Hans Christian Andersen

Hans Christian Andersen
	; Irudi gehiago
Etatsråd (en)	; 1867 -
Etatsråd (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Hans Christian Andersen
Jaiotza	Odense, 1805eko apirilaren 2a
Herrialdea	Danimarka ; Danimarka eta Norvegiako Erresuma
Bizilekua	Danimarka; Hans Christian Andersen's Childhood Home (en) ; Slagelse (en) ; Helsingør; Kong Hans' Vingård (en) ; Rolighed (en)
Lehen hizkuntza	daniera
Heriotza	Rolighed (en) eta Kopenhage, 1875eko abuztuaren 4a (70 urte)
Hobiratze lekua	Assistens Cemetery (en) ; Tomb of Hans Christian Andersen (en)
Heriotza modua	: gibeleko minbizia
Familia
Aita	Hans Andersen
Ama	Anne Marie Andersdatter
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Anai-arrebak	ikusi Karen Marie Andersen;
Hezkuntza
Heziketa	Kopenhageko Unibertsitatea ; Slagelse Gymnasium (en) ; (1822 - 1826)
Hizkuntzak	daniera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, poeta, eleberrigilea, haur literatura idazlea, autobiografialaria, antzerkigilea, kazetaria, bidaiaria eta cut-paper artist (en)
Lateralitatea	ezkerra
Lantokia(k)	Kopenhage
Lan nabarmenak	ikusi The Improvisatore (en) ; The Fairy Tale of My Life (en) ; Ahatetxo itsusia; Thumbelina (en) ; Elur-erregina; The Steadfast Tin Soldier (en) ; Pospolo saltzaile txikia; Sirenatxoa; Enperadorearen jantzi berria; The Princess and the Pea (en) ; Ole Lukøje (en) ; The Ice-Maiden (en) ; Svinedrengen; The Tinderbox (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Order of the Red Eagle 3rd Class ; Prometheus Award - Hall of Fame ; Bavarian Maximilian Order for Science and Art (1859) ; Golden Paintbrush (1976) ; Royal Order of the Polar Star ; Decoration of the Cross of Honour of the Dannebrog (1858) ; Knight Grand Officer of the Order of the Dannebrog (1875) ; Professor (1851) ; Lektorix ;
Influentziak	William Shakespeare
Mugimendua	erromantizismoa
Genero artistikoa	maitagarri-ipuina; eleberria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Luteranismoa

Hans Christian Andersen edo H.C.Andersen (Odense, 1805eko apirilaren 2a - Kopenhage, 1875eko abuztuaren 4a) idazle danimarkar handia izan zen, bai eta danierazko idazlerik ezagunenetarikoa ere.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Odensen jaio zen (gaur egun bere etxea museo bat da. Zapatari baten semea zen. 1816. urtean umezurtz geratu zenez, ikasketak utzi zituen eta operako abeslari postu baten bila abiatu zen Kopenhagera. Beti nahi izan zuen aktore izan. Horregatik joan zen Danimarkako hiriburura. Ahotsa ahuldu egin zitzaion eta opera albo batera utzi egin behar izan zuen baina Kopenhagen dantza ikasteari ekin zion bertako Erret-Antzokian.

Urte batzuk igaro ondoren, 1855. urtean, nobelak, poesiak eta antzerkiak idazteaz gain, "nire bizitzako abentura" izeneko autobiografia idatzi zuen. Hauetaz gain, Andersenek asko bidaiatu zuenez, bere esperientziak idatzi zituen. Euskal Herria ere bisitatu zuen. Bere lan garrantzitsuenak gaur egun hain ezagunak diren ipuinak dira, adibidez: berunezko soldadutxoa, printzesa eta ilarra, edurnezuri...

1872. urtean ohetik jauzi zen eta hainbat zauri egin zituen eta horien ondorioz 1875. urtean hil egin zen.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Olerkiak idatzi bazituen ere, mundu mailan famatu egin dutenak haurrentzako bere ipuinak izan dira (200 baino gehiago): "Den lille Havfrue" ("Sirenatxoa") eta "Den grimme ælling" ("Ahatetxo itsusia")