Max Planck

Artikulu hau Wikipedia guztiek izan beharreko artikuluen zerrendaren parte da
Wikipedia, Entziklopedia askea

Max Planck

Geheimrat (en) Itzuli

1908 -
katedradun

1885 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMax Karl Ernst Ludwig Planck
JaiotzaKiel1858ko apirilaren 23a
Herrialdea Alemaniar Inperioa
 Hirugarren Reicha
 Weimarko Errepublika
Bizone
BizilekuaKiel
Munich
HeriotzaGöttingen1947ko urriaren 4a (89 urte)
Hobiratze lekuaStadtfriedhof Göttingen (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
AitaWilhelm von Planck
Ezkontidea(k)Marie Merck (en) Itzuli
Seme-alabak
Anai-arrebak
Hezkuntza
HeziketaBerlingo Humboldt Unibertsitatea
Maximiliansgymnasium München (en) Itzuli
Frederiko Gilen Unibertsitatea
Municheko Unibertsitatea
(1874 -
TesiaÜber den zweiten Hauptsatz der mechanischen Wärmetheorie (en) Itzuli
Tesi zuzendariaAlexander von Brill (en) Itzuli
Doktorego ikaslea(k)Richard Becker (en) Itzuli
Max von Laue
Moritz Schlick
Max Abraham (en) Itzuli
Walther Bothe
Walter Gordon (en) Itzuli
Hilde Heinicke (en) Itzuli
Gustav Hertz
Heinrich Karstens (en) Itzuli
Karl Körner (en) Itzuli
Erich Kretschmann (en) Itzuli
Isidor Israel Malkin (en) Itzuli
Walther Meissner (en) Itzuli
Walter Schottky
Erich Schumann (en) Itzuli
Wilhelm Wenzel (en) Itzuli
Karl Erich Hupka (en) Itzuli
Eduard Grüneisen (en) Itzuli
Hizkuntzakgaztelania
alemana
Irakaslea(k)Philipp Ludwig von Seidel
Gustav Bauer (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakfisikari teorikoa, unibertsitateko irakaslea, fisikaria eta filosofoa
Lantokia(k)Munich
Enplegatzailea(k)Berlingo Humboldt Unibertsitatea
Municheko Unibertsitatea  (1880 -  1885)
Kielgo Unibertsitatea  (1885 -  1889)
Frederiko Gilen Unibertsitatea  (1889 -  1927)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaAGV München (en) Itzuli
Deutsche Physikalische Gesellschaft (en) Itzuli
Prusiako Zientzien Akademia
Kaiser Wilhelm Society (en) Itzuli
Notgemeinschaft der Deutschen Wissenschaft (en) Itzuli
Linzeen Akademia
Royal Society
Zientzien Bavariar Akademia
Saxon Academy of Sciences and Humanities (en) Itzuli
Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia
Hungariako Zientzien Akademia
Zientzien Pontifize-Akademia
Sondershäuser Verband (en) Itzuli
San Petersburgoko Zientzien Akademia
Sobietar Batasuneko Zientzien Akademia
Suediako Zientzien Errege Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Zientzien Errusiar Akademia
Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia
Amerikako Sozietate Filosofikoa
Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Accademia delle Scienze di Torino
Shevchenko Scientific Society (en) Itzuli
Musika instrumentuapianoa
txeloa
organoa
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaLuteranismoa
Alderdi politikoa German People's Party (en) Itzuli

Musicbrainz: de91273a-5917-4406-bd39-f9bd0d586d1c Find a Grave: 23903480 Edit the value on Wikidata

Max Karl Ernst Ludwig Planck (Kiel, Alemania, 1858ko apirilaren 23a - Göttingen, Alemania, 1947ko urriaren 4a ) fisikari alemaniarra izan zen. Teoria kuantikoaren sortzaile eta pasa den mendeko fisikari onenetarikotzat jotzen da.

Bizitza eta obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Planck familia intelektual eta tradizional baten barruan jaio zen. Bere aitaren aldeko birraitona eta aitona teologia katedradun izan ziren Göttingenen, bere aita Kiel eta Munichen zuzenbide katedraduna izan zelarik.

Munichen eta Berlinen egin zituen ikasketak. Municheko eta Kielgo unibertsitateetan irakasle izan ondoren Kirchhoffen lekua hartu zuen Berlingo unibertsitatean fisika teorikoko irakasle gisa. Zientzien Akademiako kide eta idazkari nagusi izan zen.

Hasieran termodinamikari buruzko ikerketak egin zituen batez ere, Boltzmannen ikerketak jarraituz. Gorputz beltzen neurketa termikoan energiaren banaketa espektrala teorikoki argitzeko egin zituen esperimentuen ondorioz, energiaren jarraitutasun ezaren hipotesia azaldu eta quantumak definitu zituen (1900). Teoria hori da fisika modernoaren oinarrizko hipotesietako bat.

Fisikako Nobel saria eman zioten zuen 1918an.

Piano-jotzaile bikaina zen eta musikaren teoriaz ere idatzi zituen zenbait lan. Aurkikuntza berrien ezagutza teorikoaren ondorioez eta izadiaren zientzien eta erlijioaren arteko erlazioez ere arduratu zen. Positibismoaren eta pragmatismoaren etsaia zen, eta uste osoa zuen izadiaren zientzietan egia objektibo bat badela, alegia, kausalitate printzipioak guztizko balioa duela zioen.

Plancken konstantea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Plancken konstantea Quantumen teoriaren konstante unibertsala da. Sinboloa h da, eta balioa 6,625 x 10−34 joule.segundo. Quantum bateko irradaren energia (E) eta irradaren maiztasuna (h) erlazionatzen ditu formula honen bidez: E = h. Azken honi Plancken legea deitzen zaio; quantumen mekanikako oinarrizko legea da. Irrada elektromagnetikoa banakako sortatan edo fotoietan bilduta dagoela dio, eta bakoitzaren energia aipatu den formulak adierazten du.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]