Umandi
| Umandi | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Andoni Karmelo Urrestarazu Landazabal |
| Jaiotza | Araia, 1902ko uztailaren 16a |
| Herrialdea |  Araba, Euskal Herria |
| Heriotza | Gasteiz, 1993ko azaroaren 21a (91 urte) |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | euskara |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea eta irakaslea |
| Kidetza | Euskaltzaindia |
| Izengoitia(k) | Umandi |
| Zerbitzu militarra | |
| Adar militarra | Eusko Gudarostea |
| Parte hartutako gatazkak | Espainiako Gerra Zibila |
 | |
Andoni Karmelo Urrestarazu Landazabal, izengoitiz Umandi (Araia, Araba, 1902ko uztailaren 16a – Gasteiz, Araba, 1993ko azaroaren 21a) euskal idazlea izan zen. Euskaltzain urgazlea izan zen, eta Euzko-gogoa, Euzko Deya, Egi Billa, Alderdi, Herria, Euzko Gaztedi eta Azkatasuna agerkarietan eman zituen argitara lan aipagarrienak. Bere lan nagusia euskara irakastea izan zen, eta hartarako metodoak argitaratu zituen.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1919an hasi zen euskara ikasten. Espainiako Gerra Zibilean gudari talde batekin ibili zen, harik eta Santoñan atxilotu zuten arte. Hiru urte pasatu zituen kartzelan. 1953an Parisa joan zen erbesteratuta; han, Eusko Jaurlaritzan aritu zen lanean.
Parisko Euskal Kulturaren Alde erakundeko idazkaria izan zen 1962. urteaz geroztik.
Irazkintza ikastoletarako aldizkaria sortu zuen Baionan, 1966an; urtebete iraun zuen. Hil aurretik Euskal Gogo Iztegia izeneko hiztegi ideologiko batean ari zen lanean.
Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gramatika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Bizkaierazko aditz-erak (1955)
- Gramática Vasca (1955), gerra ostean argitaratu zen lehen euskal gramatika
- Aurreruntz. Porvenir, Euskel-betekizunak (1977)
Eleberria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Gentza bearrean (1985, Kardaberaz)
Saiakera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Euskal betekizunak (1977, Kardaberaz)
- Euzkadi'ren ebazkizuna burubidezko oñarriak (1985, Eset)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- «Andoni Urrestarazu», Literaturaren Zubitegia.
- Umandiri buruzko artikulua, Euskonews & Media aldizkariaren 105. zenbakian.
Datuak: Q12268554