Moreda Araba
- Artikulu hau Arabako udalerriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Moreda (argipena)».
Moreda Araba | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Araba, Euskal Herria | |||||||||||
Andre Mariaren eliza, XVI. mendean eraikia. | |||||||||||
| |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatua | Espainia | ||||||||||
Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
Lurraldea | Araba | ||||||||||
Eskualdea | Arabako Errioxa | ||||||||||
Izen ofiziala | Moreda de Álava / Moreda Araba | ||||||||||
Alkatea | Míriam Garrido Remírez de Ganuza (PSOE) | ||||||||||
Posta kodea | 01314 | ||||||||||
INE kodea | 01039 | ||||||||||
Herritarra | moredar | ||||||||||
Kokapena | |||||||||||
Koordenatuak | 42°31′30″N 2°24′29″W / 42.525°N 2.4080555555556°W | ||||||||||
Azalera | 8,67 km2 | ||||||||||
Garaiera | 460 metro | ||||||||||
Distantzia | 55 km Gasteiza | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 208 (2023) −8 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 29,18 biztanle/km² | ||||||||||
Hazkundea (2003-2013)[1] | -% 15 | ||||||||||
Zahartze tasa[1] | % 22,31 | ||||||||||
Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 0 | ||||||||||
Ekonomia | |||||||||||
Jarduera tasa[1] | % 84,38 (2011) | ||||||||||
Genero desoreka[1] | % 20,78 (2011) | ||||||||||
Langabezia erregistratua[1] | % 7,61 (2013) | ||||||||||
Euskara | |||||||||||
Euskaldunak[1] | % 21,07 (2010) | ||||||||||
Kaleko erabilera [2] | % (2016) | ||||||||||
Etxeko erabilera[3] | % 5.08 (2016) | ||||||||||
Datu gehigarriak |
Moreda Arabako hego-ekialdeko udalerria da, Arabako Errioxako eskualdekoa. Gasteiztik 55 bat kilometrora dago, Nafarroako muga parean. Izen bereko herria udalerriaren erdialdean dago.
Etimologia
Moreta gisa azaltzen da 939. urteko Donemiliaga Kukulako errolda-agiri batean.[4]
Euskaltzaindiaren arabera euskal era arautua Moreda da. Hala ere, Moreda Araba erabili behar da beste Moreda batzuekin nahasteko aukera dagoenean, zein izenburuetan.[5]
Geografia
Udalerri mugakideak
Historia
Burdin Aroko aztarnak aurkitu dira San Kristobal baselizaren hondarren inguruan.
Guardiako udalerriaren zati izan zen Erdi Aro osoan. Harengandiko independentzia 1666an lortu zuen.
Demografia
Moreda Arabako biztanleria |
---|
Kultura
Jaiak
- Otsailaren 5an, Agate Deunaren egunean Andre Maria Beltzaren eguna ospatzen da, XVI. mendean sortutako tradizioa.
- Pazko-igandean Judasen erretzea ospatzen da, gaitzak aldentzeko asmoz. Sinesmen paganoetan oinarritutako festa da.
Ondasun nabarmenak
- Santa Maria eliza, XVI. mendean eraikia[6].
- San Roke kaleko 12. zenbakidun eraikina, Euskal Kultura Ondareko kultura ondasun izendatua, monumentu sailkapenarekin. XVI. mendeko eraikuntza pizkundearra da.[7]
Moredar ospetsuak
- Jose Angel Chasco (1958), etnografoa, Arabako Errioxako folklore eta tradizioei buruzko ikerketa mordoa argitalpen ezberdinetan garatu dituena.
Erreferentziak
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ Moreda Auñamendi entziklopedian
- ↑ Arabako herri izendegia
- ↑ Kultura Ondasun izendapena EHAAn
- ↑ Monumentu izendatzeko erabakia, Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkaria.
Ikus, gainera
Kanpo loturak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Moreda Araba |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- Moreda euskadi.net webgunean
- (Gaztelaniaz) Moreda Auñamendi entziklopedian