Kirol olinpiko

Kirol olinpikoak Udako and Neguko Olinpiar Jokoetan lehiatutako kirol guztiak dira. 2020ko Udako Olinpiar Jokoetan 33 kirol eta 50 kirol diziplina lehiatu ziren, eta 2018ko Neguko Olinpiar Jokoetan 7 kirol eta 15 diziplina.

Lehiaketerako Nazioarteko Olinpiar Batzordeak kirol eta diziplina bereizten ditu. Kirol batek diziplina bakar edo gehiagok osatuta dago eta Nazioarteko federakuntza batek antolatuta dago^[1] Adibidez, ur-kirolak, maila olinpikoan Nazioarteko Igeriketa Federazioak antolatuta, Udako Olinpiar Jokoetan egiten den igeriketa, jauzia, igeriketa sinkronizatua eta water polo diziplinek osatutako kirola da^[2].

Olinpiar Jokoetan ekintza bakoitzeko hiru dominak banatzen dituzte, diziplina bakoitzak ekintza bat edo gehiago izanik^[1].

Udako Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

32 kiroletako zortzik diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:

Borroka – Boleibola – Gimnastika – Hipika – Kanoa-kayaka – Saskibaloia – Txirrindularitza – Ur-kirolak

Hona hemen Udako Olinpiar Jokoetako kirolak:

Kirol (Diziplina)	Elkartea	96	00	04	06	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	20	24

Arkularitza	FITA		6	6		3		10											2	2	2	2	4	4	4	4	4	4	4	4	5	5

Arraunketa	FISA		5	5	6	4	4	5	7	7	7	7	7	7	7	7	7	7	7	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14

Atletismoa	IAAF	12	23	25	21	26	30	29	27	27	29	29	33	33	33	34	36	36	38	37	38	41	42	43	44	46	46	47	47	47	48	48

Badmintona	BWF																		•				•	4	5	5	5	5	5	5	5	5

Bela	ISAF		10			4	4	14	3	3	4	4	5	5	5	5	5	5	6	6	6	7	8	10	10	11	11	11	10	10	10	10

Belar hockeya	FIH					1		1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2

Borroka librea	UWW			7		5		5	7	7	7	7	8	8	8	8	8	8	10	10	10	10	10	10	10	8	11	11	11	12	12	12
Grekoerromatar borroka	UWW	1			4	4	5	5	6	6	7	7	8	8	8	8	8	8	10	10	10	10	10	10	10	8	7	7	7	6	6	6

Areto boleibola	FIVB							•									2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Hondartza boleibola	FIVB																							•	2	2	2	2	2	2	2	2

Boxeoa	AIBA			7		5		8	8	8	8	8	8	10	10	10	10	11	11	11	11	12	12	12	12	12	11	11	13	13	13	13

Breakdancinga	WDSF																															2

Eskrima	FIE	3	7	5	8	4	5	6	7	7	7	7	7	7	7	8	8	8	8	8	8	8	8	8	10	10	10	10	10	10	12	12

Eskubaloia	IHF											1		•					1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2

Futbola	FIFA		1	1	1	1	1	1	1	1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2

Gimnastika artistikoa	FIG	8	1	11	4	2	4	4	9	8	11	9	9	15	15	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14	14
Gimnastika erritmikoa																						1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2
Tranpolina																										2	2	2	2	2	2	2

Golfa	IGF		2	2																										2	2	2

Halterofilia	IWF	2		2	2			5	5	5	5	5	6	7	7	7	7	7	9	9	10	10	10	10	10	15	15	15	15	15	14	10

Hipika (doma)	FEI						1	1	1	2	2	2	2	2	2	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Hipika (osoa)							2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Hipika (jauziak)			5				2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2

Judoa	IJF																4		6	6	8	8	7	14	14	14	14	14	14	14	15	15

Kanoa-kayaka (sprinta)	ICF								•			9	9	9	9	7	7	7	7	11	11	12	12	12	12	12	12	12	12	12	12	10
Kanoa-kayaka (slaloma)	ICF																		4					4	4	4	4	4	4	4	4	6

Kirol eskalada	IFSC																														2	4

Mahai-tenisa	ITTF																						4	4	4	4	4	4	4	4	5	5

Pentatloi garaikidea	UIPM						1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	1	2	2	2	2	2	2	2

3x3 saskibaloia	FIBA																														2	2
Saskibaloia	FIBA			•					•			1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2

Skateboardinga	WS																														4	4

Surfa	ISA																														2	2

Taekwondoa	WTF																						•	•		8	8	8	8	8	8	8

Tenisa	ITF	2	4	2	4	6	8	5	5									•				•	4	4	4	4	4	4	5	5	5	5

Tiroa	ISSF	5	9		16	15	18	21	10		2	3	4	7	7	6	6	7	8	7	7	11	13	13	15	17	17	15	15	15	15	15

Triatloia	ITU																									2	2	2	2	2	3	3

BMX estilo librea	UCI																														2	2
BMX lasterketa																												2	2	2	2	2
Mendiko bizikleta																									2	2	2	2	2	2	2	2
Errepideko txirrindularitza		1			1		2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	3	3	3	4	4	4	4	4	4	4	4
Pistako txirrindularitza		5	2	7	5	6		4	4	4	4	4	4	4	4	4	5	5	5	4	4	5	6	7	8	12	12	10	10	10	12	12

Igeriketa	FINA	4	7	9	4	6	9	10	11	11	11	11	11	11	13	15	18	29	29	26	26	29	31	31	32	32	32	32	32	32	35	35
Igeriketa sinkronizatua																						2	2	2	1	2	2	2	2	2	2	2
Igeriketa ur irekietan																												2	2	2	2	2
Jauziak				2	1	2	4	5	5	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	8	8	8	8	8	8	8
Water poloa			1	1		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2

Zazpiko errugbia	WR																													2	2	2

Guztira		43	89	96	78	110	102	156	126	109	116	129	136	149	151	150	163	172	195	198	203	221	237	257	271	300	301	302	302	306	339	329

Badaude kirol batzuk olinpikoak izan zirenak eta jadanik ez direnak, hona hemen zerrenda:

Kirola	00	04	06	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	64	68	84	88	92	96	00	04	08	20

Belar eskubaloia										1		•
Hamabosteko errugbia	1			1		1	1
Hipika (Iraulketa)						2

Beisbola					•					•		•	•	•		•	•	1	1	1	1	1	1
Sofbola																			1	1	1	1	1
Croqueta	3
Jeu de paume	•			1			•
Karatea																							8
Kriketa	1
Lacrosse		1		1				•	•		•
Pilota	1						•								•			•
Poloa	1			1		1	1			1
Powerboatinga	•			3
Raketak				2
Roque		1
Sokatira	1	1	1	1	1	1

Patinaje artistikoa				4		3	Neguko Jokoetan egina
Izotz hockeya						1	Neguko Jokoetan egina

Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:

Bola jokoa (1988)
Borroka makila (1924)
Budō (1964)
Eskuko pisua (1904)
Frisiar esku pilota (1928)
Futbol amerikarra (1932)
Futbol australiarra (1956)
Futbol gaelikoa (1904)
Glima (1912)
Hurlinga (1904)
Korfbola (1920 eta 1928)
Motor gabeko hegaldia (1936)
Patin-hockeya (1992)
Pesäpallo (1952)
Savate (1924)
Suediar (Ling) gimnastika (1948)
Uretako eskia (1972)

1900eko Udako Olinpiar Jokoetan ofizialtzat ematen diren ekitaldiez aparte, 1900eko Nazioarteko erakusketan beste kirol-ekitaldi batzuk burutu ziren:

Neguko Olinpiar Jokoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zazpi kiroletako hiruk diziplina anitzak dituzte. Hori zela eta, kolore ezberdinak erabili dira:

Patinajea – Eskia – Bobsleigha

Kirol (Diziplina)	Elkartea	08	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	94	98	02	06	10	14	18	22	26

Alpetar eskia	FIS						2	6	6	6	6	6	6	6	6	6	6	10	10	10	10	10	10	10	10	11	11	10
Eski akrobatikoa																		•	2	4	4	4	4	6	10	10	13	15
Eski jauziak				1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	3	3	3	3	3	3	3	4	4	5	6
Iraupen-eskia				2	2	2	3	3	4	6	6	7	7	7	7	7	8	8	10	10	10	12	12	12	12	12	12	12
Konbinatu nordikoa				1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	3	3	3	3	3	3	3
Snowboardinga																					4	4	6	6	10	10	11	11

Biatloia	IBU			1	•		•	•			1	1	2	2	2	3	3	3	6	6	6	8	10	10	11	11	11	11

Patinaje artistikoa	ISU	4	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	5	5	5	5
Abiadurazko patinajea				5	4	4	4	4	4	4	8	8	8	8	9	9	9	10	10	10	10	10	12	12	12	14	14	14
Pista motzeko abiadurazko patinajea																		•	4	6	6	8	8	8	8	8	9	9

Curlinga	WCF			1		•												•	•		2	2	2	2	2	3	3	3

Izotz hockeya	IIHF		1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2
&nbsp
Bobsleigha	FIBT			1	1	2	2	2	2	2		2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	3	3	3	3	3	4	4
Skeletona	FIBT				1			1														2	2	2	2	2	2	3

Lugea	FIL											3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	4	4	4	5
Mendiko eskia	ISMF																											3

Guztira				16	14	14	17	22	22	24	27	34	35	35	37	38	39	46	57	61	68	78	84	86	98	102	109	116

Kirol bat olinpikoa izan zen eta jadanik ez da, hona hemen zerrenda:

Kirol (Diziplina)		08	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	94	98	02	06	10	14	18	22	26

Biatloia/Patruila militarra				1	•			•	•

Beste kirol batzuk kirol erakusgarri gisa agertu ziren Olinpiar Jokoetan, lehiaketa ofizialetatik at zeudenak:

Abiadurazko eskia (1992)
Akroskia (1988 eta 1992)
Alpetar eski paralinpikoa (1984 eta 1988)
Bandy (1952)
Eisstock (1936 eta 1964)
Iraupen-eski paralinpikoa (1988)
Lera-txakur lasterketa (1932)
Neguko pentatloia (1948)
Skijøring (1928)

Kirol onartuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Badaude programa olinpikoan agertzen ez diren, baina Nazioarteko Olinpiar Batzordeak onartutako kirol batzuk^[3] Hona hemen kirol hauen zerrenda^[3]:

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ ^a ^b Olympic Sports, Disciplines & Events. HickokSports.com 2005-02-04 (Noiz kontsultatua: 2007-03-18).
↑ «Aquatics» Sports (International Olympic Committee) (Noiz kontsultatua: 2007-04-06).
↑ ^a ^b «Recognised Sports» Sports (International Olympic Committee) (Noiz kontsultatua: 2007-03-18).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Ingelesez) Nazioarteko Olinpiar Batzordea - Kirolak
(Ingelesez) Nazioarteko Kirol Federazioak

Datuak: Q212434
Multimedia: Olympic sports / Q212434

[Hickok-1] Olympic Sports, Disciplines & Events. HickokSports.com 2005-02-04 (Noiz kontsultatua: 2007-03-18).

[Aquatics-2] «Aquatics» Sports (International Olympic Committee) (Noiz kontsultatua: 2007-04-06).

[IOC_recognized_sports-3] «Recognised Sports» Sports (International Olympic Committee) (Noiz kontsultatua: 2007-03-18).

[1]

[2]

[3]

i e a Olinpiar Jokoak
Kirolak • Nazioarteko Olinpiar Batzordea • Sinboloak
Udako Jokoak	1896 • 1900 • 1904 • (1906) • 1908 • 1912 • ~~1916~~ • 1920 • 1924 • 1928 • 1932 • 1936 • ~~1940~~ • ~~1944~~ • 1948 • 1952 • 1956 • 1960 • 1964 • 1968 • 1972 • 1976 • 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1996 • 2000 • 2004 • 2008 • 2012 • 2016 • 2020 • 2024 • 2028 • 2032
Neguko Jokoak	1924 • 1928 • 1932 • 1936 • ~~1940~~ • ~~1944~~ • 1948 • 1952 • 1956 • 1960 • 1964 • 1968 • 1972 • 1976 • 1980 • 1984 • 1988 • 1992 • 1994 • 1998 • 2002 • 2006 • 2010 • 2014 • 2018 • 2022 • 2026
Wikiproiektua