Pilar Zubiaurre

Pilar Zubiaurre
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Pilar de Zubiaurre
Jaiotza	Garai, 1884ko uztailaren 24a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Bizilekua	Garai; Madril; Valentzia; Mexiko Hiria
Heriotza	Mexiko Hiria, 1970eko ekainaren 24a (85 urte)
Familia
Aita	Valentin Zubiaurre Urionabarrenetxea
Ezkontidea(k)	Ricardo Gutiérrez Abascal (1922 -
Anai-arrebak	ikusi Ramon Zubiaurre; Valentin Zubiaurre Agirrezabal;
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	arte-merkataria eta idazlea
Kidetza	Lyceum Club Femenino; Euskal Artisten Elkartea

Pilar Zubiaurre Agirrezabal (Garai, Bizkaia, 1884ko uztailaren 24a - Mexiko Hiria, Mexiko, 1970eko ekainaren 24a) gaztelaniazko idazlea, feminista eta piano jotzailea izan zen, Mexikoko erbestean hila.

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lau urterekin Madrilera eraman zuten; une hartan euskaraz bakarrik hitz egiten zuen. Madrilgo Lyceum Club Femenino elkarteko partaidea izan zen; han Ernestina Champourcin eta Maria de Maeztu euskal herritarrak ezagutu zituen. Haiek ez bezala, Pilar Zubiaurrek idatzi zuen eusko hedabideetan ere: besteak beste, Bizkaitarran, Hulda de Garay ezizenez, eta Euzko Deya. La Voz de los Vascos en México aldizkarian, Landabarrenako Damia ezizenez. Gaztelaniaz idatzi zuen beti.

1922an Ricardo Gutiérrez Abascal "Juan de la Encina" kritikariarekin ezkondu zen. Bere neba Ramon Zubiaurre eta Valentin Zubiaurre margolarien ezinbesteko laguntzailea izan zen, haien erakusketak eta jarduerak antolatzen. Federico García Lorcak Poema del cante hondo liburuan poema bat eskaini zion.

MALAGUEÑA
La muerte
entra y sale
de la taberna.
Pasan caballos negros
y gente siniestra
por los hondos caminos
de la guitarra.
Y hay un olor a sal
y a sangre de hembra,
en los nardos fértiles
de la marina.
La muerte
entra y sale
y sale y entra
la muerte
de la taberna.
- Federico García Lorca -

1951an eta 1955an hilabete batzuez penintsulara itzuli zen; bidaia horietan beti izan zuen denbora aste batzuk Garain eta familiako etxean emateko. Mexikon hil zelarik, haren gorpua Garaira ekarri zuten, Anbotora begira lurperatzeko, horixe baitzen haren nahia.

Idazlanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Evocaciones. Artículos y diario (1909-1958). Iker González-Allenderen edizioa. Donostia: Saturraran, 2009.
Epistolario de Pilar de Zubiaurre (1906-1970). Iker González-Allenderen edizioa. Woodbridge: Tamesis, 2014. Aurkibidea

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Gaztelaniaz) Iker González-Allende: "Pilar de Zubiaurre: entre el cometa y la sombra". José Ramón Zabala: Non zeuden emakumeak? La mujer vasca en el exilio de 1936. Donostia: Saturraran, 2007, 409-437 orrialdeak.
(Gaztelaniaz) Iker González-Allende: "El adiós del exiliado: Las rutas de la memoria en Pilar de Zubiaurre." El exilio republicano de 1939 y la segunda generación. Manuel Aznar Soler eta José Ramón López García editoreak. Sevilla: Renacimiento, 2012, 1052-1058 orrialdeak.
(Ingelesez) Iker González-Allende: “Women’s Exile and Transatlantic Epistolary Ties in the Work of Pilar de Zubiaurre.” Hispania: A Journal devoted to the teaching of Spanish and Portuguese 95.2 (2012): 211-26 orrialdeak.