Otsailaren 15

Otsailaren 15a gregoriotar egutegiaren urteko berrogeita seigarren eguna da. 319 egun falta dira urtea amaitzeko, 320 egun bisurteetan.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1980 - ETAk Ignacio Arocena Arbelaiz taxi gidaria hil zuen Oiartzunen.
• 1990 - Euskal Herriaren autodeterminazioaren aldeko egitasmoa aurrera atera zen Eusko Legebiltzarrean
• 2011 - Espainiako Kongresuan hala onarturik, Euskadi osatzen duten hiru herrialdeen izen ofiziala Araba/Álava, Bizkaia eta Gipuzkoa izango zela erabaki zen.

Mundua

• 1941 - Santanderko sutearen hasiera, Alde Zaharra suntsitu zuena.
• 1971 - Erresuma Batuko libera esterlina dezimalizatu egin zen.
• 1976 - Kubako konstituzioa onartu zen, erreferendum bidez.
• 1989 - SESBeko armada Afganistanetik atera zen.
• 1998 - Sierra Leonako talde armatu batek bost misiolari bahitu zituen.
• 1999 - Abdullah Öcalan, Kurdistango Langileen Alderdiaren sortzailea, atxilotu zuten Kenian.
• 2003 - Irakeko Gerraren aurkako manifestazio jendetsuak mundu osoan. Kalkuluen arabera, 8 eta 30 milioi lagun bitartean manifestatu ziren hainbat hiritan, bakearen alde inoiz egin den elkarretaratze jendetsuenetan.
• 2010 - 20 hildako gutxienez Belgikan bi trenek aurrez aurre talka egitean.
• 2013 - Meteorito baten erorketak , Tunguskako gertakariaren geroztik handienak, ehunka pertsona zauritu zituen Errusian.

Arte eta kultura

• 1939 - Stagecoach ("Diligentzia") filma estreinatu zen, John Fordek zuzendu eta Claire Trevor, John Wayne, Thomas Mitchell, John Carradine, Andy Devine eta George Bancroft aktoreek antzeztu zuten.
• 1985 - The Breakfast Club ("Gosariaren Elkartea") filma estreinatu zen, John Hughesek zuzendu eta Emilio Estevez, Paul Gleason, Anthony Michael Hall, John Kapelos, Judd Nelson, Molly Ringwald eta Ally Sheedy aktoreek antzeztu zuten.
• 2002 - Hart's War ("Harten Gerra") filma estreinatu zen, Gregory Hoblitek zuzendu eta Bruce Willis, Colin Farrell, Terrence Howard, Cole Hauser eta Marcel Iureş aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

• 1946 - ENIAC lehen ordenagailu elektronikoa aurkeztu zuten.
• 2001 - Giza genoma osoaren lehen zirriborroa argitaratu zen Nature aldizkarian.

Kirolak

• 2015 - NBAko All-Star asteburua jokatu zen: All-Star partida (Mendebaldea 163, Ekialdea 158), Birrintze Lehiaketa (Zach LaVine irabazle), Hirukoen Lehiaketa (Stephen Curry) eta Trebezien Lehiaketa (Patrick Beverley).

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1586 - Jacques Bela, zuberoar legegizona (h. 1667).
• 1838 - Piarres Ibarrart, euskal idazle eta bertsolaria (h. 1919).
• 1909 - Guillermo Gorostiza, Bala Gorria, bizkaitar futbolaria (h. 1966).
• 1923 - Alejandro Artetxe, Arratiako lehoia, bizkaitar boxeolaria (h. 1998).

Mundua

• 1471 - Piero de Medici, Florentziako jauna (h. 1503).
• 1564 - Galileo Galilei, italiar filosofo, fisikari eta astronomoa (h. 1642).
• 1710 - Luis XV.a Frantziakoa, Frantziako erregea eta Nafarroako erregea (h. 1774).
• 1797 - Heinrich Steinweg, Alemanian jaiotako estatubatuar piano-egilea (h. 1871).
• 1808 - Karl Friedrich Lessing, alemaniar paisaia margolaria (h. 1880).
• 1809 - Andre Hubert Dumont, belgikar geologoa (h. 1857).
• 1811 - Domingo Faustino Sarmiento, Argentinako presidentea (h. 1888).
• 1817 - Charles-François Daubigny, frantziar margolari eta marrazkigilea (h. 1878).
• 1845 - Elihu Root, estatubatuar legegizona eta politikaria (h. 1937).
• 1874 - Ernest Shackleton, anglo-irlandar esploratzailea (h. 1922).
• 1881 - Carmelo Ballester, espainiar artzapezpikua, Gasteizko apezpikua izandakoa (h. 1949).
• 1883 - Sax Rohmer, ingeles eleberrigilea (h. 1959).
• 1898 -
  • Masuji Ibuse, japoniar idazlea (h. 1993).
  • Totó, italiar antzezlea eta gidoigilea (h. 1967).
• 1899 - Georges Auric, frantziar musikagilea (h. 1983).
• 1904 - Antonin Magne, frantziar txirrindularia (h. 1983).
• 1905 - Nise da Silveira, brasildar psikiatra eta psikoanalista (h. 1999).
• 1906 - Shigemaru Takenokoshi, japoniar futbolaria (h. 1980).
• 1907 -
  • Jean Langlais, frantziar musikagilea eta organista (h. 1991).
  • Cesar Romero, estatubatuar aktorea (h. 1994).
• 1908 - Pedro Laín Entralgo, espainiar sendagile eta idazlea (h. 2001).
• 1910 - Irena Sendler, Varsoviako Ghettoko Aingerua, II. Mundu Gerran 2.500 bat haur judu salbatzen lagundu zuen erizaina (h. 2008).
• 1917 - Ruairí Brugha, irlandar politikaria (h. 2006).
• 1951 - Jane Seymour, ingeles aktorea.
• 1958 - Rabah Madjer, aljeriar futbolaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1853 - Beñat Larralde, lapurtar bertsolaria (j. 1771).
• 1969 - Simon Arrieta, euskal herritar margolaria (j. 1915).
• 2007 - Fernando Tapia, Tapia I.a, euskal herritar pilotaria (j. 1940).
• 2014 - Pako Iriondo, Euskal Mendizale Federazioko presidentea eta Euskal Herriko mendizaletasunaren bultzatzaile handia (j. 1926).
• 2015 - Sergio Blanco Rivas, bizkaitar abeslaria, Madrilen (j. 1948).

Mundua

• 1152 - Konrado III.a Alemaniakoa, Hohenstaufen etxeko lehen ordezkaria (j. 1093).
• 1637 - Fernando II.a, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (j. 1578).
• 1781 - Gotthold Ephraim Lessing, alemaniar idazlea, kritikaria eta filosofoa (j. 1729).
• 1842 - Carlo Andrea Pozzo di Borgo, Korsikako diplomatikoa (j. 1764).
• 1846 - Otto von Kotzebue, alemaniar-estoniar itsasgizona, Errusiar Inperioaren zerbitzura (j. 1787).
• 1847 - José Rebolledo de Palafox, espainiar jenerala (j. 1776).
• 1857 - Mikhail Glinka, errusiar musikagilea (j. 1804).
• 1900 -
  • Karl Theodor Robert Luther, astronomo alemaniarra (j. 1822).
  • Marcel Barthe, frantses, politikaria (j. 1813).
• 1912 - Émile Garet, frantziar politikaria (j. 1829).
• 1941 - Guido Adler, musika-ikerlaria (j. 1855).
• 1959 - Owen Willans Richardson, britainiar fisikaria, 1928ko Fisikako Nobel Saria (j. 1879).
• 1965 - Nat King Cole, estatubatuar abeslaria (j. 1919).
• 1974 - George Snedecor, estatubatuar estatistikaria (j. 1881).
• 1988 - Richard Feynman, estatubatuar fisikaria, XX. mendeko fisikaririk garrantzitsuenetariko bat eta 1965eko Fisikako Nobel Saria (j. 1918).
• 1992 - William Schuman, estatubatuar musikagile eta pedagogoa (j. 1910).
• 1998 - Martha Gellhorn, estatubatuar kazetaria eta eleberrigilea (j. 1908).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Iruntze/Inuntze eta Jurdan/Jurdana.

Otsailaren 14 | Urteko egutegi | Otsailaren 16