Leonhard Euler

Leonhard Euler
	Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Basilea, 1707ko apirilaren 15a
Herrialdea	Suitzako Konfederazio Zaharra ; Errusiar Inperioa ; Prusiako Erresuma
Bizilekua	Basilea; San Petersburgo; San Petersburgo
Heriotza	San Petersburgo, 1783 irailaren 18a (76 urte)
Hobiratze lekua	Smolensky Lutheran Cemetery (en) ; Lazarev Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: garuneko odoljarioa
Familia
Aita	Paul III Euler
Ama	Marguerite Brucker
Ezkontidea(k)	Katharina Euler (en) (1733 - ; Salomea Abigail Euler (en) (1776 -
Seme-alabak	ikusi Johann Euler (en) ; Christoph Euler (en) ; Carl Euler (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Basileako Unibertsitatea ; (1720 -
Hezkuntza-maila	Doktoretza
Tesi zuzendaria	Johann Bernoulli
Hizkuntzak	latina; alemana; frantsesa; errusiera
Irakaslea(k)	Johann Bernoulli
Ikaslea(k)	ikusi Mikhail Golovin (en) ; Petr Inokhodtsev (en) ; Semen Kotelnikov (en) ; Anders Johan Lexell; Stepan Rumovsky (en) ; Nicolas Fuss (en) ; Johann Euler (en) ; Joseph-Louis Lagrange;
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, fisikaria, unibertsitateko irakaslea, idazlea, musikaren teorikoa, astronomoa, zientzialaria, asmatzailea, executive (en) eta geografoa
Lantokia(k)	San Petersburgo; Berlin; Basilea; San Petersburgo eta Berlin
Enplegatzailea(k)	San Petersburgoko Zientzien Akademia ; Prusiako Zientzien Akademia ; Academic University at the St. Petersburg Academy of Sciences (en)
Lan nabarmenak	ikusi Euler's theorem (en) ; Euler's rotation theorem (en) ; Euler's theorem in geometry (en) ; Euler's sum of powers conjecture (en) ; Eulerren erlazio; Euler-Lagrange equation (en) ; Cauchy–Euler equation (en) ; Eulerren φ funtzioa; Eulerren identitate; Euler's four-square identity (en) ; Eulerren formula; Euler's theorem (en) ; gamma funtzioa; Gaussian integral (en) ; Euler-Mascheroni konstante; lucky numbers of Euler (en) ; Euler diagrama; Bederatzi puntuetako zirkunferentzia; Euler line (en) ; Eulerian path (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Fellow of the American Academy of Arts and Sciences (1782) ; Royal Societyko kidea ;
Influentziak	Pierre de Fermat, Christiaan Huygens eta Pierre-Louis Moreau de Maupertuis
Kidetza	Prusiako Zientzien Akademia; Suediako Zientzien Errege Akademia; San Petersburgoko Zientzien Akademia; Frantziako Zientzien Akademia; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Royal Society; Accademia delle Scienze di Torino
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Protestantismoa

Leonhard Euler (Basilea, Suitza, 1707ko apirilaren 15a - San Petersburgo, Errusia, 1783 irailaren 18a) matematikari eta fisikari suitzarra zen. Historiako matematikari handienetakoa, Arkimedesekin, Newtonekin eta Gaussekin batera; eta, argitaratutako lan kopuruari begiratuz gero, emankorrena, dudarik gabe. Orduko matematika-arlo ia guztietan ekarpen garrantzitsuak egiteaz gain terminologia eta notazio matematiko modernoaren sortzaileetakoa izan zen. Orobat lan garrantzitsuak egin zituen fisikan, mekanikan, hidrodinamikan, optikan eta astronomian.

Luterotar Elizaren santu egutegian Eulerren eguna ospatzen dute maiatzaren 24an. Kristau fededuna zen, Bibliaren hutsezintasunean sinesten zuena, eta bere garaiko ateisten aurkako apologiak idatzi zituen.

Bizitza

Johann Bernoulliren dizipulu izan zen, baina azkar gainditu zuen bere maisuaren gaitasun matematikoa. Bere ibilbide profesionala Berlingo Zientzien Akademian eta San Petersburgon egin zuen. Bere bizitzako urte asko egin zituen Errusian. Frederiko II.a Handiaren babespean egon zen, eta eztabaida metafisiko biziak izan zituen haren gortean Voltaire-rekin.

Begi batetik ikusmena galdu zuen, eta beste begiko bista ere galduz joan zen pixkanaka. Horrek ordea ez zuen bere ibilbide matematikoa oztopatu eta ekarpen ugari egiten jarraitu zuen, baita 1766ean ikusmena erabat galdu ondoren ere. Heriotza arte jarraitu zuen bere matematika jardunarekin.

Ikus, gainera

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Leonhard Euler

Leonhard Euler, Zientzia.net
(Ingelesez) The Euler Archive