Indarkeria

Wikipedia, Entziklopedia askea
Haurren eta emakumeen aurkako indarkeria.
Cent Proverbes (Grandville, 1845)

Indarkeria indarraren (energiaren) erabilpen okerra, ez zuzena, zuzengabekoa da, nork bere borondatea inposatzeko erabilitako energia.

Indarkeriaren azterketa

Indarkeria energia bezala definitzeak objektibatzeko aukera ematen digu, neurtzeko, kalkuletzako. Ikuspegi honetatik, borondatea inposatzeko bonba atomikoa erabiltzea, tankea erabiltzea, pistola erabiltzea edota esku hutsez aritzea indarkeria maila desberdinetan leudeke.

Zuzentasuna/zuzengabekeriaren muga inposaketan ipintzeak ere arrazoizkoa bihurtzen du definizioa, objektibagarri. Ez da legea, ez da fedea, ez dira unean uneko hitzarmen sozialak indarkeriaren (edo honen ezaren) muga. Esan nahi da, duela 30 urte guraso batek bere haurrak jipoitzea normaltzat jotzen zen. Garai hartako jendartearen gehienak ez zuen indarkeriatzat hartuko. Definizio honetatik, dudarik gabe, izango litzateke.

Horrela –tasunaren eta –keriaren arteko muga argitzen da. Indarra ez da indarkeria besteak (besten borondatea) menperatzeko erabiltzen ez den bitartean. Nahi duguna, besteek nahi dutenaren gainetik jartzeko. Beste kontua da indarkeria (une jakin batean) ona den ala ez, beharrezkoa den ala ez, zilegi den ala ez, morala den ala ez. Baino indarkeria zer den argi eta garbi geratzen da.

Bada indarkeria borondatearekin berdintzen duenik, Krishnamurti jakitun indiarrak, adibidez, hala egiten zuen. Desiratze hutsa, borondatea bera, indarkeria ziren harentzat. Eta pertsonak, desirak baztertu behar zituen erabat.

Beste autore batzuek (Mohandas Karamchand Gandhik eta Shantidas edo Lanza del Vastok), ordea, borondatea, desirak izatea, naturaltzat jotzen zuten, baino gakoa grina horien menpean ez jokatzean dagoela uste zuten, behar bezala bideratzen. Gure buruaren jabe izatean datza indarkeria menperatzea (ahimsa edo bakearen bidea), geu gure grinen menpeko izan beharrean. Grinak menpean izateaz gain, besteak ez genituzke gure menpean jarri beharko, hori, besteak menperatu nahi izatea, grinatako bat bailitzateke, hain zuzen ere.

Eta muga nagusia besteak ni-ak bezala onartzea da, gure berdintzat, pertsonatzat hartzea. Hortik jaiotzen da errespetua, beraz, norbere borondatea ez inposatzearen erabakia.

Gauzak horrela, Gandhik berak sekula ez zuen bere burua indarkeriatik garbi ikusi, indarkeria-eza ideala litzateke, erabat sekula lortuko ez dugun arren, beti aurrerantz jarraitu beharreko bidea. Berak ez zuen bere burua erabat bakean ikusten, beti ba baitzuen hobetu beharreko zer edo zer, gainditu beharrekoa. Beraz, Gandhik inor ez zuen baztertzen edo mespretxatzen erasotailetzat jota, ez zen ados bakezaleak eta indarkeriazaleak banaketa egitearekin, berarentzat ez zuen zentzurik, inor ez baitago erabat indarkeriaren baitan, inor ez honetatik guztiz garbi.

Indarkeriaren zergatiak

Indarkeria orok zergati bakarra du, norbere borondaterekiko atxikipena, besteena zapaldu nahi izaterainokoa. Agerbideak anitzak baldin badira ere, gogorkeria mailak desberdinak eta zirkunstantziak zenbatezinak, indarkeria oro da horren ondorio.

Ikus, gainera

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Indarkeria Aldatu lotura Wikidatan