Mugarik Gabeko Medikuak

Mugarik Gabeko Medikuak (jatorrian, frantsesez: Médecins Sans Frontières edo MSF), gizaldeko laguntzarako gobernuz kanpoko erakunde bat da. Mediku laguntza eskaintzen du munduko 80 herrialdetan baino gehiagotan, 1971az geroztik. Genevan (Suitza) dute egoitza nagusia.

Helburu nagusien artean egoera ezegonkorretan dauden komunitateak eta hondamendi naturalen edo gatazka armatuen biktimak laguntzea da, arraza, erlijio sinesmen edo ideologia politikoaren arabera inor baztertu gabe. Krisialdietako lekuetan independentzia eta inpartzialtasuna mantentzea berehalako erantzunak emateko eta eraginkortasuna eskaintzeko bidea du elkarteak bestela. Hala ere, arriskuak onartzen ditu elkarteak, boterearen aurrean jarrera irmoak hartzeko eta herritarren aldeko testigantzak emateko.

2010ean, Espainiako atalak 266.000 bazkide pasatxo zituen, % 57 emakumezkoak eta % 43 gizonezkoak zirelarik, eta % 74k 40 urte edo hori baino gehiago zituelarik. Probintziei begiratuta, Bizkaia laugarren tokian eta Gipuzkoa seigarrenean ziren, bazkideen kopuruaz den bezainbatean; Nafarroa Garaia eta Araba, ordea, 15 lehenengoetatik kanpo zeuden.^[1]

Ibilbidea

1971an batzorde batek erakundea sortu zuen Parisen (Frantzia). Urte hartan bertan Ekialdeko Pakistanek independentzia aldarrikatu eta gerra piztu zen. Bi urte lehenago, Biafrako gerrarekin, "gizaldeko laguntza garaikidea"ren kontzeptua sortu zen. Bi krisialdi hauetan nazioarteak emandako erantzun urriak eragin zuen MSFren sorrera.

1975ean maila handiko lehen parte hartzea egin zuten Kanbodiako errefuxiatuei lagunduz, lehenik eta behin Khmer Gorriengandik ihesean eta gero Vietnamekiko gerragatik.

1976an lehen aldiz parte hartu zuten gerrako gune batean, Libanoko gudan hain zuzen ere.

1980an MSF-ren taldeek klandestinoki zeharkatu zuten Pakistan eta Afganistanen arteko mugan, azken herrialde hura Sobiet Batasunak inbaditu ostean. Guda horrek inspiratu zuen Le Photographe komiki sorta argitaratzea hiru ataletan (Dupuis, 2003, '04 eta '05) hainbat urte ondoren. Lan honek Didier Lefèvre kazetariak 1986an MSF-ren talde batekin egindako egonaldia kontatzen du, Emmanuel Guibert eta Frédéric Lemercier egileen eskutik. 1980an ere Belgikako atala sortu zuten,Frantziatik kanpoko lehendabizikoa.

1984an Etiopiako goseteak mundu osoan oihartzun handia eduki zuen (USA for Africa kanpainak ere lagundu zuen horretan), eta MSFk maila handiko lehen elikadura programa abiatu zuen.

1985ean Kolonbian hasi ziren gobernua eta gerrillaren arteko gatazka armatuaren biktimak laguntzen. Urte bat geroago Espainiako atala sortu zuten.

1988an Palestinako lurralde okupatuetan hasi ziren lanean, Lehenengo Intifadaren garaian.

1991tik Somaliako Gerra Zibilaren biktimei laguntzeari ekin zioten, gatazka hasi zenetik alegia. Urte hartan bertan Saddam Husseinen soldaduengandik ihesean 550.000 bat kurdu Irak eta Turkia artean errefuxiatu joan ziren. MSFko taldeak laguntzera desplazatu ziren hara.

1992tik Bosniako gerran egon ziren, eta Srebrenicako sarraskiaren nazioarteko lekuko bakarra izan zen. Publikoki salatu zuten.

1994an Ruandako genozidioa salatu eta biktimei lagundu zieten. Urte bat geroago Txetxeniako lehenengo gerran egon ziren eta salatu zuten Errusiak masiboki erabilitako indarkeria zibilen aurka.

1998an Nikaragua, Honduras, Guatemala eta El Salvadorren egon ziren Mitch urakanaren ondorioz.

1999an Bakearen Nobel Saria jaso zuten, eta eskuratutako diruarekin "Oinarrizko sendagaietara iristeko kanpaina" martxan ipini zuten, gaur egun ere aktiboa dagoena. Hurrengo urtean bertan hasi ziren HIESaren aurkako sendagai antirretrobiralak ematen, gaur egun ia 200.000 pertsonak hartzen dituztenak 19 herrialdetan programa hauei esker.

2002an Angolako Gerra Zibilaren ostean herrialdeak pairatutako goseteak eragin zuen MSFk bertan parte hartzea.

2003an hasi ziren mobilizatzen Darfurreko krisialdia zela-eta, munduan oihartzun zabala lortuz.

2004ko Indiako ozeanoko lurrikarak elkartasun uholdea eragin zuen eta MSFk beste proiektu batzuetara desbideratu behar izan zuen azkenean soberan gelditu ziren diru-laguntza ugari.

2005ean Nigerreko gosetean, Angolako Marburg sukar epidemian eta Marokoko etorkinen krisialdian jardun zuten.

2008an Yemenen zeuden errefuxiatu somaliar eta etiopiarrei lagundu zieten. Urte hartan ere Myanmarren parte hartu zuten Nargis zikloiaren ondorioz. Hala ere, AEBetan Living in Emergency: Stories of Doctors Without Borders ("Larrialdian bizi: Mugarik Gabeko Medikuen istorioak") izenburuko dokumentala egin zuten.

2009an Nigeria, Niger eta Txaden egon ziren meningitisaren epidemia bat zela-eta. Urte hartan Chagas-en gaixotasunaren inguruko kanpaina egin zuten.

2010eko Haitiko lurrikara dela-eta bere historiako larrialdi planik handiena egin zuen erakundeak, kolera izurriteari aurre egitea barne. Urte hartan bertan Pakistango uholdeek eragindako ondorioak ere arinduz lagundu zuten.