Polixene Trabudua
| Polixene Trabudua | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Sondika, 1912ko irailaren 23a |
| Herrialdea |  Bizkaia, Euskal Herria |
| Heriotza | Zeberio, 2004ko apirilaren 3a (91 urte) |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | José Mandaluniz |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | irakaslea, politikaria eta hizlaria |
| Kidetza | Emakume Abertzale Batza Aberri Emakume Batza |
Polixene Trabudua Agirrezabal (Sondika, 1912ko irailaren 23a- Zeberio, 2004ko apirilaren 3a)[1] Euzko Alderdi Jeltzaleko mitinlari ospetsu izan zen 1936ko gerraren aurretik, Haydée Agirre, Julene Urzelai eta Maria Teresa Zabalarekin batera, emakumezko laukote famatuko kidea izan zen[2][3].
Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Sondikan jaio zen Polixene Trabudua. Maria eta Prudencio gurasoek bi haur haurdunaldian galdu ondoren, bera ere larri jaio zelarik, aitak jaioberritan azkar-azkar bataiatu nahi izan zuen, eta izenik pentsatu gabe joan zen elizara. Abadeak aholkatu zion arren eguneko santuaren izena jar ziezaiokeela, aitak Greziako jainkosa ez oso ezagun batena aukeratu zuen[4], Polixena jainkosarena, aldaera txiki horrekin nonbait.
Sondikan egin zituen lehen ikasketak 7 urterekin, eta Bilbon jarraitu zuen gero Hijas de la Cruz ikastetxean. Maistra izateko eskolak egin zituen Bilbon. Horren ostean, Sondikako ikastolan hasi zen euskarazko klaseak ematen, baita Bilboko Bidebarrieta kaleko batzokian ere. Han sartu zen EAJ barruko Emakume Abertzale Batzan. 1933an bertan atxilotu zuten eta Larrinagako kartzelan sartu, mitin batean independentziaren alde esandakoengatik. 15 egun eman zituen bertan, Haydee Agirrerekin batera.
Mitinak euskaraz ematen zituen, bizkaiera garbian. Garai hartan mitinok emateaz gain, Jagi-Jagi aldizkarian ere argitaratu zituen hainbat artikulu (1932ko urrian hasi zen bertan idazten). 21 urte bete zituen egun berean ezkondu zen Jose Mandalunizekin Athletic Club-eko futbol jokalariarekin.
Gerra bitartean eta gerra garaian ere jarraitu zuen bere mitinlari lanarekin, hiru seme-alaba zituen bitartean. Aldi honetan Aberri Emakume Batzarekin kolaboratu zuen.[5] Familia Sondikatik irten zen, gerra helburu argia zelako (bertan zegoen Bizkaiko aireportu bakarra) eta Gernikako baserri batean egon zen tarte batez. Bertatik Gernikako bonbardaketaren lekuko izan zen. Handik gutxira, frontea desegin zen eta itsasontziz ihes egin zuen senarrarekin eta familiarekin, Bilbotik Lapurdira. 1942 arte Parisen bizi izan ziren, non laugarren umea jaio zen. Ondoren Venezuelara joan ziren. 1950ean itzuli ziren senide guztiak Bilbora. Baina handik bi urtera berriro egin zuen alde Venezuelara. Garai hartan berriro ekin zion idazteari, batez ere artikuluak. Artikulu horiek "Crónicas de amama" liburuan bildu zituen Sabino Arana fundazioak liburu batean[6].
Aitortzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- 2020an argitaratutako Baginen. Euskal Herriko historia emakumeen bitartez libururako aukeratutako izenetako bat izan zen[7]
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ [1]Hamaika Bide Elkartearen webgunea
- ↑ Bidegileak:Polixene Trabudua
- ↑ Euzkitze, Xabier. (2008). «Julene Urzelai Aramendi. Mitinlari konkistatzailea» Bidegileak (Gasteiz: Eusko Jaurlaritza) ISBN 978-84-457-2796-6..
- ↑ Aranburu, Maite. (2002). Polixene Trabudua, mitinlari eta emakume ospetsua. Aikor (argitaratze data: 2002-06-01), 10 or..
- ↑ (Gaztelaniaz) «Trabudua, Polixene - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2023-03-10).
- ↑ Auñamendi Entziklopedia
- ↑ Crespo, Cira. (2020). Baginen, Euskal Herriko historia emakumeen bitartez. Txalaparta, 132-134 or. ISBN 978-84-18252-03-7..
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Datuak: Q12266110