Otsailaren 27

Otsailaren 27a gregoriotar egutegiaren urteko berrogeita hamazortzigarren eguna da. 307 egun falta dira urtea amaitzeko, 308 egun bisurteetan.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 2008 - Alerta gorria Gipuzkoa, Araba eta Bizkaian 150 km/h-ko ziklogenesiarengatik.

Mundua

• 380 - Teodosio I.a enperadoreak Erromako Inperioko biztanle guztiak kristau bihurtzeko nahia adierazi zuen Tesalonikako ediktuan.
• 1594 - Henrike III.a Nafarroakoa, Frantziako koroa eskuratuta, Henrike IV.a Frantziakoa bihurtu zen.
• 1700 - Bretainia Berria uhartea aurkitu zuten.
• 1844 - Dominikar Errepublika estatu independente bihurtu zen, Haitigandik banatu ostean.
• 1900 - Erresuma Batuko Alderdi Laborista sortu zen.
• 1933 - Alemaniako parlamentuari (Reichstag) su eman zioten. Adolf Hitlerrek eskubide zibil eta demokratikoak ezabatzeko aitzakiatzat erabili zuen gertaera hori.
• 1976 - Espainiaren kolonia izandako Mendebaldeko Saharak independentzia aldarrikatu zuen, Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa izenarekin.
• 2006 - Cuencako kartzelan (Espainia) Igor Angulo etakidearen gorpua aurkitu zuten, ustez bere buruaz beste egin ondoren.
• 2008 - 899 milioi euroko isuna ezarri zion Europako Batzordeak Microsofti, bere lehiakideei erakusten zien nagusikeria ez zuzentzeagatik.
• 2010 -
  • 8,8 graduko lurrikara bat izan zen Txileko kostaldetik gertu. Hildakoak 700 baino gehiago izan ziren.
  • 6,3 graduko lurrikara bat izan zen Argentinako Salta hiritik gertu. Lurrikarak bi hildako eragin zituen.

Arte eta kultura

• 425 - Konstantinoplako unibertsitatea sortu zen.
• 1998 - Alex Proyas australiar zinema zuzendariak zuzendu, eta Rufus Sewell, Kiefer Sutherland, Jennifer Connelly eta William Hurt aktoreek antzeztutako Dark City filma estreinatu zen.
• 2011 - 83. Oscar Sarien ekitaldian, The King's Speech filmak lau Oscar sari eskuratu zituen, tartean zuzendari onenari, aktore onenari eta pelikulari onenari.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1796 - Joaquin Francisco Barroeta Aldamar, gipuzkoar foruzalea (h. 1866).
• 1901 - Gaspar Montes Iturrioz, euskal herritar margolaria (h. 1998).
• 1984 - Amédée Artze, baxenafar pilotaria (j. 1900).

Mundua

• 272 - Konstantino I Handia, erromatar enperadorea (h. 337).
• 1691 - Edward Cave, ingeles inprimatzaile eta argitaratzailea (h. 1754).
• 1788 - Martin Zurbano, espainiar gerrillari eta jeneral liberala (h. 1845).
• 1793 - Baldomero Espartero, espainiar politikari eta militarra (h. 1879).
• 1799 - Frederick Catherwood, ingeles esploratzaile, marrazkilari, arkitekto eta argazkilaria (h. 1854).
• 1807 - Henry Wadsworth Longfellow, estatubatuar olerkaria (h. 1882).
• 1848 - Charles Hubert Hastings Parry, ingeles musikagile eta musikologoa (h. 1918).
• 1861 - Rudolf Steiner, austriar filosofoa (h. 1925).
• 1863 -
  • George Herbert Mead, estatubatuar soziologo, gizarte-psikologo eta filosofoa (h. 1931).
  • Joaquín Sorolla, espainiar margolaria (h. 1923).
• 1867 - Irving Fisher, estatubatuar ekonomialaria (h. 1947).
• 1894 - Robert Siohan, frantziar musikagilea (h. 1985).
• 1897 -
  • Marian Anderson, estatubatuar kontraltoa, XX. mendeko ahotsik onenetarikoa (h. 1993).
  • Bernard Lyot, frantziar ingeniaria (h. 1952).
• 1902 -
  • Lucio Costa, brasildar arkitekto eta hirigilea (h. 1998).
  • John Steinbeck, estatubatuar idazlea, 1962ko Literaturako Nobel Saria (h. 1968).
• 1904 -
  • James T. Farrell, estatubatuar idazlea (h. 1979).
  • André Leducq, frantziar txirrindularia (h. 1980).
• 1910 -
  • Joan Bennett, estatubatuar aktorea (h. 1990).
  • Clarence Leonard Johnson, estatubatuar ingeniari aeronautiko berritzailea (h. 1990).
  • Genrikh Kasparyan, armeniar xake jokalaria (h. 1995).
• 1912 - Lawrence Durrell, britainiar olerkigile, eleberrigile eta saiakeragilea (h. 1990).
• 1913 -
  • Paul Ricoeur, frantziar filosofoa (h. 2005).
  • Irwin Shaw, estatubatuar idazle, antzerkigile eta gidoigilea (h. 1984) .
• 1926 - David H. Hubel, kanadar neurologoa, 1981eko Medikuntzako Nobel Saria (h. 2013).
• 1932 - Elizabeth Taylor, britainiar-estatubatuar aktorea (h. 2011).
• 1934 - Navarre Scott Momaday, Kiowa tribuko estatubatuar idazlea, Pulitzer sariduna.
• 1963 - Michael Jordan, NBAko saskibaloi jokalari mitikoa.
• 1980 - Chelsea Clinton, Bill eta Hillary Clinton politikarien alaba.
• 1994 - Hou Yifan, txinatar xake jokalaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1653 - Diego López Pacheco, Espainia Berriko erregeordea eta Nafarroako erregeordea (j. 1599).
• 1773 - Pedro Calatayud, nafar misiolari jesuita (j. 1689).
• 1813 - Juan de Goyeneche y Aguerrevere, iruritar militar, politikari eta merkataria (j. 1741).
• 1869 - María del Pilar Acedo, Ohianederko Markesa, kulturzale eta poeta, Biarnon (j. 1784).
• 1977 - Ixaka Lopez, euskal idazle, kultura eragile, euskaltzale eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1879).
• 2007 - Remedios Ultra Lacruz, 110 urte eta 182 egun bizi izan zen euskal herritarra, Madrilen (j. 1896).
• 2009 - Maria Otxoa Laiana, 106 urte bizi izandako nafarra (j. 1902).

Mundua

• 580 - Pepin Landengoa, Austrasiako jauregizaina.
• 1425 - Vasili I.a Moskukoa, Moskuko Printze Handia (j. 1371).
• 1641 - Pau Claris i Casademunt, politikari eta elizgizon kataluniarra, Generalitateko presidente izandakoa (j. 1586).
• 1689 - Antonio Pedro Sancho Dávila, Nafarroako erregeordea.
• 1735 - John Arbuthnot, Londresko eskoziar mediku, idazle satiriko eta zientzia-gizona (j. 1667).
• 1829 - Charles de Salaberry, euskal jatorriako quebectar militarra (j. 1778).
• 1854 - Félicité Robert de Lamennais, frantsesezko idazlea eta pentsalaria (j. 1782).
• 1887 - Aleksandr Borodin, musikagile errusiarra (j. 1833).
• 1906 - Samuel Pierpont Langley, Estatu Batuetako astronomo eta fisikaria (j. 1834).
• 1934 - Kostis Palamas, greziar poeta (j. 1859).
• 1936 - Ivan Pavlov, mediku, fisiologo eta psikologo errusiarra, Medikuntzako Nobel Sariduna (j. 1849).
• 1939 - Nadezhda Krupskaia, errusiar iraultzaile eta pedagogoa (j. 1869).
• 1943 - Kostis Palamas, poeta greziarra (j. 1859).
• 1946 - Harry Edwin Wood, ingeles astronomoa (j. 1881).
• 1977 - John Dickson Carr, idazle estatubatuarra (j. 1906).
• 1985 - Henry Cabot Lodge, Jr., estatubatuar politikaria (j. 1902).
• 1989 - Konrad Lorenz, austriar naturalista, etologiaren sortzailetariko bat eta 1973ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1903).
• 1992 - Algirdas Julius Greimas, lituaniar-frantziar hizkuntzalaria (j. 1917).
• 1993 - Lillian Gish, estatubatuar aktorea (j. 1893).
• 1998 - George Herbert Hitchings, estatubatuar farmakologoa, 1988ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1905).
• 2001 - José García Nieto, espainiar olerkaria (j. 1914).
• 2003 - Wolfgang Larrazábal, Venezuelako presidentea (j. 1911).
• 2013 - Stéphane Hessel, frantziar politikari, diplomazialari, idazle eta olerkaria (j. 1917).
• 2015 -
  • Boris Nemtsov, errusiar zientzilari eta politikari liberala (j. 1959).
  • Leonard Nimoy, estatubatuar aktore eta zinema-zuzendaria, Star Trek telesailean Mr. Spock pertsonaia antzezteagatik ezaguna (j. 1931).

Jaiak eta urteurrenak

• Dominikar Errepublikako jaiegun nazionala.
• Sehaska egutegiko izendegia: Goratz/Goratze/Goraitz/Gorantz eta Lander/Landerra.

Otsailaren 26 | Urteko egutegi | Otsailaren 28