako bi denboraldiz osatuta dago. Aurrenekoa (1975) John Howard Davies zuzendariak zuzendu zuen, bigarrena aldiz (1979) Bob Spiersek zuzendu eta Douglas Argentek ekoiztu zuen.