Jekaterinburg

Jekaterinburg; Екатеринбург; Свердловск; Екатеринбург
	hiri handiena
	Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Errusia
Errusiako oblastak	Sverdlovsk oblasta
Errusiaren banaketa administratiboa	Yekaterinburg Municipality
Alkatea	Alexey Orlov (en)
Izen ofiziala	Екатеринбу́рг
Jatorrizko izena	Екатеринбург; Свердловск; Екатеринбург
Posta kodea	620000–620999
Geografia
Koordenatuak	56°50′08″N 60°36′46″E / 56.8356°N 60.6128°E
Azalera	490 km²
Altuera	237
Mugakideak	Pervouralsk Urban Okrug (en) , Degtyarsk Urban Okrug (en) , Sredneuralsk Urban Okrug (en) , Borough Upper Pyshma (en) , Beryozovsky (en) , Beryozovsky Urban Okrug (en) , Beloyarsky District (en) , Sysertsky District (en) , Polevskoy Urban Okrug (en) eta Revda Urban Okrug (en)
Demografia
Biztanleria	1.468.833 (2018); 12.929 (2017)
Dentsitatea	2.754,64 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1723
Telefono aurrizkia	343
Ordu eremua	UTC+05:00
Hiri senidetuak	San Jose, Ferentino, Plovdiv, Wuppertal, Pilsen, Genova, Guangzhou, Incheon, Göteborg, Bixkek, Birmingham, Turin eta Ho Chi Minh Hiria
Matrikula	66, 96 eta 196
Hizkuntza ofiziala	errusiera
	http://www.ekburg.ru

Jekaterinburg ^[1] (errusieraz Екатеринбу́рг) — 1924 eta 1991 bitartean Sverdlovsk (errusieraz Свердловск) deitua — Errusiako hiria da, herrialdearen erdi-mendebaldean dagoen Sverdlovsk oblastaren hiriburua izanik. Iset ibaiaren ertzean dago, Uralen ekialdeko isurialdean, Europa eta Asiaren arteko mugan^[2]. 2010ean 1.349.772 biztanle zituen eta Errusiako laugarren hiririk handiena zen^[3].

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1721ean sortu zen, eta izena Petri Handia tsarraren emazte Katalinaren (Jekaterina) omenez jarri zioten. 1924 eta 1991 artean, Jakov Sverdlov errusiar iraultzailearen omenez eman zioten Sverdlovsk izena. 1918ko uztailean, boltxebikeek han fusilatu zituzten Nikolas II.a tsarra eta haren familia.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ural mendien ekialdean dago, Iset ibaiaren haranean, Moskutik 1.667 km ekialdera.

Klima[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jekaterinburgek klima kontinental hezea du, Dfb Köppen klima sailkapenaren arabera.

Datu klimatikoak (Jekaterinburg)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	5.6	9.4	17.3	28.8	33.4	35.6	38.8	37.2	31.9	24.7	13.5	5.9	38.8
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	-9.1	-6.8	1.0	9.8	17.4	23.0	24.4	21.1	14.5	6.8	-2.8	-7.9	7.6
Batez besteko tenperatura (ºC)	-12.6	-11.1	-3.8	4.3	11.3	17.1	19.0	15.9	9.8	3.4	-5.8	-11.0	3.0
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	-15.7	-14.5	-7.6	0.0	6.2	12.1	14.4	11.9	6.4	0.7	-8.3	-13.7	-0.7
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-44.6	-42.4	-39.2	-21.8	-13.5	-2.3	1.5	-1	-9	-26.6	-39.2	-46.7	-46.7
Pilatutako prezipitazioa (mm)	26	20	20	28	50	74	89	72	58	39	33	28	537
Eguzki orduak	46.5	96.1	164.3	207.0	257.3	273.0	269.7	217.0	144.0	77.5	51.0	37.2	1840.6
Hezetasuna (%)	79	75	68	60	57	63	68	73	75	75	78	79	71
Iturria: ^[4]

Gobernua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jekaterinburg Sverdlovsk oblasteko hiriburua da. Beste 29 landa-herrirekin batera osatzen du Jekaterinburg Hiria.

Jekaterinburgeko administrazio barrrutiak^[5]

Label	OKATO	Izena	Eremua	Biztanleria (2017)^[6]	Sorrera	Udal-burua	Webgunea	Aurrezenbakia(k)	Azpibanaketak
1	65 401 364^{[Betiko hautsitako esteka]}	Verkh-Isetski	240 metro kkiloarratu (93 sq mi)	213,020	1919	Nirkov Sergei Fedorovitx	.cm	+7 3432, +7 3433	8
2	65 401 368^{[Betiko hautsitako esteka]}	Zheleznodorozhni	126.3 metro kkiloarratu (48.8 sq mi)	161,670	1938	Kurotxkin Andrei Viktorovitx	.cm	+7 343	8
3	65 401 385^{[Betiko hautsitako esteka]}	Ordzhonikidzevski	102 metro kkiloarratu (39 sq mi)	284,510	1934	Trapeznikov Viatxeslav Anatolievitx	.cm	+7 3433	6
4	65 401 373^{[Betiko hautsitako esteka]}	Kirovski	72 metro kkiloarratu (28 sq mi)	225,691	1943	Loxakov Alexander Jurievitx	.cm	+7 343	7
5	65 401 380^{[Betiko hautsitako esteka]}	Oktiabrski	157 metro kkiloarratu (61 sq mi)	146,670	1934	Rudometov Roman Alexandrovitx	.cm	+7 3432	11
6	65 401 390^{[Betiko hautsitako esteka]}	Txkalovski	402 metro kkiloarratu (155 sq mi)	265,113	1943	Mixarin Viatxeslav Nikolaievitx	.cm	+7 3432	10
7	65 401 377^{[Betiko hautsitako esteka]}	Leninski	25 metro kkiloarratu (9.7 sq mi)	158,840	1934	Dmitry Nozhenko	.cm	+7 343	3

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ekonomia-jarduera nagusiak meatzaritza, industria siderurgikoak eta industria kimikoa dira. Garrantzi handiko kulturagunea da.

Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jekaterinburg Errusiako hirugarren garraio-gunerik garrantzitsuena da Mosku eta San Petersburgoren atzetik. Hirian 7 errepide federal gurutzatzen dira, 7 burdinbide nagusi daude (Transiberiarra, Transmongoliarra eta Transmantxuriarra tartean) eta herrialdeko 3. aireporturik garrantzitsuena bertan dago. Jekaterinburg-Koltsovo aireportua 1928an inauguratu zuten.

Hiri barneko mugimenduetarako ondorengo garraio publiko eskaintza dago:

Jekaterinburgeko metroa: Linea bakarra 9 geltokiekin. 2007an 46,4 milioi bidaiarik erabili zuten.
Tranbia: 183 milia, 29 linea eta 245 milioi bidaiari ingururekin.
Autobusa: 45 linea.
Trolebusa: 19 linea.

Hiri senidetuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jekaterinburg hiri hauekin senidetuta dago:

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2012/1/9 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Euskaltzaindia - 157. araua
↑ Yekaterinburg^{[Betiko hautsitako esteka]} Global.britannica.com
↑ «Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 2010eko Errusiako erroldaren emaitzak, 1. liburukia» Gks.ru
↑ http://pogoda.ru.net/climate/28440.htm Pogoda.ru webgunea
↑ Устав Свердловской области (с изменениями на 7 декабря 2017 года), Устав Свердловской области от 23 декабря 2010 года №105-ОЗ, Закон Свердловской области от 23 декабря 2010 года №105-ОЗ. (Noiz kontsultatua: 2018-05-02).
↑ The population of the Russian Federation for municipalities as of January 1, 2017 (July 31, 2017)

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Ingelesez)(Errusieraz) Udalaren webgune ofiziala

Datuak: Q887
Multimedia: Yekaterinburg / Q887

[1] Euskaltzaindia - 157. araua

[brit-2] Yekaterinburg^{[Betiko hautsitako esteka]} Global.britannica.com

[3] «Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1 2010eko Errusiako erroldaren emaitzak, 1. liburukia» Gks.ru

[4] ttp://pogoda.ru.net/climate/28440.htm Pogoda.ru webgunea

[:14-5] Устав Свердловской области (с изменениями на 7 декабря 2017 года), Устав Свердловской области от 23 декабря 2010 года №105-ОЗ, Закон Свердловской области от 23 декабря 2010 года №105-ОЗ. (Noiz kontsultatua: 2018-05-02).

[6] The population of the Russian Federation for municipalities as of January 1, 2017 (July 31, 2017)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]