Iguazu
| Iguazu ibaia Río Iguazú (es), Rio Iguaçu (pt), Iguassu (gn) | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Mota | ibai |
| Luzera | 1.320 km |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 25°35′33″S 54°35′30″W / 25.592459°S 54.591751°W |
| Hidrografia | |
| Ibaiadarrak | ikusi
|
| Arroaren azalera | 62.000 km² |
| Arro hidrografikoa | Río de la Plata Basin (en)  |
| Ur-emaria | 1.746 m³/s |
| Iturburua | Serra do Mar |
| Bokalea () | Paraná |
Iguazu[1] (gaztelaniaz: Río Iguazú; portugesez: Rio Iguaçu; guaranieraz: Iguassu) Hego Amerikako ibaia da, Paraná ibaiaren adarretako bat. Haren ibilgua Brasilen eta Argentinaren artean doa. 1.320 km luze da eta 72.637,5 km²ko arroa drainatzen du. Bere urek elikatzen dituzten Iguazuko ur-jauziengatik da ezaguna, batez ere.
Izena
Haren izena guaranieratik dator, eta bi hitzez dago osatua: y («ur», alemaneko /ü/ edo frantseseko /u/ fonemen antzera ahoskatua) eta guasu («handi», irakur bedi /guasú/); beraz, «ur handia» esan nahi du.
Geografia
Serra do Mar-en sortzen da, mendebalderuntz abiatzen da eta azken zatian Brasil eta Argentinaren arteko muga ezartzen du. Ibilbidean Iguazuko ur-jauziak daude, 270 isuriz osatuak, Niagarakoak baino zabalagoak. Ur-jauzi horien inguruan Brasilgo parke nazionalik handien eta ospetsuena dago.
Ibaiaren arroa landaredi aberatsez inguraturik dago: zurgintzarako zura, sendabelarrak, orkideak eta abar. Fauna ere ugaria da han, eta ehiza arautua dago inguru batzuetan.
Hidrometria
Iguazuren emaria 53 urtez (1942-1995 bitartean) neurtua izan da Salto Cataratas-en (Iguazuko ur-jauzien ondoan), Paraná ibaira isuri baino 20 km lehenago[2]. Gune horretan, drainatutako eremuak 67.317 km² ditu, arro osoaren % 95. Urteko batez besteko emaria 1.419 m³ segundoko da. Emari handiena urrian du (1.847 m³/s), eta txikiena apirilean (1.038 m³/s).
Iguazu ibaiaren batez besteko emariak (m³/s), Salto Cataratas-en neurtuak
Datuak: 1942 eta 1995 artean
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2015/09/17 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ Euskaltzaindia. (2012-05-25). 170. araua: Amerikako toponimia. .
- ↑ Iguazu ibaia Salto Cataratas-en. grdc.sr.unh.edu (Noiz kontsultatua: 2015-09-17).
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Iguazu  |