Nerbio-sistema sinpatiko
Nerbio-sistema sinpatikoa nerbio-sistema autonomoaren zati da.
Bizkarrezurraren albo banatan luzatzen diren orno alboetko hodiek osatzen dute. Bizkarrezur nerbioekin sorta komunikatzaileen bidez lotzen dira, honela, bizkarrezur muineko nukleo begetatiboek zuntzak bidaltzen dituzte gongoil sinpatikoetara eta hauek gongoil ondoko zuntzak bidaltzen dituzte bizkarrezurreko nerbioetara. Akzioa adar aferente batekin eta beste bat eferentearekin egiten da arku islada baten bidez.
- Adar eferentea: Bizkarrezur muinaren alboko adarretan sortzen da, izaera sinpatikoa du eta aurrealdeko erroaren bidez igarotzen da, ondoren erro hau utziz gongoil sinpatikoak doaz, adar komunikatzaile zurien bidez. Gongoil sinpatikotik gongoil ondoko zuntzak ateratzen dira:
- Batzuk gongoil sinpatikoan sinapsia egin ondoren bizkarrezurreko nerbiora itzultzen dira, enbor hau "adar komunikatzaile grisa" deitua da. Bizkarrezurreko nerbioari lagunduz egitura guztietara iristen da.
- Beste batzuk hodiekin doaz eta hauekin batera nerbiotzen dituzten eremuetara iristen dira. Hodi inguruko adarrak dira.
- Azkenik faszikuluak edo nerbio esplakniko edo erraietakoak daude, erraietatik banatzen direnak.
- Adar aferentea: errai zuntzek kate sinpatikoa zeharkatzen dute adar komunikatzaile zuriaren bidez, eta bizkarrezur nerbiora iristen dira. Neuronaren gorputza bizkarrezur gongoilean dago, atzealdeko adarretan amaituz.
- Tarteko neuronek ixten dute arku hau, atzealdeko adarrak alboetakoekin lotuz.
Funtzioak
Begi-niniak dilatatzen ditu, bihotz taupaden maiztasuna eta indarra handitzen du, bronkioak zabaltzen ditu, urdaileko uzkurdurak gutxitzen ditu eta giltzurrungaineko guruinak estimulatzen ditu. Psikologiaren aldetik akziorako prestatzen gaitu. Nerbio-sistema sinpatikoaren funtzionamendua neutroa ez den emozio estimulu baten psikonabaritze batekin lotua dago. Hiperhidrosia edo aurpegiko, besapeetako eta eskuetako gehiegizko izerditzea sistema sinpatikoaren gehiegizko estimuluarekin zuzenean lotua dago.
Sistema honen funtzionamendu desegokia edo nerbio-sistema parasinpatikoarekin harreman desegoki bat izateak disautonomia izen orokorpean batutako zantzu ezberdinak eragin ditzeke.