Mani
Mani edo Manes (K.o. 210-276 ) buruzagi erlijiotsu persa bat izan zen, manikeismoaren fundatzailea. Manikeismoa antzinako erlijio gnostikoa da, eta egun desagertua dagoen arren hedadura handia izan zuen bere garaian. Bere idatziak galdurik daude, baina honen irakaspenaren zati batzuk Egiptoko Koptoen zenbait idazkitan gorde dira, eta baita beranduagoko manikeismoko zenbait testutan ere, Txinan garatua berau (Turfango eskualdean bereziki).
Mani-k Syzygos edo "bikia" zeritzon izpiritu bategatik jaso zuen errebelazioa, eta 25 urte inguru zituela doktrina berria zabaltzera ekin zuen. Doctrina honen oinarria, salbamena hezkuntzaren bidez lor zitekeela zen, norbere buruaren ukapena, barazkizaletasuna, baraualdi eta kastitate bidez. Gerora, bere burua "Azken Profeta" bezala agertu zuen (Jainkoak bidaliriko profeta multzoko azkena, zeinaren barnean Set, Noe, Abraham, Sem, Nikotheos, Henoc, Zoroastro, Hermes, Platon, Buda eta Jesus zeudelarik). Bere fedea Persian, Palestinan, Sirian eta Egipton zabaldua izan zen bizi zen hartean.
Bahram I.a emperadorearen aginduz hil zen gartzelan, exekuzio metodoa argi ez badago ere.
Ikus, baita ere
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mani  |