Miguel Ángel Asturias

Wikipedia, Entziklopedia askea
Miguel Ángel Asturias

Guatemalako Kongresuko kidea


ambassador of Guatemala to El Salvador (en) Itzuli


ambassador of Guatemala to Mexico (en) Itzuli



Epaimahaiko presidentea Cannesko Zinemaldian


Luchino Visconti - Michèle Morgan
ambassador of Guatemala to France (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakMiguel Ángel Tejada Peñuela
JaiotzaGuatemalako Hiria1899ko urriaren 19a
Herrialdea Guatemala
HeriotzaMadril1974ko ekainaren 9a (74 urte)
Hobiratze lekuaPère Lachaise hilerria
Grave of Miguel Ángel Asturias (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Clemencia Amado (en) Itzuli
Blanca Mora y Araujo (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaParisko Unibertsitatea
Guatemalako San Carlos Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jarduerakpoeta, idazlea, diplomazialaria, kazetaria, politikaria eta legelari-poeta
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaGeneración del 20 (en) Itzuli
Geographical and Historical Academy of Guatemala (en) Itzuli
Mugimenduasurrealismoa
errealismo magikoa
Genero artistikoaeleberria
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

IMDB: nm1131854 Discogs: 3324475 Find a Grave: 7737 Edit the value on Wikidata

Miguel Ángel Asturias Rosales (Guatemalako Hiria, 1899ko urriaren 19a - Madril, Espainia, 1974ko ekainaren 9a) guatemalar idazlea izan zen. Ipuinak eta eleberriak idatzi zituen batez ere, errealismo magikoa izeneko korrontearen barruan. Hombres de maíz da haren libururik ezagunena. 1967an Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen, eta hori lortu zuen lehenengo guatemalarra izan zen. Bere omenez, Guatemalako Literatur Sariak Asturiasen izena darama.

Bizitza eta lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urte batez medikuntza ikasten ibili ondoren, baina 1923an zuzenbidea amaitu zuen. Ondoren Parisa aldatu, eta Sorbonne Unibertsitatean antropologia ikasi zuen[1]. Hiri horretan surrealistekin harremanetan jarri zen, eta 1923-1926 bitartean Erdialdeko Amerikako erlijio eta kulturei buruzko ikasketak egin zituen; ikasketa horien emaitza, Leyendas de Guatemala (1930) idatzi zuen. Kargu diplomatikoak izan zituen 1946tik 1954ra bitartean, eta gero Argentinan bizi izan zen zenbait urtez.

El señor Presidente (1946) izan zen bere lehen eleberri luzea, Manuel Estrada Cabreraren diktaduraren inguruan. Abertzaletasuna, maien mundu mitologikoa eta bere garaiko Guatemalako gizartearen errealitatea nahasirik ageri dira Hombres de maíz (1949) izenburuko eleberrian. Helburu sozialak eta politikoak nagusi dira beste zenbait lanetan, hala nola, Viento fuerte (1950), El papa verde (1954) eta Los ojos de los enterrados (1955) eleberriek osatzen duten trilogian; hiru horietan kolonialismo ekonomikoak ekarritako gaitzak salatzen ditu. Beste obra batzuk: Weekend en Guatemala (1956), Mulata de tal (1963). Poesia ere landu zuen, inspirazioa bere herrialdeko gaietatik hartuz: Sien de alondra (1949), Ejercicios poéticos en forma de soneto sobre temas de Horacio (1951), Torotumbo (1966).

1966an Parisen Guatemalako enbaxadore zela, Lenin Bake Saria jaso zuen, eta hurrengo urtean, 1967an, Literaturako Nobel Saria.

Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Leyendas de Guatemala, 1930;
  • El señor Presidente, 1946;
  • Hombres de maíz, 1949;
  • Viento fuerte, 1950;
  • El Papa verde, 1954;
  • Los ojos de los enterrados, 1960;
  • El alhajadito, 1961;
  • El espejo de Lida Sal, 1967;
  • Mulata de tal, 1963;
  • Malandrón, 1969;
  • Viernes de Dolores, 1972.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. José ELÍAS: Guatemala ‘olvida’ a Miguel Ángel Asturias Cultura.elpais.com

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]