Metis (satelitea)

Metis (satelitea)
Aurkikuntza
Aurkitzailea	S. Synnott
Data	1979-03-04
Kategoria	moon of Jupiter (en) , shepherd moon (en) eta regular moon (en)
Ezaugarri orbitalak
Zeren satelite	Jupiter
Ardatzerdi handia	128.000 km
Eszentrikotasuna	0,0002
Orbita-periodoa	0,294780 egun
Makurdura orbitala	0,06 Jupiterren ekuatorearekiko)
Ezaugarri fisikoak
Masa	3,6 ×1016
Dentsitatea	0,86 ×103
Grabitatea azalean	0,005 m/s2
Albedoa	0,061±0,003
Tenperatura	~123

Metis (grekoa: Θήβη), edo Jupiter XVI, Jupiter planetaren satelite natural bat da, planetatik gertuen dagoena.

Ezaugarri fisikoak

Tebek forma irregularra du (60 × 40 × 34 km). Satelitearen konposizioa ezezaguna da, baina Amaltearen dentsitatea duela joz gero, Metis izotzez osatuta legoke eta % 10-15eko porositatea luke.

Gainazala kraterrez josia dago, eta iluna eta gorrizta da. Satelitearen bi hemisferioak asimetrikoak dira. Beti planetaren aurrez aurre dagoen aldearen hemisferioa 1,3 aldiz distiratsuagoa da atzealdekoa baino.

Jupiterren sateliterik barnealdekoena da Metis, eta, beraz, baita barnealdekoena ere Amaltearen taldeko lau sateliteetan. Jupiterren eraztun nagusiaren barnean dago. Errotazio-periodoa eta orbita-periodoa berdinak dira, hau da, sinkronoak dira: bere buruaren inguruan bira oso bat egiten du planetaren inguruan bira oso bat egiten duen bitartean. Beraz, aurpegi bera erakusten dio beti planetari.

Aurkikuntza

Stephen P. Synnott-ek aurkitu zuen 1979an, Voyager 1 zundak bidalitako argazkiak aztertuta. Voyager 1en irudietan, Metis puntu bat besterik ez da, baina, geroago, Galileo zundak satelitearen ia gainazal osoaren argazkiak egin zituen.

Izendapena

Metis satelite-izena mitologia grekoko Metis pertsonaian du jatorria; Metis ozeanideetariko bat zen, eta Zeusen lehen emaztea izan zen.

Hasieran, S/1979 J 3 izendapen sistematikoa eman zitzaion sateliteari; kode horrek adierazten du 1979an lehen aldiz ikusitako Jupiterren hirugarren satelitea zela. Metis behin betiko izena 1983ko irailaren 30ean eman zion Nazioarteko Astronomia Batasunak.

Kanpo-loturak

JPL

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Metis (satelitea)

i e a Jupiterren sateliteak
Jupiterretik duten distantziaren arabera aurkeztuak
Barne ilargiak (4)	Metis Adrastea Amaltea Tebe
Galilear ilargiak (4)	Io Europa Ganimedes Kalisto
Temisto taldea (1)	Temisto
Himalia taldea (9)	Leda Ersa S/2018 J 2 Himalia Pandia Lisitea Elara S/2011 J 3 Dia
Karpo taldea (2)	S/2018 J 4 Karpo
Valetudo taldea (1)	Valetudo
Ananke taldea (26)	Euporia Jupiter LV Eufemia S/2021 J 3 Jupiter LII Jupiter LIV Mneme Euante S/2003 J 16 Harpalize Ortosia S/2022 J 3 Helize S/2021 J 2 Praxidize Jupiter LXIV S/2021 J 1 S/2003 J 12 Jupiter LXVIII Telxinoe Tione S/2003 J 2 Ananke Jokasta Hermipe Jupiter LXX
Karme taldea (30)	S/2022 J 1 S/2022 J 2 S/2016 J 3 Pasitea Jupiter LXIX S/2021 J 6 S/2003 J 24 Kaldene Jupiter LXIII Isonoe S/2021 J 4 Kallikore Erinome Kale Eirene Aitne Euzelade Arke Taigete Jupiter LXXII Karme Herse Jupiter LXI Jupiter LI S/2003 J 9 Jupiter LXVI Kalize S/2018 J 3 S/2021 J 5 S/2003 J 10
Pasifae group (18)	Filofrosina Euridome Jupiter LVI S/2003 J 4 S/2016 J 4 Jupiter LXVII Hegemone Pasifae Sponde Megaklite Zilene Sinope Jupiter LIX Aedea Autonoe Kalirroe S/2003 J 23 Kore
Ikus, gainera	Jupiterren eraztunak Jupiterren ilargiak fikzioan
Kategoria