Gore Vidal

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gore Vidal

Bizitza
JaiotzaWest Point (New York), 1925eko urriaren 3a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaHollywood Hills (en) Itzuli, 2012ko uztailaren 31 (86 urte)
Hobiratze lekuaRock Creek Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumonia
Familia
AitaEugene Luther Vidal
AmaNina S. Gore
Ezkontidea(k)Howard Austen
Bikotekidea(k)
Hezkuntza
HeziketaPhillips Exeter Academy (en) Itzuli
Sidwell Friends School (en) Itzuli
St. Albans School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakantzerkigilea, aktorea, gidoilaria, eleberrigilea, saiakeragilea, idazlea, literatura-kritikaria, saiakeragilea, zientzia-fikzio idazlea, politikaria, kazetaria, prosalaria, iritzi-kazetaria eta autorea
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Writers Guild of America, West (en) Itzuli
Mugimenduapostmodern literature (en) Itzuli
Izengoitia(k)Edgar Box
Genero artistikoaeleberria
saiakera
drama
Zerbitzu militarra
Adar militarraAmeriketako Estatu Batuetako Itsas Armada
Parte hartutako gatazkakBigarren Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioaateismoa
Alderdi politikoa Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata
IMDB: nm0000683 Allocine: 15351 Allmovie: p115406 TV.com: people/gore-vidal IBDB: 5936
Discogs: 752611 Find a Grave: 11837 Edit the value on Wikidata

Eugene Luther Gore Vidal (West Point, New York, 1925eko urriaren 3a, Los Angeles, Kalifornia, 2012ko uztailaren 31) idazle estatubatuarra izan zen. Eleberriak, antzerki lanak, zinemarako gidoiak eta saiakerak sortu zituen. 1948an argitara eman zuen The City and the Pillar eleberria XX. mendeko nobelagintzan mugarrietako bat izan da. Ameriketako Estatu Batuetako gobernuaren politikarekiko jarrera kritikoa agertu ohi zuen inongo konplexu barik.

1993an Estatu Batuetako Liburu-Sari Nazionala eskuratu zuen, "United States Essays, 1952-1992" saiakera liburuengatik.

West Point militar ikastegian jaio zen, non aita hegazkin-irakaslea baitzen. Gaztetxo zenetik literaturak eta politikak erakarri zuten, amaren aldeko aitona Thomas P. Gorek eraginik, Oklahomako senatari izan baitzen, eta harekin bizi izan baitzen 10 urte zituela gurasoek dibortzio egin zutenez geroztik.

Exeter, New Hampshireko Phillips ikastegian burutu zituen ikasketak, 1943an graduatu baitzen, eta hamazazpi urte zituela armadan sartu zen, non zerbitzu eman baitzuen II. Munduko Gerran.

19 urterekin, Ozeano Barean zela, "Williwaw" idatzi zuen, haren lehenengo eleberria, 1946koa, eta bi urte geroago kritikarien txaloa jaso zuen "The city and the Pillar" lanarengatik, protagonista homosexuala izaki, urte inguru haietan zeresan handia emandako lana.

1952an "The Judgment of Paris" elaberria idatzi zuen, eta ondoren urte sail bat idazteari utzita eman zuen, bitartean Hollywoodeko estudioentzat lan egiteari ekin baitzion.


Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saiakerak eta ez fikzioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Rocking the Boat (1963)
  • Reflections Upon a Sinking Ship (1969)
  • Sex, Death and Money (1969)
  • Homage to Daniel Shays (1972)
  • Matters of Fact and of Fiction (1977)
  • The Second American Revolution (1982)
  • Armageddon? (1987)
  • At Home (1988)
  • A View From The Diner's Club (1991)
  • Screening History (1992) ISBN 0-233-98803-3
  • Decline and Fall of the American Empire (1992) ISBN 1-878825-00-3
  • United States: essays 1952-1992 (1993) ISBN 0-7679-0806-6
  • Palimpsest: a memoir (1995) ISBN 0-679-44038-0
  • Virgin Islands (1997)
  • The American Presidency (1998) ISBN 1-878825-15-1
  • Sexually Speaking: Collected Sex Writings (1999)
  • The Last Empire: essays 1992-2000 (2001) ISBN 0-375-72639-X
  • Perpetual War for Perpetual Peace or How We Came To Be So Hated, (2002) ISBN 1-56025-405-X
  • Dreaming War: Blood for Oil and the Cheney-Bush Junta, (2002) ISBN 1-56025-502-1
  • Inventing a Nation: Washington, Adams, Jefferson (2003) ISBN 0-300-10171-6
  • Imperial America: Reflections on the United States of Amnesia (2004) ISBN 1-56025-744-X
  • Point to Point Navigation : A Memoir (2006) ISBN 0-385-51721-1

Antzerkia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Visit to a Small Planet (1957) ISBN 0-8222-1211-0
  • The Best Man (1960)
  • On the March to the Sea (1960-1961, 2004)
  • Romulus (Friedrich Duerrenmatt idazlearen 1950eko Romulus der Große lanaren egokitzapena) (1962)
  • Weekend (1968)
  • Drawing Room Comedy (1970)
  • An Evening with Richard Nixon (1970) ISBN 0-394-71869-0
  • On the March to the Sea (2005)

Eleberriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gidoiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • The Catered Affair (1956)
  • I Accuse! (1958)
  • Suddenly, Last Summer (1959)
  • The Best Man (1964)
  • Is Paris Burning? (1966)
  • Last of the Mobile Hot Shots (1970)
  • Caligula (1979)
  • Dimenticare Palermo (1989)

Goitizena erabiliz[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • A Star's Progress (edo Cry Shame!) (1950), Katherine Everard ezizena erabiliz
  • Thieves Fall Out (1953) Cameron Kay ezizenarekin
  • Death Before Bedtime (1953) Edgar Box ezizenarekin
  • Death in the Fifth Position (1952) Edgar Box
  • Death Likes It Hot (1954) Edgar Box


Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gore Vidal Aldatu lotura Wikidatan
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Gore_Vidal&oldid=9262407"(e)tik eskuratuta