Taiga
Taiga edo baso boreala konifero-baso ezaugarri nagusitzat duen bioma da. Oro har, taiga deritzo Errusiako eskualdeari; eta baso boreala, ezaugarri hori duten munduko beste eskualdeei.
Geografikoki Errusiako iparraldean eta Siberian, Europako iparraldean, Hudsoneko badiako eskualdean, Kanadako iparraldean eta Alaskan kokatzen da. Taigak hegoaldean estepa eta iparraldean tundra ditu. Hego hemisferioan ez dago taigarik latitude haietan ia ez dago lurzorurik.
Eskualdeko klima hotza da oso, udako batez besteko tenperatura 19 °C da, negukoa, berriz -30 °C. Hala ere, ez du elurte handirik egiten, urtean zehar prezipitazioak ez baitira 450 mmra ailegatzen.[1]
Hitza munduan errusierazko Тайга hitzetik hedatu zen baina hitz hori ziur aski Mongoliatik edo Yakutia hegoaldeko yakuto hizkuntzatik dator, basoz estalitako jenderik gabeko lurraldea; basoaren sakontasuna) [2]
Taigako fauna
Taigako faunan hango baldintzei (hotzari, bereziki) jasateko gai diren hainbat ugaztun aurki daitezke. Neguan hauek hibernatzen dute:
- Erbi artikoa (Lepus arcticus)
- Lepahoria (Martes cibellina),
- Oreina (Cervus elaphus),
- Hartz arrea (Ursus arctus)
- Altzea (Alces alces)
- Jatuna (Gulo gulo)
- Otso artikoa (lupus arctus)
Hegaztiak, bestetik, klima baldintza horiek direla eta, guztiak migratzaileak dira.
Taigako flora
Landarediari dagokionez, taigan koniferoak dira nagusi. Zuhaitz mota hauek taigako baldintzetara moldatuta daude. Hona hemen taigako landarediaren adibide batzuk:
Landareen bizitzarako egokia den urte sasoia lau hilabete ingurukoa da.
Taigak pairatzen dituen mehatxuak
Aldaketa klimatikoa
Baso borealen latitude zonaldeak Lurreko tenperatura igoera handiena jasatzen ari da. Muturreko tenperaturak gutxitu egin dira neguan eta udan, aldiz, tenperatura gehiago igotzen dira.[3] Ondorio ugari ditu fenomeno honek:
- Zuhaitzentzat kaltegarriak diren intsektuek erreztasun handiago dute zabaltzeko. Esaterako izeiaren azaleko kakalardoa ( Dendroctonus rufipennis )Alaskan eta Yukonen(Dendroctonus rufipennis), mendiko pinuaren kakalardoa Columbia Britainiarran, e.a. [4]
- Bertako basoak inguru beroagoko basoez aldatzen ari dira.[5]
- Gizakien presentzia erraztu da.
Naturaren ustiapena
Mundu osoko taigetan basogintza asko zabaldu da eta ondorioz bertako basoak desgertzen diren moduan, monolaborantza artifizialaz aldatzen ari dira, hau da, espezie bakarreko landaketaz. Aldi berean, basogintza intentsibo horrek tamaina handiko makinaria behar du, lekuetara ailegatzeko bide egokiak, langileentzat zerbitzuak... horiek suposatzen dituzten eragin eta kalte guztiaz.
Erreferentziak
- ↑ Salvat Entziklopedia. Bartzelona: Salvat Editores, 2004
- ↑ [1] Errusiako Hiztegi Entziklopedia.
- ↑ http://www.arcus.org/witness-the-arctic/2009/3/article/507
- ↑ http://cfs.nrcan.gc.ca/pages/48
- ↑ http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=forest-changes-in-alaska-reveal-changing-climate
Kanpo loturak
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Taiga  |
- (Gaztelaniaz) Tundra eta taiga: barrameda.com.ar
- (Ingelesez) Kanadako geografia: [2]
- (Ingelesez) Taiga Biological Station: [3]
- (Ingelesez) Baso borealak babesteko nazioarteko kanpainak: [4]