Ramon Artola

Ramon Artola
	Ramon Artola, eserita, bere seme-alabekin; aldamenean, Rosario; zutik, ezkerretik eskuinera, Juan Ramon, Francisco eta Pepe. Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Tolosa, 1831ko abuztuaren 31
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Heriotza	Donostia, 1906ko abuztuaren 20a (74 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Pepe Artola; Rosario Artola;
Hezkuntza
Hizkuntzak	euskara
Jarduerak
Jarduerak	idazlea

Ramon Antonio Artola Larrañaga (Tolosa, Gipuzkoa, 1831ko abuztuaren 31 – Donostia, Gipuzkoa, 1906ko abuztuaren 20a) euskal idazlea eta antzerkizalea izan zen. Sortzez tolosarra izan arren, bizitzaren alderik handiena Donostian eman zuen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ama, Maria Antonia Larrañaga Ganuza, tolosarra zuen; Antonio Artola Etxeandia aita, berriz, Astigarragakoa. Jatorriz, beraz, Artolatarrak ez ziren Donostiatik oso apartekoak.

Bera baino lehenago izen bereko Ramon anaia jaio zen, 1826ko abenduaren 8an, baina jaio orduko hil zen. Garai hartako ohiturari jarraituta, hurrengo semeari izen bera jarri zioten. Bost senidetan (anai-arrebak: Francisco, Manuel Maria, Maria Dolores eta Justina Magdalena) gazteena zen bera.

Gaztetan Donostiara joan zen bizi izatera. 1858ko azaroaren 23an, hogeita zazpi urte zituela, Manuela Elizetxea Altzelai lezotarrarekin ezkondu zen. Bere seme-alaba Rosario eta Pepe ere idazle eta antzerkizale ezagunak izan ziren.

Hirugarren Karlistaldian liberalekin ibili zen boluntario, karlistek Donostia inguraturik eduki zutenean, Bilintx, Serafin Baroja eta beste hainbat euskaltzale bezala.

Ogibidez iturgina zen; baita ere, etxeak margotzen, altzari zaharrak konpontzen eta halako lanetan ari izaten zen. Lantegia Puyuelo kalean zeukan; gaurko Fermin Kalbetonen, alegia.

Donostian hil zen 1906ko abuztuaren 20an, 75 urte bete baino egun gutxi lehenago.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere lehen poemak Jose Manterolaren Cancionero Vasco obran argitaratu ziren eta, geroztik, gehien-gehienak Euskal-Erria aldizkarian kaleratu zituen.

Bere lehen lan ezaguna Gipuzkoa-ko Probintziaren kondaira laster bat Españiako beste zenbait pasarterekin. Itz neurtuzko moldaeran.

Antonio Zabalak zuzendutako Auspoa saileko lehen alea Ramon Artolari eskainia da, Sagardoaren graziya ta beste bertso asko izenaz. Liburu horrek bere lanaren zati txiki bat besterik ez zuen jaso. Izan ere, poema asko eta asko idatzi zuen. Bertsolarien molde zaharretan, estilo bizi eta gozoa du bere bertsoetan.

Berea da Illunabarra poema (1880), Raimundo Sarriegik musikatua eta abesbatza eta zortzikoteek askotan kantatua.

Sari asko irabazi zuen Ramon Artolak bere poemekin, besteak beste 1884an Itziarren (Deba) egin ziren lore-jokoetan.

Bertsoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

«Abaiteroa eta medikuba», Euskal-Erria. 50 (1904)
«Abaiteroa eta medikuba, Le Pays Basque - Eskual-Herria. (1904, 293.zk.)
«Abbadie jaunari euskariarrak zor diogun eskerra»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Euskal-Erria. 15 (1886)
«Abe zarrari malko ale bi»^{[Betiko hautsitako esteka]}, Euskal-Erria. 25 (1891)
«Abuztua Donostiyan», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Abuztua Donostiyan», Eskual Herria. 5 (1897, 29.zk.)
«Afrika-ko karabinero jigantia», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Agerkaichoa», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Agorillaren ogei ta bederatziya eleiza berri Donostiakoa-rentzat», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Ai zer pintatzallea!», Eskual Herria. 5 (1897, 37.zk.)
«Ai zer pintatzallea!», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Aita Andres Urdaneta-ri bere tallunza goititzeko egunean», Euskal-Erria. 51 (1904)
«Aita Andres Urdaneta-ri tallunza goititzeko egunean, Euskalduna. 9 (1904, 362.zk.)
«Aita Larramendi-ri oroimencho bat», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Aita Leon amairu-garrenari», Euskal-Erria. 49 (1903)
«Aitona eta illoba», La Baskonia. 11 (1904, 393.zk.)
«Aitzurra eta pala», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Akerra eta otsoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Albaiteroa eta medikuba», La Baskonia. 11 (1904)
«Altabizkarko kantua. Nor bere echean izan bedi nagusi», Revista Euskara. 2 (1879)
«Altabizkarko kantua. Nor bere echean izan bedi nagusi», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Ama Birjiña Begoña-koari», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Ancheta, ologarroa eta igaraba», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Animali eskolatubak», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Animali eta beste pistiyen batzarrea», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Anka baldarra eta errena», Euskal-Erria. 35 (1896)
«Anton eta Prasku feriyan», Euskal-Erria. 6 (1882)
«Arabearen aginte aldia», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Arana eta inchaurra», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Arbola bat», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Arbola baten adar bi», Euskal-Erria. 28 (1893)
«Arbola bi, sagarra eta indiya-gaztaña», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Arbola eta arrosa», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Arbolari», Goiz-argi. 23 (1982)
«Ardoa eta ura», Euskal-Erria. 36 (1897)
«Argi-bideak. Zer egin bear du gizonak ezkondu edo gelditu ezkongai?», Euskal-Erria. 6 (1882)
«Aritz santua!», Euskal-Erria. 28 (1893)
«Ariya eta otsoa», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Arranoa eta belea», Euskal-Erria. 6 (1882)
«Arranoa, subea eta miruba», La Baskonia. 4 (1897)
«Arranoa, subea eta miruba», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Arratoiak eta katuba», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Artalde bateko bi ardi», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Arza eta lapurrak», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Arza eta lapurrak», Eskual Herria. 2 (1894)
«Arza eta otsoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Arzai mutilla eta okillak», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Arzaiya eta otsoak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Arzaya», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Arzaya eta artaldea», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Asto alperra miñez», Euskal-Erria. 13 (1885)
«Asto belarri bakarra», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Asto zuriya eta asto beltza», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Astoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Astoa», Euskal-Erria. 36 (1897)
«Astoa eta Chimuba», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Astoa eta arza», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Astoa eta cherriya», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Astoa eta idiya», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Astoa eta jabeak», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Astoa eta katamotza», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Astoa eta otsoa», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Astoa eta otsoa», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Astoa, cherriya eta beren jabea», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Astoak eta gizona», Euskal-Erria. 36 (1896)
«Aterpe-billa, Bidasoan. (1983)
«Auntza eta oreña», Euskal-Erria. 32 (1895)
«Auntzak», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Aurra eta errañuba», Euskal-Erria. 39 (1898)
«Azariya eta Azari-zakurra», Euskal-Erria. 13 (1885)
«Azariya eta arkakusoak», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Azariya eta buzoka», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Azariya eta ollarra», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Azariya eta zakurra», Euskal-Erria. 13 (1885)
«Azariya, olloak eta cherriya», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Azariya, zakur jantziyan», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Azeri setosoa», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Azeriya eta arzaya», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Azeriya eta olloak», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Azeriya eta trikuba», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Barakulloa eta eperra», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Barakulloa eta eperra», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Basaurdea eta chori izutzallea», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Base kurkulloa, barea eta belarra», Euskal-Erria. 17 (1887) 572-573
«Baserritar bi», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Bedeinkatua izan dedilla, Egin. 5 (1981, 1239.zk.)
«Bedeinkatua izan dedilla», Ondarroa. (1984)
«Bedeinkatua izan dedilla», Goiz-argi. 23 (1982)
«Bedeinkatua izan dedilla, Bidasoan. (1984)
«Begoña-ko Andre Maria-ri», Euskal-Erria. 42 (1900)
«Beorra eta otsoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Bersoak eta loreak», La Baskonia. 13 (1905)
«Bersoak eta pintura. (Amalauduna)», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Bi chimu eta astoa», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Bi errekachoak», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Bi euli eta armiarma», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Bi gabiraubak», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Bi kanpaiak», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Bi karnaba», Euskal-Erria. 27 (1892) 8-10
«Bi katu eta mika», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Bi langille lagunak», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Bi lapur», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Bi nekazariyak eta aitzurrak», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Bi zakurrak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Bi zakurrak», Eskual Herria. 5 (1897)
«Bi zakurrak», La Baskonia. 16 (1909)
«Bi zakurrak», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Biblia-ko pasartea iru kantutan. Emandako itzaren onzakida edo konfirmazioa», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Biblia-ko pasartea iru kantutan. Gure Jaungokioaren agindea. Lenengo kantua», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Biblia-ko pasartea iru kantutan. Pagua. Irugarren kantua», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Cervantes, gizon aztuezgarri onen oroimenerako luma arrastara bi», La Baskonia. 12 (1905)
«Cervantes, gizon aztuezgarri onen oroimenerako luma arrastara bi», Euskal-Erria. 52 (1905)
«Cherriya», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Cherriya eta bere bi umeak», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Chimuba dantzarako sala aundiyan», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Chimuba eta arranoa», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Chimuba eta astoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Chimuba eta farola», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Chimuba eta farola», Eskual Herria. 5 (1896)
«Chimuba, azeriya eta otsoa», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Chimuba, zakurra, arza eta beren jabea», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Chimuk», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Chomin Iruchulotarra bere erriyan», Revista Euskara. 3 (1880)
«Chomin Iruchulotarra bere erriyan», Euskal-Erria. 53 (1905)
«Chomin Iruchulotarra bere erriyan», Euskal-Erria. 1 (1880)
«Contuchoa», La unión vascongada. 6 (1896)
«D. Pedro Calderon de la Barca-ren onorean kantachoa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«Dama eta loreak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Dama eta osiña», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Dendan», Euskal-Erria. 33 (1895)
«Dendan», La unión vascongada. 5 (1895)
«Donostiako baratzagilleak», Euskal-Erria. 10 (1884)
«Donostiako iñoiteriaren oroitza», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Donostiya», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Donostiyan Juan Jose igelseroa eta Jose Mari peoiya», Euskal-Erria. 4 (1881)
«Dugiols zanarentzako bere erritar baten itz-lorezko koroya», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Easo-ar argidotarrak», Euskal-Erria. 13 (1885)
«Eche bateko zakur-katubak», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Eche konejuba eta erbiya», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Edari maitagarria», Punto y hora de Euskal Herria. (1985) 41 (Zat.)
«Egun bi illargiyan», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Egun-sentia», Euzko Deya. 3 (1941)
«Egun-sentia», Euskal-Erria. 4 (1881)
«Egun-sentia», Euskal-Erria. 63 (1910)
«Egun-sentia», La Baskonia. 9 (1902)
«Egunariko jostaldi bat», Euskal-Erria. 48 (1903)
«Egunsentia», Bertsolaria. 1 (1931) 100 (itzulpena?)
«Egurkiña eta astoa», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Eguzkiya asten da», Euskal-Erria. 59 (1908)
«Eguzkiyaren jaikiera», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Eguzkiyaren sarrera», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Eguzkiyaren sarrera», Euskal-Erria. 42 (1900)
«Endaya-ko biltzarkidariai, gure izkuntza maitagarriagatik», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Endaya-ko biltzarkidariai, gure izkuntza maitagarriagatik», La Baskonia. 9 (1901)
«Erariyaren bertuteac», Baserritarra. 6 (1909)
«Erariyaren bertuteac», Excerpta. (1987)
«Erariyaren bertuteac», La Baskonia. 1 (1894)
«Erariyaren indarrak», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Erariyaren indarrak», Bertsolaria. 1 (1931)
«Erbi, ama, umeak», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Erbiñude ama umeak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Erbiñudea eta arranoa», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Erbiyak, konejubak eta beste pistiyak», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Ernanin. (On Ignazio Uranga jaunari)», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Erregearen Donostiarako etorrera», La unión vascongada. 3 (1893)
«Errenteriko sagardoaren pregoia», Euskal-Erria. 2 (1881)
«Erri chiki bateko sagardoaren pregoia», La Baskonia. 5 (1898)
«Erri chiki bateko sagardoaren pregoia», La Baskonia. 5 (1898)
«Erri chiki bateko sagardoaren pregoia», Euskal-Erria. 37 (1897)
«Erriko seme iruchulotarra», Euskal-Erria. 8 (1883)
«Erriko-seme donostiarra. Amalauduna», Euskal-Erria. 8 (1883)
«Erriko-seme donostiarra. Amalauduna», La Baskonia. 11 (1904)
«Errioa eta erreka sistorra», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Erriochoa bere bidean», Euskal-Erria. 14 (1886)
«Errioko arranzalea», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Eskalubak eta chalburubak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Eskoba eta bere kirtena», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Eskutitz bat eleizaren buruari», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Esne saltzallea», Euskal-Erria. 62 (1910)
«Esne saltzallea», Euskal-Erria. 14 (1886) 284 Euskaldunak», La Baskonia. 9 (1902)
«Euskalzale-ren zuzendari abade leial on Resurreccion Maria Azkue-koari», Euskal-Erria. 37 (1897)
«Euskera biotz osoz maitatu izan zuan on Pedro Nobia Salzedo-koari. Oroimen», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Familia errealaren Donostiarako etorrera», La unión vascongada. 5 (1895)
«Familia errealaren Donostiarako etorrera», Euskal-Erria. 33 (1895)
«Fortuna eta deserakida edo diskordiya», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Fortuna gordea», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Fueroaren galera da Euskal-erriyaren betiko negarra», La Baskonia. 9 (1902)
«Fueroaren galera da Euskal-erriyaren betiko negarra», Euskal-Erria. 46 (1902)
«Gabiraba-ren eiza», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Gaztañak eta inchaurrak», La Baskonia. 6 (1898)
«Gaztañak eta inchaurrak», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Gernikan, arbola zarraren oñean», Euskal-Erria. 35 (1896)
«Gipuzkoa-ren kondaira», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Gitarraren lokarria», Euskal-Erria. 39 (1898)
«Gizon bi», Euskal-Erria. 35 (1896)
«Gizon charrak eta zakur ona», Eskual Herria. 5 (1897)
«Gizon charrak eta zakur ona», La Baskonia. 1 (1894)
«Gizon charrak eta zakur ona», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Gizon charrak eta zakur ona», La unión vascongada. 3 (1893)
«Gizon ernegatua», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Gizon ernegatua», La Baskonia. 3 (1896)
«Gizon galgirotia», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Gizon portunosa», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Gizona eta arkakusoa», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Gizona eta erlejua», Euskal-Erria. 35 (1896)
«Gizonak eta aitzurrak», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Globoan Amerikara», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Globoan mundubaren jiran», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Guizon charrak eta chakur ona», Ibaizabal. 2 (1903)
«Gurutze santu Lezo-koari», Euskal-Erria. 43 (1900)
«Gurutze santu Lezo-koari egun jorrute edo peregrinaziokoa», La unión vascongada. 10 (1900)
«Gurutzearen garaitondoa», Euskal-Erria. 48 (1903)
«I. Somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«II.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«III.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«IIIgaren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«IIgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«IV.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«IVgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«IX. eta X.garren somaketa edo asmaketak», Euskal-Erria. 1 (1880)
«Ibillera bat urpe onzi sudmarinoan», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Igaraba eta azari zarra», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Igelak eta Marte Jaungoiko paltsoa», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Igelak eta Marte Jaungoiko paltsoa», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Igelak eta arbola ostoak», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Illunabarra», Euskal-Erria. 63 (1910)
«Illunabarra», Euskal-Erria. 4 (1881)
«Illunabarra», Euzko Deya. 3 (1941)
«Indalecio Bizcarrondo (Bilinch) zeritzaion itz neurlariari oroimen bat», Euskal-Erria. 7 (1882)
«Iru auntz eta otsoa», Eskual Herria. 5 (1896)
«Iru auntz eta otsoa», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Iruchulo zarreko eleizacho berriya», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Itsasoan zezenen korrida», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Itsasoko arrayak errioan», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Itsasoz munduaren azken punta billa», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Itsaspe-onziya balearen tripan», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Itz aurrea», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Itz biltza», La Baskonia. 12 (1904)
«Itzbidaaria-ri», Euskal-Erria. 31 (1894)
«Iziar-ko Ama Birjiñari, bere bidagorako moldaeracho bat», Euskal-Erria. 11 (1884)
«Jauna-ren ezkontzako arrioa», Euskal-Erria. 50 (1904)
«Joakin arranzalea», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Jolascho bat. Nagusia eta maiztarrak», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Jose Joakin Laza donostiarra-ren pasayako estutasunak», Euskal-Erria. 51 (1904)
«Jose Maria Zubia, Mari zeritzon gizon onoretsuaren oroitzan kantachoa», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Jose-Maritarra. Amalauduna», Euskal-Erria. 8 (1883)
«Jostaketak», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Joxe Guardasolgilleari», Euskal-Erria. 72 (1915)
«Juan Jose Gainzatarren loteriya», Euskal-Erria. 37 (1897)
«Juan Zala-ren gertaerak», Euskal-Erria. 51 (1904)
«Jueza eta euliya», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Kamelluba», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Kamelluba eta chimua», Euskal-Erria. 36 (1897)
«Kanpoko bizitza», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Karlomagno-ren deseijoa edo derrota», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Kartagoaren edo Erromatarren aldia edo epoka», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Kastora, trikuba eta erleak», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Katua eta chakurra», Eskual Herria. 2 (1894)
«Katua eta chakurra», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Katuba eta espilluba», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Katuba eta sagua», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Katuba eta sagua», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Kirkirra, barakulloa eta birigarroa», La unión vascongada. 4 (1894)
«Kirkirra, barakulloa eta birigarroa», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Kirkirrak eta igelak», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Kobrezko paziya eta burnizko pertza», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Konejuba eta erbiñudea», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Konsuegra-ko negarra», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Koroicho bat Iparragirre Urrechuarra-ri», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Kotorra eta katuba», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Kurrilloak eta olloak», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Lasterkalaria», Euskal-Erria. 38 (1898)
«Legoya eta astoa», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Lenengo sartu tabernan eta», Ondarroa. (1983)
«Lengoan bi partidu», Lazkao. (1982)
«Lezorako promesa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«Malkozko oroimena!», La Baskonia. 14 (1907)
«Malkozko oroimena! Zentzu aundiko itz neurlari nere adiskide Felipe Arrese», La Baskonia. 9 (1902)
«Malkozko oroimena! Zentzu aundiko itz neurlari nere adiskide Felipe Arrese», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Martin Itzontzi eta Ignazio Egijariyo», Eskual Herria. 5 (1897)
«Martin Itzontzi eta Ignazio Egijariyo», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Martin, berak pasatako estropara-ko kantak saltzen», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Mendiko semia», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Milla ta berreun urtetandik milla ta irureunda berrogeita amarrerañon», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Milla ta bosteunda amasei urtetatik, milla ta bosteunda emezorzirañon», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Milla ta bosteunda larogeita emezortzi urtetatik, milla ta zortzireunda zor», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Milla ta irureun da larogeita amarretik, milla ta lareun da irurogeita amal», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Milla ta lareun da irurogeita amalau urtetatik, milla ta bost eunda amaseir», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Milla ta zortzireunda da zortzi urtetatik, milla ta zortzireunda ogeirañon», Euskal-Erria. 59 (1908)
«Milla ta zortzireunda ogei urtetik, milla ta zortzireunda ogeita amairuraño», Euskal-Erria. 59 (1908)
«Milla ta zorzireun da ogeita amairu urtetatik, milla ta zorzireun da irurog», Euskal-Erria. 59 (1909)
«Milla ta zorzireun da ogeita amairu urtetatik, milla ta zorzireun da irurog», Euskal-Erria. 59 (1908)
«Moro kontuba», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Moro kontuba», Eskual Herria. 2 (1894)
«Mundu berriyan musikaren billera edo konkurtsoa», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Munduari gain batetik begira», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Mundubaren beste alderdiko pelotariyak», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Naguziya eta maizterra», Euskal-Erria. 1 (1880)
«Napar zezen baten plazako azken jolasak», Euskal-Erria. 47 (1902)
«Negua», Zeutzat. (1957)
«Negua», Euskalzale. 1 (1897)
«Negua», Euskal-Erria. 51 (1904)
«Neguba», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Neguba», La Baskonia. 9 (1902)
«Nekazariya», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Nere aita maite zana-ri, oroitza», Euskal-Erria. 63 (1910)
«Nere alaba Rosario-ri, eguzkiaren jaikieran», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Nere ametsak», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Nere ametsak», Euskal-Erria. 57 (1908)
«Nere ametsak», Euskal-Erria. 57 (1907)
«Nere ametsak», La Baskonia. 15 (1908)
«Nere ametsak. Munduaren azken puntako berriyak», La Baskonia. 12 (1904)
«Nere biotz-min-oyarra», El Bidasoa. 17 (1961)
«Nola toreatzaile», Habe. (1984)
«Nolatan aantzi», El Bidasoa. 15 (1959)
«Norteko polorako joanera», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Norteko zenbait jende arrotzen eraso eta Godoaren aginpe aldia», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Oh Euskalerri maitea!», Euskera. (1983)
«Oh, Euskal-Erri maitea!», La Baskonia. 13 (1906)
«Oh, euskal-erri maitea!», Euskal-Erria. 7 (1882)
«Okendo», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Ollo taldea eta kantuba», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Olloak eta arrautzak», Euskal-Erria. 13 (1885)
«Olloak eta azeriya», Euskal-Erria. 29 (1893)
«On Juan eta Marzial», Euskal-Erria. 22 (1890)
«On Kayetano Sanchez», Euskera zaleari», Euskal-Erria. 28 (1893)
«On Klaudio Otaegi zanari», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Ondarrabia-ko bilzarkidari gure izkuntza maitagarriagatik», Euskal-Erria. 47 (1902)
«Ondarrabiyan», La unión vascongada. 2 (1892)
«Onenzaro gaba», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Ontza eta satorra», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Orain bronzez apaindu dan itsas-gizon Joxe-Mari zanari. Oroimena», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Oroimena. On Antonio Arzac ezkutatu da!», Euskal-Erria. 51 (1904)
«Oroimena. On Marzelino Soroa zanari», Euskal-Erria. 47 (1902)
«Ortzak zirikatzeko zotzak», Euskal-Erria. 10 (1884)
«Osaba pillotan», Euskal-Erria. 9 (1883)
«Otsezti gozozko kantarien bilkida», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Otsoa eta akerra», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Otsoa eta akerra», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Otsoa eta artzayak», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Otsoa eta astoa», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Otsoa eta azeriya», Euskal-Erria. 36 (1897)
«Otsoa eta azeriya», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Otsoa eta beorrak», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Otsoa eta cherriya», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Otsoa eta igaraba», Euskal-Erria. 18 (1888)
«Otsoa eta saguak», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Otsoa eta zakurra», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Otsoa eta zakurra», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Otsoa eta zakurra», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Otsoa ta txerriya», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Otsoa, auntza eta artaldea», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Otsoak eta mirotza», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Otsoaren ametsak», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Pachiku-ren antioju berdiak», Euskal-Erria. 45 (1901)
«Partidu bat pelotan», Euskal-Erria. 64 (1911)
«Paziya eta eltzea», Euskal-Erria. (1911)
«Pedro eta bere morroya», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Pillotariyak», La Baskonia. 20 (1913)
«Pillotariyak», Euskal-Erria. 19 (1888)
«Pluma eta tinta», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Praisku-ren gitarrako lezioa», La Baskonia. 9 (1902)
«Sagardoa-ri», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Saguba eta katuba», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Sagubak eta katuba», Euskal-Erria. 29 (1893)
«San Ignaziori 1886-garren urteko erromeriyan», Euskal-Erria. 15 (1886)
«San Juan arratzaldea. Tolosan», La Baskonia. 12 (1905)
«Sei egun baliaren barrenean», Euskal-Erria. 58 (1908)
«Somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«Somaketak», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Somaketak», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Somaketak», Euskal-Erria. 5 (1882)
«Somaketak», Euskal-Erria. 2 (1881)
«Somaketak», Euskal-Erria. 2 (1881)
«Suba ta tupiya», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Tolosan Beotibar-ko plaza berriyan Juan Joxe zarra pillotan», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Trikuba eta ur-ateak», Euskal-Erria. 22 (1890)
«Tristuraz zerupea, La Euskaria. 1 (1907)
«Txomin irutxulotarra bere erriyan», Bertsolaria. 1 (1932)
«Uda», Euskal-Erria. 26 (1892)
«Uda», Eskual Herria. 5 (1897)
«Uda», Euskal-Erria. 4 (1881)
«Uda-azkena», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Udaberria», Euskalzale. 1 (1897)
«Udaberria», Euskal-Erria. 36 (1897)
«Udaberria», Euskal-Erria. 4 (1881)
«Udaberria», La unión vascongada. 7 (1897)
«Ur zale bat», Euskal-Erria. 41 (1899)
«Urolloa eta igela», Euskal-Erria. 24 (1891)
«Urreztuba ikusten, Egin. (1983)
«Urrutiko inchaurrak», Eskual Herria. 5 (1897)
«Urrutiko inchaurrak», Eskual Herria. 2 (1894)
«Urrutiko inchaurrak. Baserritar baten Amerikatik bere lur maiterako etorrera», La Baskonia. 4 (1897)
«Urrutiko inchaurrak. Baserritar baten Amerikatik bere lur maiterako etorrera», Euskal-Erria. 21 (1889)
«Uso eder bat eta ontza», Euskal-Erria. 34 (1896)
«V. eta VIgarren somaketa edo asmaketak», Euskal-Erria. 1 (1880)
«V.garren somaketa», Euskal-Erria. 2 (1881)
«VI.garren somaketa», Euskal-Erria. 2 (1881)
«VII.garren somaketa», Euskal-Erria. 5 (1882)
«VII.garren somaketaren askantzak», Euskal-Erria. 1 (1880)
«VIII.garren somaketaren askantza», Euskal-Erria. 1 (1880)
«VIIIgarren Somaketa», Euskal-Erria. 5 (1882)
«VIIIgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«VIIgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«VIgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«Vgarren somaketa», Euskal-Erria. 3 (1881)
«XII.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«XIII.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«XIV.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«XV.garren somaketa edo asmaketa», Euskal-Erria. 1 (1880)
«Zakur katubak», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Zakurra», Euskal-Erria. 25 (1891)
«Zakurra eta basurdea», Euskal-Erria. 30 (1894)
«Zakurra eta euliya», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Zakurra eta igelak», La unión vascongada. 2 (1892)
«Zakurrak eta katuba», Euskal-Erria. 32 (1895)
«Zakurrak eta katuba», La Baskonia. 16 (1909)
«Zakurrak eta otsoa», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Zaldi esker gabea», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Zaldi esker gabea», Eskual Herria. 5 (1896)
«Zaldiya eta astoa», Euskal-Erria. 20 (1889)
«Zaldiya, gizona eta astoa», Euskal-Erria. 12 (1885)
«Zerura begira», Euskal-Erria. 1 (1880)
«Zezena eta astoa», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Zezena eta subea», Euskal-Erria. 23 (1890)
«Zigor chiki iya eta makilgai aundiya», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Zozoa, belea eta legoya», Euskal-Erria. 34 (1896)
«Zu bezela», El Bidasoa. 16 (1960)

Ipuinak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

«Armiarma eta enara», Euskal-Erria. 14 (1886)
«Armiarma eta enara», La Baskonia. 16 (1909)
«Arratoiak eta zakurra», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Artzaya.», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Artzaya.», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Arza eta mandoa», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Arza eta mandoa», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Arzeriya. (Ipuichoa)», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Astoa eta zaldiya», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Astoak», Tierra Vasca. 1 (1933)
«Astoak», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Astoak», Euskal-Erria. 29 (1893)
«Azariya ardi janziyan», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Azariya», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Basaurdea eta zakurra», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Baserri zakurra», Euskal-Erria. 14 (1886)
«Baserri zakurra», Euskal-Erria. 14 (1886)
«Chimuba», Euskal-Erria. 27 (1892)
«Chimuba», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Dama eta lorea», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Gabiraba, zozo-kumeak eta arranoa», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Gizona eta astoa», Euskal-Erria. 15 (1886)
«Ipuya edo fabula, bildocha eta otzoa», Revista Euskara. 3 (1880)
«Miruba, saguba, zakurra eta otsoa», Euskal-Erria. 17 (1887)
«Otsoa eta bi ari», Euskal-Erria. 16 (1887)
«Otsoa ta bi ari», Tierra Vasca. 1 (1933)

Liburuak eta bildumak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gipuzkoa-ko Probintziaren kondaira laster bat Españiako beste zenbait pasarterekin. Itz neurtuzko moldaeran (1909, J. Baroja)
Ipuiak edo kontutxoak I (1995, Auspoa)
Sagardoaren Graziya eta beste bertso asko (1961, Auspoa)
Ipuiak edo kontutxoak II (1995, Auspoa)
Sagardoaren graziya II (2003, Gipuzkoako Foru Aldundia)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q12266448
Multimedia: Ramon Artola / Q12266448
Jatorrizko testuak: Egilea:Ramon Artola