Rachel Carson
Rachel Louise Carson (Pittsburgh (Pennsylvania), 1907ko maiatzaren 27a - 1964ko apirilaren 14a) zoologo eta itsas biologo estatubatuarra izan zen.
Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Amak piztu zion naturarekiko maitasuna eta laster hasi zen animaliei buruzko ipuinak idazten.
Zoologian eta genetikan lizentziatua zen Carson; eta idazle izateko asmoz, filologia ikasten hasi zen; baina, naturarekiko zaletasuna gailendu, eta biologiara pasatu zen. Familia-arazoak eta ekonomikoak zirela eta, ezin izan zuen doktoretza egin eta ikerkuntzan jarraitu; eta AEBetako Arrantza eta Basabizitzaren Zerbitzuan hasi zen lanean. Ikerketa-lanak berrikustea eta profesionalei eta publiko orokorrari zuzendutako laburpenak eta testuak idaztea izan zen bere lana. Bere bi zaletasunak elkartu zitzaizkion hala: biologia eta idaztea.
Pestiziden industriaren desinformazioa salatu zuen, kutsadura saltzen zuelako aurrerapenaren izenean. Ondorioz, presio handiak jaso zituen. Hala ere, aurre egin zien eta aldi berean bularreko minbiziari aurre egiten zion. Udaberri isila (1962) argitaratu zuen, eragin handia izan zuena, batez ere Amerikako Estatu Batuetako pestizida politikan. Pestiziden eraginez hildako txorien kantuak faltako ziren udaberri bat iragartzen zuen liburuak eta geroko ingurumenari buruzko pentsamoldea martxan jartzen lagundu zuen.[1]
Berari zor zaio, neurri batean DDTaren eta beste intsektizida, fungizida eta antzeko produktuen kontrolari buruzko legeak sortzea. Haren ikerketek martxan jarri zuten mugimendu filosofiko-politiko garrantzitsu bat, ekologismoa. Ingurumenaren aldeko kontzientzia modernoaren ama dugu.
« | Lehen aldiz munduaren historian, gizakia kontaktuan dago produktu kimiko arriskutsuekin (...). Goi-mendietako aintziretako arrainetan, lurpean bizi diren zizareetan, txorien arrautzetan eta gizakiarengan aurkitu dira (...). Amaren esnean azaltzen dira, eta jaiotzear den haurtxoaren ehunetan | » |
Rachel Carson |
Udaberri isila idazten ari zela diagnostikatu zioten bularreko minbiziaren ondorioz hil zen 1964an, 56 urte zituela.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ Egoitz, Etxebeste Aduriz. (2023-06-01). «Rachel Carson: Krisi ekologikoaren lehen notak» Elhuyar aldizkaria (Noiz kontsultatua: 2024-04-14).