Viktor Emanuel II.a Italiakoa

Wikipedia, Entziklopedia askea
Viktor Emanuel II.a Italiakoa

Italiako errege

1861eko martxoaren 17a - 1878ko urtarrilaren 9a
King of Sardinia and Duke of Savoy (en) Itzuli

1839ko martxoaren 23a - 1861eko martxoaren 17a
Karlos Alberto Sardiniakoa
Head of the House of Savoy (en) Itzuli

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakVittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia
JaiotzaTurin1820ko martxoaren 14a
Herrialdea Italiako Erresuma  (1861eko martxoaren 17a -  1878ko urtarrilaren 9a)
HeriotzaErroma1878ko urtarrilaren 9a (57 urte)
Hobiratze lekuaAgriparen Panteoia
Heriotza modua: eritasuna
Familia
AitaKarlos Alberto Sardiniakoa
AmaMaria Theresa of Austria
Ezkontidea(k)Archduchess Adelaide of Austria (en) Itzuli  (1842ko apirilaren 12a -  ezezaguna)
Rosa Vercellana (en) Itzuli  (1869 -  ezezaguna)
Seme-alabak
Anai-arrebak
LeinuaSavoiako etxea
Hezkuntza
Hizkuntzakitaliera
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, monarka eta subiranoa
Jasotako sariak
Graduajeneral
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa

Find a Grave: 7031916 Edit the value on Wikidata

Viktor Emanuel II.a Italiakoa (Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso; Turin, Sardiniako Erresuma, 1820ko martxoaren 14a - Erroma, Italiako Erresuma, 1878ko urtarrilaren 9a) Piemonteko printzea, Savoiako dukea, Sardiniako azken erregea (1849-1861) eta Italiako lehenbizikoa (1861-1878) izan zen. Italian aberriaren aitatzat (italieraz: Padre della Patria) daukate.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Karlos Alberto Sardiniakoa eta Maria Teresa Habsburgo-Toskanakoaren seme zaharrena zen. Austriaren aurkako gerran (1848-1849) parte hartu zuen. Porrotaren ostean aitak koroari uko egin zion eta 1849ko martxoaren 23an Viktor Emanuel Piemonte-Sardiniako errege bihurtu zen. Monarkia konstituzionala atxiki zuen, 1848ko Statuto Albertinoa errespetatuz. 1852an Camillo Benso Lehen Ministro izendatu zuen. 1859an, Frantziako enperadore Napoleon III.arekin elkar harturik, Austriaren aurkako beste gerra bat hasi zuen. Magenta eta Solferinoko garaipenen ondoren, Napoleon III.ak gerra geldiarazi zuen, Prusiak esku hartuko zuen beldurrez. Beraz, Sardiniako Erresumak Lombardia eskuratu arren, Venetok austriarren eskuetan jarraitu zuen. Horrez gain, jasotako laguntzaren ordainetan, Savoia eta Niza Frantziari eman behar izan zizkion[1].

Herrialde osoan Italiaren bateratzea lortu nahi zuten matxinada liberal eta nazionalistak sortu ziren. Parma, Modena eta Toskanan antolatutako plebiszituetan Piemonte-Sardiniarekin batzea erabaki zuten. Gauza bera erabaki zuen Boloniak 1860an, Aita Santuen Lurraldetik bereizirik. Aldi berean Giuseppe Garibaldiren Milen espedizioak (italieraz: Spedizione dei Mille) Bi Sizilietako Erresuma konkistatu zuen. Viktor Emanuelen armadak Aita Santuarena Castelfidardon (1860ko irailaren 18an) garaitu ostean, Markak eta Umbriak Piemontekin bat egin zuten. Jarraian Viktor Emanuelek hegoalderantz jo zuen. Elkarrizketa baten ondoren (Teanoko bilera, 1860ko urriaren 26a), Garibaldik Sizilia eta Napoli eman zizkion[1]. 1861eko martxoaren 17an Italia batuaren parlamentuak Italiako errege izandatu zuen. Erroma eta Veneto gelditu ziren batu gabe.

Venetok Austriaren mende segitu zuen 1866 arte. Urte horretako Austria-Prusia Gerran Viktor Emanuelek Prusiarekin elkartu eta Veneto bereganatzea lortu zuen. Erroma Aita Santuaren eskuetan eta Frantziaren babespean zegoen: hiria konkistatzeko, berriz, Frantzia-Prusia Gerraz (1870-1871) baliatu zen. Gerran Frantziako Bigarren Inperioak behea jo zuen, Aita Santua babesgabe utzirik, eta 1870eko irailaren 20an erregeren osteak hirian sartu ziren. Anexioak Pio IX.a Aita Santuaren etsaigoa ekarri zion: eskumikatu zuen eta Estatu berriari zilegitasuna ukatu zion[1].

Erroman hil zen, 1878ko urtarrilaren 9an, eta Agriparen Panteoian ehortzi zuten. Humberto I.a haren oinordekoa izan zen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c Víctor Manuel II Biografias y vidas
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Viktor Emanuel II.a Italiakoa Aldatu lotura Wikidatan