Olivares konde-dukea

Olivares konde-dukea
	; Irudi gehiago
caballerizo mayor del rey (en)
Sumiller de Corps (en)
Count of Arzarcóllar (en)
Duke of Medina de las Torres (en)
marquess of Heliche (en)
Duke of Sanlúcar la Mayor (en)
; Filipe IV.a Espainiakoako favourite (en)
Olivares konde-dukea
Prince of Aracena (en)
Bizitza
Jaiotza	Erroma, 1587ko urtarrilaren 6a
Herrialdea	Espainia
Bizilekua	Cuarto del Conde-Duque (Alcázar de Madrid) (en)
Heriotza	Toro, 1645eko uztailaren 22a (58 urte)
Hobiratze lekua	Monastery of Inmaculada Concepción, Loeches (en)
Familia
Aita	Enrique de Guzmán, 2nd Count of Olivares
Ama	María Pimentel de Fonseca y Zúñiga
Ezkontidea(k)	Inés de Zúñiga y Velasco (en)
Seme-alabak	ikusi María de Guzmán y Zúñiga (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Leonor María de Guzmán (en) ;
Leinua	House of Olivares (en)
Hezkuntza
Heziketa	Salamancako Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta militarra
Enplegatzailea(k)	Salamancako Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi Espainiako handiki ;
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Espainiako Lurreko Armada
Gradua	jeneral
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Gaspar de Guzmán y Pimentel Ribera y Velasco de Tovar (Erroma, 1587ko urtarrilaren 6a - Toro, 1645eko uztailaren 22a), gehienean Olivares konde-dukea deitua, espainiar noble eta politikaria izan zen. Filipe IV.a Espainiakoaren begikoa izan zen.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Haren anaia nagusia hil zenean, gortera joan zen, eta han Filipe printzearen, ondoren errege izango zenaren, adiskide egin zen. Filipe IV.ak aginpidea lortu zuenean, Gaspar de Guzmánen eskuetan utzi zuen gobernua, eta hark oso gobernu gogorra ezarri zuen. Aurreko agintaldiko pertsona garrantzizko guztiak baztertu zituen, aginpidea eskuratzeko orduan bere kontra inor ez izateko. Erresumako barne-politikaren eta ekonomiaren antolaketa aldatu nahi zituen, eta horretarako La Unión de Armas sortu zuen: harekin zergen sailkapena erreinuko lurralde guztietan berdina izango zen. Ekonomia-politika horren ondorioz, Kataluniako eta Portugalgo matxinadak gertatu ziren (1640).

Kanpo-politikan ez zuen luzatu izan nahi Herbehere Batuekin izenpeturik zegoen 12 urteko su-etena, eta horrek Probintzia Batuen burujabetasuna eragin zuen. Hogeita Hamar Urteko Gerran eta gero Frantziaren kontrako gerran sartu zen, eta horrela Espainiako monarkiak bost fronte desberdinetan borrokatu behar izan zuen (Flandrian, Frantzian, Germaniako Inperioan, Katalunian eta Portugalen). Azkenean, 1643an erregeak kargutik kendu behar izan zuen, eta Luis Mendez de Haro jarri zuen haren lekuan. Bazterturik hil zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Olivares konde-dukea

Datuak: Q371833
Multimedia: Conde-Duque de Olivares / Q371833