Santiago Ramón y Cajal

Santiago Ramón y Cajal
Irudi gehiago
Espainiako senataria 1908 - 1923 Vocal of the Junta para Ampliación de Estudios e Investigaciones científicas (en) 1907 - 1934 1. Junta para Ampliación de Estudioseko presidentea 1907 - 1934 ← baliorik ez - Ignacio Bolívar Urrutia → katedradun 1887 -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Santiago Ramón y Cajal
Jaiotza	Petilla Aragoi, 1852ko maiatzaren 1a
Herrialdea	Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Bizilekua	Petilla Aragoi Larrés Zaragoza Madril
Lehen hizkuntza	Aragoiko gaztelania
Heriotza	Madril, 1934ko urriaren 17a (82 urte)
Hobiratze lekua	La Almudenaren hilerria
Familia
Aita	Justo Ramón Casasús
Ama	Antonia Cajal Amigas
Ezkontidea(k)	Silveria Fañanás (en)  (1879ko uztailaren 19a -  1930eko abuztuaren 23a)
Anai-arrebak	ikusi Pedro Ramón y Cajal
Hezkuntza
Heziketa	Colegio Escuelas Pías of Jaca (en) Unibertsitate Zentrala Faculty of Medicine of the University of Zaragoza (en) (1870 - 1873) : medikuntza
Tesi zuzendaria	Aureliano Maestre de San Juan (en)
Doktorego ikaslea(k)	Blas Cabrera Felipe (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Irakaslea(k)	Florencio Ballarín Causada (en)
Ikaslea(k)	ikusi Josep Pujol i Capsada (en) Fernando de Castro Rodríguez (en) Nikolas Atxukarro Luis Sagaz Zubelzu (en) Jorge Francisco Tello (en)
Jarduerak
Jarduerak	medikua, neurologoa, kimikaria, katedraduna, argazkilaria, patologoa, anatomista, politikaria eta saiakeragilea
Enplegatzailea(k)	Valentziako Unibertsitatea  (1884 -  1887) Bartzelonako Unibertsitatea  (1887 -  1892) Unibertsitate Zentrala  (1892 -
Jasotako sariak	ikusi Medikuntzako Nobel Saria  (1906) Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena  (1915) Helmholtz Domina  (1904) Elisabet Katolikoaren Ordenaren Gurutze Handia  (1901eko otsaila) honorary doctorate from the University of Cambridge Grand cross of the Civil Order of Alfonso XII  (1902) Plus Ultra domina  (1926) Croonian Medal and Lecture  (1894) honorary doctor of Harvard University  (1899) Foreign Member of the Royal Society  (1909ko martxoaren 25a) Honorary Doctorate from the National Autonomous University of Mexico  (1922) Dearest Son of Zaragoza province  (1900) Echegaray domina  (1922)
Kidetza	Royal Society Zientzien Bavariar Akademia Suediako Zientzien Errege Akademia Zientzia Zehatzen, Fisikoen eta Naturalen Errege Akademia Hungariako Zientzien Akademia Natura Historiaren Espainiako Errege Elkartea Royal Society of Arts and Sciences in Gothenburg (en) Real Academia Nacional de Medicina de España (en) Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia Frantziako Zientzien Akademia Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala Royal Academy of Sciences and Arts of Barcelona (en) Accademia delle Scienze di Torino Real Academia Española Reial Acadèmia de Medicina de Catalunya (en) Valencian institute of medicine (en)

Santiago Ramón y Cajal (Petilla, Nafarroa Garaia, 1852ko maiatzaren 1a - Madril, 1934ko urriaren 17a) nafar-aragoiar sendagile, ikerlari eta histologoa izan zen. 1906. urtean Medikuntzako Nobel saria jaso zuen.

Biografia

Petilla Aragoin jaio zen, aita herriko sendagilea zuela. Luna, Valpalmas eta Ayerben bizi izan ostean, eta 1869an sendia Zaragozara aldatu zen. Santiagok medikuntza ikasketak Zaragozako Unibertsitatean egin zituen; 1873an titulua lortu baino lehen, ile-apaintzaile eta zapatagin aritu zen. 21 urte zituela, soldadutza egitera joan behar izan zuen. Armadako osasungintzako lehiaketa gainditu zuen, eta lehenik Katalunian aritu zen lanean. 1874an Kubara igorri zuten, tropa kolonialen sendagile. Bertan disenteria eta paludismoak jo zuten, eta Espainiara itzuli behar izan zuen.

1884-1887 bitartean Valentziako unibertsitateko anatomiako irakasle izan zen, eta histologia eta anatomia patologiako irakasle Bartzelonako (1887-1892) eta Madrilgo (1892-1922) unibertsitateetan. 1913. urte aldera laborategiko frogetan enbrioien eta animalia gazteen garuneko, bizkarrezur-muineko eta zentzu-guneetako nerbio ehunaren egitura fina aztertzeko Camillo Golgi, italiar medikuak, erabilitako zilar nitrato koloregaia (1903) hobetu zuen urre koloregaia asmatuz. Nerbio egitura aztertzeko erabiltzen den koloregai horrek begiaren sarearen egitura eta gai grisean nahiz bizkarrezur-muinean nerbio zelulek duten egitura eta lotura aztertzeko ez ezik, burmuinetako tumoreak diagnostikatzeko ere funtsezko balioa du.

1906. urtean Camillo Golgirekin batera Fisiologiako edo Medikuntzako Nobel saria jaso zuen, neurona edo nerbio zelula nerbio sistemaren egituraren oinarri gisa aztertu eta finkatu zuelako. Aurkikuntza horrek eragin handia izan zuen nerbio sisteman neuronek betetzen duten oinarrizko eginkizuna eta nerbio-kitzikaduren funtzionamendua aztertzeko.

Espainiako Real Academia de las Ciencias-eko kide izateaz gainera, Instituto Nacional de Higiene erakundeko zuzendari ere izan zen. 1920. urtean Espainiako Alfontso XIII.ak haren izena daraman institutua sortu zuen Madrilen; han eman zituen lanean Ramón y Cajalek hil bitarteko urteak. Aipaturiko Nobel sariaz gainera, Moskuko nazioarteko saria (1900) eta Helmholtz Domina (1905) jaso zituen.

Idazlanak

Hainbat lan zientifiko argitaratu zuen bizitzan zehar, baina baita bestelakoak ere, autobiografikoak eta abar:

• 1884: “Manual de Histología”.
• 1886: “Cuentos de vacaciones”.
• 1888: "Histología Normal y Patológica” (aldizkaria).
• 1889: “Manual de histología normal y técnica micrográfica”
• 1890: “Manual de Anatomía Patológica”.
• 1897: "Textura del sistema nervioso del hombre y los vertebrados" (faszikuluak).
• 1901: “Mi infancia y juventud”.
• 1902: "Trabajos del Laboratorio de Investigaciones Biológicas" (aldizkaria).
• 1904: "Textura del sistema nervioso del hombre y de los vertebrados" (lan nagusia).
• 1905: “Cuentos de vacaciones” eta ”Historia de mi labor científica”.
• 1912: “La fotografía de los colores”.
• 1915: “Contribución al conocimiento de los centros nerviosos de los insectos”.
• 1917: "Recuerdos de mi vida": “Mi infancia y juventud” (1. liburukia) eta “Historia de mi labor científica” (2. liburukia).
• 1918: “Manual Técnico de Anatomía Patológica”.
• 1923: “Recuerdos de mi vida”, 3. liburukia.
• 1933: "¿Neuronismo o reticularismo?".
• 1934: “El mundo visto a los ochenta años”.

Ikus, gainera

• Medikuntzaren historiaren kronologia

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz) Argitaratutako lanak

• Datuak: Q150526
• Multimedia: Santiago Ramón y Cajal / Q150526