Mari Karmen Garmendia

Mari Karmen Garmendia
	; Irudi gehiago
; Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailburua	; 1995 - 2001
; Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailburua
Bizitza
Jaiotza	Ormaiztegi, 1947ko ekainaren 9a (76 urte)
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Familia
Anai-arrebak	ikusi Elixabete Garmendia;
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara; gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	katedraduna eta politikaria
Enplegatzailea(k)	Santo Tomas Lizeoa ; Donostiako elizbarrutia ; Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailburua
Kidetza	Argia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Eusko Alderdi Jeltzalea

Maria Karmen Garmendia Lasa (Ormaiztegi, 1947ko ekainaren 9a) irakasle eta politikaria izan da.

Hamahiru zituela urtebete eman zuen Okzitaniako Tolosa ondoko Verfeil herri txikian. Frantsesa ikasteko joan zen udako hilabete bat pasatzera, baina urtebete egin zuen gero. Ormaiztegirekin konparatuta 40 bat urte aurreratuago zegoen Tolosako alde hura. Ormaiztegin pentsa ezinak zirenak ikusi zituen han: jendartearen sekularizazioa, dibortzioa, emakumezkoak prakekin ibiltzen zirela, erre egiten zutela, izan zitezkeela txofer, Aljeriako gerra, telebista... Egonaldi hark heldutasun ikaragarria eman zion.^[1]

Kazetaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

14 urterekin lehenengo lana argitaratu zuen Umeen-Deia aldizkarian. Zeruko Argian idazten hasi zen Aita Agustin Ezeiza kaputxinoak eta Rikardo Arregik bultzaturik. Miren Olarreaga sinadurarekin azaldu ziren bere testuak. Aldi batez, emakumezko bakarra izan zen aldizkariaren taldean. Han ibiltzen ziren Ramon Saizarbitoria, Xabier Lete, Jose Manuel Toledo, eta Iñaki Beobide ere. Garai Hartan Andereñoen Erresidentzia zuen ostatu eta bertan topo egin dut Nekane Auzmendirekin, Feli Etxeberriarekin, eta Amaia Lasarekin...^[1]

Irakaslea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Irakasle izan da Donostiako Santo Tomas Lizeoa ikastolan, bai eta Donostiako Elizbarrutiaren Irakasle Eskolan ere.

Politikaria (1985-2001)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Politikan jardun zuen 1985etik 2001era Eusko Alderdi Jeltzalearekin. Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren ardura hartu zuen Jose Antonio Ardanza lehendakariaren agintaldian (1985-1994), eta Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren buru amaitu, Ardanza eta Juan José Ibarretxeren gobernutan (1995-2001).^[2] Hain zuzen, Garmendia sailburuak zuzendu zuen Ibarretxeren euskara ikasketa.^[1]

Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren zeregina zein izan beharko zen argi ez zegoenean berak diseinatu zituen hainbat lan-ildo. 1995ean Josune Ariztondo izendatu zuen sailburuorde Hizkuntza Politikan.^[3] Egindakoen artean, Euskaltzaindiaren egoera zaila bideratu zen garai hartan, Iparraldearekin harremanak sortu ziren Haritxelarren lankidetzari esker, batez ere, eta François Bayrou solaskide zutela... Hizkuntz eskakizunak, hezkuntza-ereduen inguruko hausnarketa, hizkuntzari buruzko nazioarteko adituekin harremanak egin izan ziren (Joshua Fishman, Cumming, Kataluniako eta Quebeceko adituak...). Garai hartan AEK eta HABEren artean zegoen gatazka bideratu zuten, AEKko arduradunekin hitzarmena lortuz.^[1] Hortik aurrera, AEK beste bide batetik sortu zen, euskaltegi itunpeko edo jabego sozialduna.^[1]

«	Euskal kulturan egon dira pertsona batzuk talka horiek konpontzeko ahalegin handiak egin dituztenak, eta nik aipatu nahi dut bat: adibidez, Mari Karmen Garmendia [1995 eta 2001 artean Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburu izandakoa]. Ahalegin oso handia egin zuen euskal kultura mantentzeko, gatazka partidistetatik kanpo. Eta ezker abertzalearen lerroetan ere egon zen jendea esaten zuena mantendu behar zirela kontsentsu minimo batzuk.	»
—Pruden Gartzia^[4]

Emakume aitzindaria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurreneko emakumezko bozeramailea izan zen Eusko Jaurlaritzan, lehenengo Hizkuntza Politikako idazkaria Jaurlaritzan, eta lehenengo emakumezkoa Matia Fundazioko presidentetzan.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Telleria, Enekoitz. (2017-07-30). «Ahomentan. Mari Karmen Garmendia eta Elixabete Garmendia. Bidegile konplizeak» www.berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-12-09).
↑ ««Nahitaezkoa da erakunde publiko eta ekimen sozialen arteko elkarlana» - Wikiteka» eu.wikisource.org (Noiz kontsultatua: 2019-12-09).
↑ Jainaga Larrinaga, Zihara. (2019-12-01). ««Egunen batean gauzatuko da Guggenheim Urdaibai proiektua»» Berria (Noiz kontsultatua: 2019-12-02).
↑ Astiz, Iñigo. «Pruden Gartzia, idazlea. «Zer motibo dute euskaldun sentitzeko egungo etorkinek?»» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-10-11).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mari Karmen Garmendia Euskaldunon Egunkariaren hemerotekan (768 albiste)
Mari Karmen Garmendia Eusko Jaurlaritzako euskadi.eus webgunean (84 item)
Elkarrizketa Argia aldizkarian (2004-09-05)
Elkarrizketa Argia aldizkarian (1995-01-29)
Elkarrizketa Argia aldizkarian (1993-10-24)
Elkarrizketa Bat aldizkarian (1991ko maiatza)

Datuak: Q12263040
Multimedia: Mari Karmen Garmendia / Q12263040

Aurrekoa
Joseba Arregi

Eusko Jaurlaritzako bozeramailea
1995 – 1999

Ondorengoa
Josu Jon Imaz

Aurrekoa
Joseba Arregi

Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailburua
1995-2001

Ondorengoa
Miren Azkarate

[:1-1] Telleria, Enekoitz. (2017-07-30). «Ahomentan. Mari Karmen Garmendia eta Elixabete Garmendia. Bidegile konplizeak» www.berria.eus (Noiz kontsultatua: 2019-12-09).

[2] ««Nahitaezkoa da erakunde publiko eta ekimen sozialen arteko elkarlana» - Wikiteka» eu.wikisource.org (Noiz kontsultatua: 2019-12-09).

[:02-3] Jainaga Larrinaga, Zihara. (2019-12-01). ««Egunen batean gauzatuko da Guggenheim Urdaibai proiektua»» Berria (Noiz kontsultatua: 2019-12-02).

[4] Astiz, Iñigo. «Pruden Gartzia, idazlea. «Zer motibo dute euskaldun sentitzeko egungo etorkinek?»» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-10-11).

[1]

[2]

[3]

[4]

i e a Eusko Alderdi Jeltzalea
Sorrera eta sortzailea	1895ko uztailaren 31a, Sabin Arana Goiri
Egoitza nagusia eta bilguneak	Sabin Etxea • Euzkeldun Batzokija • Batzokiak • Navarro Tafallatarren jauregia
Jaiegunak	Alderdi Eguna • San Inazio Eguna: uztailaren 31a • Aberri Eguna
Barne-erakundeak	Euskadi Buru Batzarra • Araba Buru Batzarra • Bizkai Buru Batzarra • Gipuzko Buru Batzarra • Ipar Buru Batzarra • Napar Buru Batzarra Sabino Arana Fundazioa • Euzko Gaztedi • Emakume Abertzale Batza • Euzko Mendigoxale Batza
Lehendakariak	1895-1903: Sabino Arana Goiri • 1903-1906: Aingeru Zabala Ozamiz "Kondaño" 1906-1908 Santiago Alda, Alipio Larrauri, Antonio Arroyo, Vicente Larrinaga eta Eduardo Arriagak osaturiko zuzendaritza batzordea 1908-1916: Luis Arana Goiri Banaketa (1916-1930): Euzko JEL-Batza: 1916-1917: Ramon Bikuña • 1917-1920: Gorgonio Renteria • 1920-1930: Ignacio Rotaetxe Aberri: 1922-1930: Luis Arana Goiri (ohorezko presidentea) • 1921-1923: Manuel Egileor • 1923-1928: Alipio Larrauri • 1928-1930: Zeferino Jemein Berrelkartzea (1930) 1930-1932: Ramon Bikuña • 1932-1933: Luis Arana Goiri • 1933-1934: Jesus Doxandabaratz • 1934-1935: Ixaka Lopez Mendizabal • 1935-1951: Doroteo Ziaurritz • 1951-1957: Juan Ajuriagerra • 1957-1962: Jose Agerre • 1962-1971: Joseba Rezola, Jesus Solaun eta Ignacio Untzetak osaturiko zuzendaritza batzordea • 1971-1975: Mikel Isasi • 1975-1977: Ignacio Untzeta • 1977-1980: Carlos Garaikoetxea • 1980-1984: Xabier Arzalluz • 1984-1985: Roman Sudupe • 1985-1987: Jesus Insausti "Uzturre" • 1987-2004 Xabier Arzalluz • 2004-2007 Josu Jon Imaz • 2007-2012 Iñigo Urkullu • 2013-gaur egun Andoni Ortuzar
Pertsona nabarmenak	Sabin Arana • Luis Arana • Jose Arrandiaga "Joala" • Aingeru Zabala Ozamiz "Kondaño" • Ramon de la Sota • Engrazio Arantzadi "Kizkitza" • Zeferino Jemein • Koldo Eleizalde Eli Gallastegi "Gudari" • Manuel de la Sota "Txanka" • Manuel Egileor "Ikasle" • Elbira Zipitria • Karmele Errazti • Polixene Trabudua • Manuel Irujo • Jose Antonio Agirre • Telesforo Monzón • Juan Ajuriagerra Joseba Rezola • Jesus Galindez • Joseba Elosegi • Jesus Insausti "Uzturre" • Jesus Maria Leizaola • Sabin Zubiri Carlos Garaikoetxea • Xabier Arzalluz • Ramon Labaien • Jose Antonio Ardanza • Iñaki Anasagasti • Juan Mari Atutxa • Jose Angel Cuerda • Iñaki Azkuna • Mari Karmen Garmendia • Juan Jose Ibarretxe • Idoia Zenarrutzabeitia • Joseba Egibar • Miren Azkarate • Josu Jon Imaz • Iñigo Urkullu • Josu Erkoreka • Bakartxo Tejeria • Andoni Ortuzar

	Eusko Jaurlaritza (1995-1998)
Jose Antonio Ardanza (Lehendakaritza) Juan Jose Ibarretxe (Lehendakariordetza eta Ogasun eta Herri Administrazioa) • Ramon Jauregi, Francisco Egea eta Sabin Intxaurraga (Justizia, Ekonomia, Lan eta Gizarte Segurantza) • Juan Maria Atutxa eta Jose Manuel Martiarena (Herrizaingoa) • Javier Retegi (Industria, Nekazaritza eta Arrantza) • Inaxio Oliveri (Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa) • Iñaki Azkuna (Osasuna) • Mari Karmen Garmendia (Kultura eta Bozeramalea) • Francisco Jose Ormazabal (Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Ingurumena) • Jose Antonio Maturana eta Alvaro Amann (Garraio eta Herri Lana) • Rosa Diez eta Belen Greaves (Merkataritza, Kontsumo eta Turismoa)

	Eusko Jaurlaritza (1999-2001)
Juan Jose Ibarretxe (Lehendakaritza) Idoia Zenarruzabeitia (Lehendakariordetza eta Ogasun eta Herri Administrazioa) • Inaxio Oliveri (Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa) • Javier Balza (Herrizaingoa) • Josu Jon Imaz (Industria, Merkataritza eta Turismoa) • Sabin Intxaurraga (Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza) • Iñaki Azkuna eta Gabriel Maria Inclan (Osasuna) • Mari Karmen Garmendia (Kultura) • Francisco Jose Ormazabal (Lurralde Plangintza, Etxebizitza eta Ingurumena) • Alvaro Amann (Garraio eta Herri Lanak) • Iñaki Gerenabarrena (Nekazaritza eta Arrantza)