Prostilo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Prostiloa.
Atena Nike tenplua, anfiprostiloa, K. a. 421ean eraikia.

Prostiloa zutabe askeak definitzen dituen izen arkitektoniko bat da, ilara batean zabalki espaziatuak dauden zutabeak. Zutabeak soilik bere aurrealdeko fatxadan dituen eraikina ere izendatzen du. Sarri adjektibo bezala erabiltzen da egitura nagusitik proiektatzen den eraikin klasiko baten zutabedun arkupeari erreferentzia egiten dionean.

Lehenik greziar tenpluetan erabili zen (4 edo 6 zutabe izaten zituztenak ohi) eta etruriar tenpluetan. Beranduago, erromatarrek xehetasun hau gehitu zuten euren tenpluetan eta beranduago oraindik arkitektura palladiarrak berrartu zuen.

Eraikin honen adibideak Dodonako Santutegiko tenpluan, Paroseko A tenpluan, Olinpiako Gelako Altxorrean, Atenasko agorako Apolo Patroosen tenpluan, Miletoko Demeterren tenpluan edo Magnesiako Zeus Sosipolisen tenpluan ikus daitezke.

Arkitektura estilo hau, ziur asko ekialdeko greziar uharteetan sortu zen, K. a. VIII. mendean zehar. Alabaina, Italia hegoaldeko tenplu arkaikoetan ere adibide ugari ikus daiteke.

Tenpluak zutabeak bi fatxada txikietan dituenean, anfiprostilo deritzo. Ez da oso ohiko eraikina. Azken honen adibiderik esanguratsuena Atenasko Akropoliko Atena Nike tenplua da.