Urriaren 31
<< | Urria | >> | ||||
Al | As | Az | Og | Or | Lr | Ig |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 | |||
2024 |
Urriaren 31a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta laugarren eguna da, 305.a bisurteetan. 61 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
- 1980 - ETAk Juan de Dios Doval de Mateo zibila hil zuen Donostian, eta Jose Maria Perez López abokatua Hernanin.
- 2010 - Donibane Lohizunen, haize bolada bortitz batek eraikin baten aurka bultzatuta Kitesurflari bat hil zen.
Mundua
- 1980 - Jimmy Carter Ameriketako Estatu Batuarretako presidenteak Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunaren gaineko enbargoa aldarrikatu zuen.
- 2006 - Pakistango armadak ustez terroristak hezteko erabiltzen zen eskola koraniko bat bonbardatu zuen Afganistango mugatik gertu, 80 lagun hil zirelarik.
- 2007 - Espainiako Diputatuen Kongresuan Espainiako Oroimen Historikoaren Legea onartu zen, haren bidez Espainiako Gerra Zibilean nahiz ondorengo Frankoren diktadurako jazarpen eta bortizkeriaren biktimen errekonozimendua egin zen.
- 2015 - Metrojet 9268 hegaldiak Sharm el-Sheikheko Nazioartkeo Aireportutik (Egipto) atera ondoren istripua izan zuen. 224 hildako izan ziren: 219 errusiar, lau ukrainar eta bieloerrusiar bat.
Arte eta kultura
- 1512 - Kapera sistinoko freskoak inauguratu zituzten.
- 1996 - Irlandako Errepublikan TG4 irlanderazko telebista katea lehebizikoz aireratu zen.
- 1997 - James Cameron kanadiar zinema zuzendariaren Titanic filma estreinatu zen.
Zientzia eta teknologia
- 1794 - John Dalton fisikari britainiarrak diskromatopsia edo daltonismoa ikusmenaren gaixotasuna aurkitu zuen.
Kirolak
- 2015eko Munduko Errugbi Txapelketa: Zeelanda Berria garaile izan zen.
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1749 - Santos Angel Otxandategi, durangar arkitektoa (h. 1802).
- 1825 - Charles Martial Lavigerie, lapurtar kardinala (h. 1892).
- 1906 - Jose Maria Iribarren, nafar abokatu, kazetari, hiztegigile, paremiologo eta idazlea (h. 1971).
- 1914 - Jon Bilbao Azkarreta, euskal gaien ikertzaile eta bibliografoa, Puerto Ricon (h. 1994).
Mundua
- 1291 - Philippe de Vitry, frantziar musikagilea, musikako teorialaria, Erromatar Eliza Katolikoko apezpikua eta latinezko poeta (h. 1361).
- 1343 - Fernando I.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (h. 1383).
- 1632 - Johannes Vermeer, herbeherear margolari barrokoa (h. 1675).
- 1638 - Meindert Hobbema, holandar margolari eta marrazkilaria (h. 1709).
- 1705 - Klemente XIV.a, Aita santua (h. 1774).
- 1740 - Philip James Loutherbourg, frantziar-britaniar margolaria (h. 1812).
- 1760 - Katsushika Hokusai, japoniar margolari, marrazkilari eta grabatzailea (h. 1849).
- 1769 - Juan Egaña, txiletar politikaria eta idazlea (h. 1836).
- 1795 - John Keats, ingeles poeta erromantikoa (h. 1821).
- 1815 - Karl Weierstrass, alemaniar matematikaria (h. 1897).
- 1828 - Joseph Wilson Swan, britainiar kimikaria (h. 1914).
- 1835 - Adolf von Baeyer, alemaniar kimikaria, 1905eko Kimikako Nobel Saria (h. 1917).
- 1838 - Luis I.a Portugalgoa, Portugalgo erregea (h. 1889).
- 1873 - David Randall-MacIver, ingeles jatorriko estatubatuar arkeologo eta antropologoa (h. 1945).
- 1875 - Vallabhbhai Patel, Indiako estatu-gizona (h. 1950).
- 1885 - Karl Radek, sobietar politikaria eta kazetaria (h. 1939).
- 1887 - Chiang Kai-shek, Txinako gobernuburua (h. 1975).
- 1892 - Alexander Alekhine, errusiar xake jokalaria (h. 1946).
- 1896 - Petiso Orejudo, argentinar serieko hiltzailea (h. 1944).
- 1898 - Alfred Sauvy, frantziar estatistikaria, demografoa eta ekonomista (h. 1990).
- 1902 -
- Carlos Drummond de Andrade, brasildar olerkaria (h. 1987).
- Abraham Wald, errumaniar estatistikari nabarmena (h. 1950).
- 1903 -
- Bertrand de Jouvenel, frantziar idazle eta politikaria (h. 1987).
- Joan Violet Robinson, ingeles ekonomialaria (h. 1983).
- 1920 -
- Takashi Kano, japoniar futbolaria (h. 2000).
- Dedan Kimathi, Kenyaren independentziaren aldeko borrokalaria (h. 1957).
- Helmut Newton, alemaniar moda-argazkilaria (h. 2004).
- 1929 - Bud Spencer, italiar aktorea (h. 2016).
- 1939 - Ali Farka Touré, maliar abeslari eta gitarra-jotzailea (h. 2006).
- 1950 -
- John Candy, kanadar aktorea (h. 1994).
- Zaha Hadid, irakiar jatorriko britainiar arkitekto dekonstruktibista (h. 2016).
Heriotzak
Euskal Herria
- 1644 - Eneko Velez Gebarakoa, zazpigarren Oñatiko kondea, euskal herritar politikari eta diplomatikoa (j. 1566).
- 1931 - Jean Barbier, euskal idazlea (j. 1875).
- 1936 - Francisco Carrascón, nafar musikagilea, Madrilen (j. 1876).
- 1945 - Ignacio Zuloaga, gipuzkoar margolaria, Madrilen (j. 1870).
- 1969 - Fidel Sarriegi, gipuzkoar idazlea (j. 1920).
- 1988 - Guy Petit, lapurtar politikaria (j. 1905).
- 2009 - Boni Fernandez, bilbotar txistularia (j. 1924).
Mundua
- 1448 - Joan VIII.a Paleologo, Bizantzioko enperadorea.
- 1661 - Mehmet Koprülü, Koprülü dinastiaren sortzaile eta Inperio Otomanoko Bisir Handia.
- 1732 - Viktor Amadeo II.a, Savoiako dukea, Siziliako erregea eta Sardiniako erregea (j. 1666).
- 1744 - Leonardo Leo, italiar musikagile eta txelo-jotzailea (j. 1694).
- 1806 - Utamaro, japoniar grabatzailea (j. c. 1753).
- 1860 - Thomas Cochrane, Erresuma Batuko Itsas Armadako almirantea (j. 1775).
- 1866 - William Hopkins, ingeles geologo eta matematikaria (j. 1793).
- 1867 - William Parsons, irlandar astronomoa eta parlamentuko ordezkaria (j. 1800).
- 1918 - Egon Schiele, austriar margolaria (j. 1890).
- 1925 -
- Mikhail Frunze, Armada Gorriko komandantea (j. 1885).
- Max Linder, frantziar-zinema antzezlea (j. 1883).
- 1926 - Harry Houdini, hungariar-estatubatuar ilusionista eta showmana (j. 1874).
- 1943 - Max Reinhardt, austriar antzerki-zuzendaria eta zinemagilea (j. 1873).
- 1945 - Prudencio Melo, espainiar artzapezpikua, Gasteizko apezpikua izandakoa (j. 1860).
- 1956 - Marcel Carné, frantziar zinemagilea (j. 1906).
- 1984 - Indira Gandhi, Indiako Lehen Ministroa (j. 1917).
- 1988 -
- Alfred Pellan, kanadar margolaria, marrazkigilea eta dekoratzailea (j. 1906).
- George Uhlenbeck, herbeheretar-estatubatuar fisikaria (j. 1900).
- 1989 - Conrad Beck, suitzar musikagilea (j. 1901).
- 1993 -
- Ramon Campabadal, kataluniar futbolari eta esku huskako pilotaria (j. 1909).
- Federico Fellini, italiar zinema zuzendaria, XX. mendeko ospe handienetakoa (h. 1993).
- River Phoenix, estatubatuar aktorea (j. 1970).
- 1999 - Denise Bellon, frantziar argazkilaria (j. 1902).
- 2002 - Raf Vallone, italiar antzezlea (j. 1916).
- 2006 - Pieter Willem Botha, Hegoafrikako azken lehen ministroa eta lehendabiziko estatu presidentea, apartheid sistemaren sustatzailea (j. 1916).
- 2009 - Claude Lévi-Strauss, frantziar filosofo eta antropologoa (j. 1908).
- 2012 - Fernando Díaz-Plaja, kataluniar historialaria, saiakeragilea eta narratzailea (j. 1918).
Jaiak eta urteurrenak
- Halloween eguna: Nagusiki herrialde anglosaxoietan ospatu ohi da.
- Sehaska egutegiko izendegia: Etxepare eta Janamari (Joana eta Mari izenak bat eginik).
Urteko hilak | ||
---|---|---|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |