Henrike Ezponda

Henrike Ezponda
	; Irudi gehiago
elizbarrutiko apezpiku	; 1626ko uztailaren 20a - 1641eko otsailaren 25a ; ← Joseph d’Esparbès de Lussan (en) - Jean de Sponde (en) → ; Elizbarrutia: Roman Catholic Diocese of Pamiers (en)
elizbarrutiko apezpiku
Bizitza
Jaiotza	Maule-Lextarre, 1568ko urtarrilaren 6a
Herrialdea	Zuberoa, Euskal Herria
Heriotza	Tolosa Okzitania, 1643ko maiatzaren 18a (75 urte)
Hobiratze lekua	Tolosako katedrala
Familia
Anai-arrebak	ikusi Jean de Sponde (en) ;
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa; euskara
Jarduerak
Jarduerak	apaiz katolikoa, historialaria, legelaria eta apezpiku katolikoa
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Henrike Ezponda —latinez Henricus Spondanus— (Maule, Zuberoa, 1568ko urtarrilaren 6a - Tolosa Okzitania, 1643ko maiatzaren 18a) legegizona eta historialaria izan zen. Joanes Ezpondaren anaia izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aita Eneko Ezponda, Joana III.a Nafarroakoaren aholkularia zuen. Ortheze ikastetxe kalbinista batean eta Genevan humanitateak ikasi ondoren, Eskoziara joan zen Guilhèm de Sallusti deu Bartàs erregearen enbaxadorearekin batera. Itzultzean zuzenbide ikasteri ekin zion. 1589an Toursko Legebiltzarrean legegizona izan zen.

Robert Bellarmineren izkribuak eta Duperronen aginduak sinestarazia, 1595eko irailaren 21ean katolizismora aldatu zen. 1600. urtean François de Sourdis kardinalarekin batera Erromara joan zen, non 1606ko martxoaren 7an apaiz bilakatu zen; Paulo V.a aita santuak Penintentzia Apostolikoa berrikusteko agindua eman zion.

1625ean Pamiersko apezpiku izendatu zuten. Katolizismoa zabaltzeko lan egin zuen eta hainbat protestante katolizismora aldatu zituen. Gaixorik, 1639an dimisioa eman zuen, eta Tolosa Okzitaniara joan zen.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskalduna izan arren, frantsesez eta latinez idatzi zuen. Hona hemen idazlan nagusiak:

Les cimetières sacrés (Bordele, 1596)
De la déclaration du Feu sieur de Sponde, par Henri de Sponde, son frère, (Bordele, 1597)
Annales ecclesiastici Cæsaris Baronii in Epitomen redacti (Paris, 1612)
Annales sacri a mundi creatione ad ejusdem redemptionem (Paris, 1637), Agostino Tornielliren "Annals" liburuaren epitomoa
Annalium Baronii continuatio ab a. 1197 quo is desinit ad a. 1622 (Paris, 1639)

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Henrike Ezponda

Datuak: Q493670
Multimedia: Henri de Sponde / Q493670