Murgilari mottodun

Murgilari mottodun
	Irudi gehiago
Iraute egoera
	; Arrisku txikia (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Aves
Ordena	Anseriformes
Familia	Anatidae
Generoa	Aythya
Espeziea	Aythya fuligula; Linnaeus, 1758
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Masa	56 g (pisua jaiotzean)
Zabalera	0,71 m
Kumaldiaren tamaina	9,4

Murgilari mottoduna (Aythya fuligula) anatidoen familiako ahate ez-domestikoa da. Iparraldeko Eurasian du jatorria eta neguan hegoaldera migratzen da, batzuetan Ipar Amerikara ailegatuz^[1].

Deskribapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tamaina ertaineko ahatea da, 40 eta 47 cm arteko luzera eta 65-72 cm arteko hego-zabalera ditu^[2]. Sexu dimorfismo nabarmena du. Arra ahate beltza da, sabelaldea zuria duena. Buru beltzean moko argia, beri horia eta luma gutxi batzuez osaturiko mototsa du. Mokoa urdinxka da, muturrean beltza ordea. Emeak kontraste gutxiako du, buru eta bizkarralde arre ilunak eta sabelalde marroia baititu. Emearen begia ere horia da^[3].

Habitata[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Murgilaria izanik sakonera duten ur eremutan bizi da. Ur geldiak ditu gustuko, aintzirak, urtegiak, ibai handiak, badiak eta baita hirietako parkeak ere^[2]. Talde handiak osatzen ditu, sarritan murgilari arruntarekin batera.

Ugalketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Emeak habia landareen artean uraren gainean zurtoinak eta sustraiak pilatzen ditu eta lumatxaz eta belarrez estaltzen du. 20-25 cm-ko diametroa eta 7-10 cm-ko zuloa duen habia da. Maiatza aldera 8-11 arrautza jartzen ditu. Ikusi izan da hainbat emeren arrautzak hebi berean egotea, 22 arteraino. Arrautzak berde-grisaxkak dira eta 23-28 egunetan zehar txitatzen ditu. Txitak jaio bezain laister amari segika uretara joaten dira. Ama da beraiek zaintzen dituen guraso bakarra eta 45-50 egunetan gai dira beren kabuz ibiltzeko^[2].

Elikadura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Orojalea da, haziak, zurtoinak eta landare akuatikoak jaten ditu baina baita molusku, krustazeo eta intsektuak ere.^[4] Elikagaia bilatzeko murgildu egiten da^[5].

Taxonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carl von Lineok 1758ko Systema Naturae liburuan deskribatu zuen aurrenezkoz eta Anas fuligula ("ahate eztarri-kedarreztatua") izena eman zion^[6]. 1822 urtean Friedrich Boie zoologo alemaniarrak Aythya generoan sartu zuen^[7]. Aythya izena grekerazko αἴθυια (aithuia) izenetik dator, Aristotelesek aipaturiko hegazti hezezagun bat da^[8].