Nélida Piñon

Nélida Piñon
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Nélida Cuíñas Piñón
Jaiotza	Rio de Janeiro, 1937ko maiatzaren 3a
Herrialdea	Brasil ; Espainia (2021 -
Heriotza	Lisboa, 2022ko abenduaren 17a (85 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Pontifical Catholic University of Rio de Janeiro (en)
Hizkuntzak	gaztelania; portugesa
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, eleberrigilea eta editorea
Lan nabarmenak	ikusi Q116867910 ;
Jasotako sariak	ikusi Princess of Asturias Literary Prize (2005) ; Castelao domina ; Casa de las Américas Prize (2010) ; FIL Award (1995) ; Ordem do Mérito Cultural (1996) ; honorary doctorate of the University of Santiago de Compostela (1998) ; Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico (2007) ; Prêmio Jabuti (2005) ; Menéndez Pelayo International Prize (2003) ; Lusophony Awards ;
Kidetza	Brasilgo Letren Akademia; Real Academia Española; Academia Mexicana de la Lengua

Nélida Piñon (Rio de Janeiro, Brasil, 1937ko maiatzaren 3a - Lisboa, 2022ko abenduaren 17a) brasildar idazle eta kazetaria izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eskola aleman batean egin zituen ikasketak, eta ondoren kazetaritza ikasi zuen Rio de Janeiroko Unibertsitate Katolikoan. Txikitatik izan zuen literaturarako zaletasuna, baina bere lehen eleberria 1961ean argitaratu zuen: Guía mapa de Gabriel Arcanjo (Gabriel Arcanjoren mapa-gida). Haren ondoren idatziak dira, besteak beste, Tempo das frutas (1966, Fruitu-garaia), Fundador (1969, Fundatzailea), Tebas do meu coraçao (1974, Bazoaz nire bihotzetik), A República dos Sonhos (1984, Ametsetako errepublika), A força do destino (1978, Patuaren indarra) eta La hora de la estrella (1990, Izarraren ordua).

Piñonek ahalegin berezia egin du topikoen mundu zurruna eraldatuko duen hizkuntza bat aurkitzeko, eta ahalegin horretan gizarte-hitzarmenak eta formulak zalantzan jartzen dituen ikuspegi umoristiko bikaina eskaintzea lortu du. Bere lanak zenbait hizkuntzatara itzuli dira, eta berak ere ingelesez idatzi izan du, batez ere ipuinak. Literatura-alorreko lanaz gainera, zenbait mintegitako irakasle gisa egindako lanak du aipagarria bai Brasilen bertan eta baita Estatu Batuetan ere. Era berean sari ugari irabazi ditu, eta literaturako sarietako epaimahaikide izan da askotan. Brasilgo Letretako Akademiako lehendakaria izan da. Brasilgo erregimen militarraren kontrako sutsu gisa agertu da, eta giza eskubideen eta emakumearen eskubideen alde borrokatu da.

Obra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Eleberria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Guía-mapa de Gabriel Arcanjo (1961)
Madeira feita de cruz (1963)
Fundador (1969)
A casa da paixão (1977)
Tebas do meu coração (1974)
A força do destino (1977)
A república dos sonhos (1984)
A doce canção de Caetana (1987)
Cortejo do Divino e outros contos escolhidos (2001)
Vozes do deserto (2004)
Um dia chegarei a Sagres (2020)

Memoriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Coração Andarilho (2009)

Ipuinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Tempo das frutas (1966)
Sala de armas (1973)
O calor das coisas (1980)
O pão de cada dia: fragmentos (1994)

Kronikak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Até amanhã, outra vez (1999)

Saiakerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

O presumível coração da América (2002)
Aprendiz de Homero (2008)
O ritual da arte (inédito)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Datuak: Q260893
Multimedia: Nélida Piñon / Q260893